Makrosiklik ligand kullanarak, bazı metallerin solvent ekstraksiyonu ve membran transport işlemlerinin incelenmesi

Abstract

ÖZET MAKROSİKLİK LİGAND KULLANARAK, BAZI METALLERİN SOLVENT EKSTRAKSİYONU VE MEMBRAN TRANSPORT İŞLEMLERİNİN İNCELENMESİ MURADOGLU, Vefa Niğde Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimva Anabilim Dalı Danışman: Prof.Dr. Hüseyin YÜRÜK Haziran 1996, 49 savfa Bu çalışmada p-tert-butilfenol ile formaldehid'in baz katalizli kondenzasyomı ile elde edilen makrosiklik bileşiklerden p-tert-butücalix[6]arene sentezlenerek, epiklorhidriıı ile reaksiyona sokulmuş ve yeni bir fonksiyonel ligand elde edilmiştir. Elde edilen yeni ligand, sıvı membran transport düzeneğinde carrier olarak kullanılmıştır. Çözücü olarak kloroform seçilmiştir. Cu`2, Co+2, Nf2, Fe+35 Na~, KT gibi çeşitli metallerin sulu fazdan carrier vasıtasıyla diğer bir sulu faza transportu gerçeMeştirilrniştir. Bu işlemde her iki sulu fazın pH'lan farklı tutularak transportta pH gradientinden fayddamlmıştır.n Benzer şekilde farklı pH'lardaki sulu ortamdan belirtilen metallerin ligandm çözündüğü organik faza ekstraksiyonu gerçeMeştirilmişrir. Her iki çalışmada ilgili fizikokimyasal parametreler hesaplanmıştır. Sonuçta seçilen ligandın uygun şartlar sağlandığında (pH. çözücü gibi) metal transport ve ekstraksiyon işlemlerinde basan ile kullanılabileceği ilgili fizikokimyasal parametrelerden gözlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Makrosiklik ligand, solvent ekstraksiyon, membran transport, calixarene, iyon transport

m ABSTRACT DETERMINATION OF MEMBRANE TRANSPORTATION AND SOLVENT EXTRACTION OF SOME METALS BY THE USE OF MACROSYCLIC LIGANDS MURADO?LU, Vefa University of Niğde Graduate School of Natural and Applied Science Department of Chemistry Superviser: Prof. Dr. Hüseyin YÜRÜK June 1996, 49 pages In this study, p-tert-butylcalix[6]arene were syhthesised from the macrocyclic compounds which were obtained by condensation of p-tert- butylphenol with formaldehyde in the presence of base catalyst. Then, the obtained p-tert-butylcalix[6]arens was reacted with epichlorohydrine to form functional ligand. This macrocyclic ligand have been used for liguid membrane transport processes as carrier. Chloroform was used as solvent in the transport system. Cu`, Co^, Ni`~, Fe,. Na and KT metals were transported through the.membrane from the aqueous phase (donor) to aqueous phase (acceptor), hi this system, the main driving force was pH gradient both sides of the membrane. The extraction of metals were also done from the aqueous phase to organic phase at different pH ranges.rv The physicochemical paramaters were calculated for both system. In conelusion the synthesised ligands can be use for metal transport processes and extraction processes if the transport conditions were provided such as pH, solvents, etc. Key Words: Macrocytic ligand, solvent extraction, membrane transport, calixarene, ion transport