Farklı büyüklükteki süt sığırı işletmelerinde döl verimi parametrelerinin belirlenmesi

Abstract

Çalışma, farklı büyüklükteki süt sığırı işletmelerindeki hayvanların döl verimi parametrelerini belirleyerek, işletmelerindeki döl verimi göstergelerini ortaya koymak amacıyla yapıldı. Araştırma, Osmaniye İli Damızlık Sığır Yetiştiriciler Birliğine üye 5 süt sığırı işletmesinde, yaşları 12 ay ile 10 yaş arasında değişen 183 baş düve ve ineğin döl verimi kayıtları takip edilerek gerçekleştirildi. İşletmelerindeki hayvanların sayıları 14 (A), 30 (B), 38 (C), 45 (D) ve 56 (E) düve ve inekten oluşmaktaydı. Döl verim özellikleri olarak; ilk kızgınlık gösterme yaşı (İKGY), damızlıkta ilk kullanma yaşı (DİKY), ilk buzağılama yaşı (İBY), servis periyodu (SP), buzağılama aralığı (BA), gebelik süresi (GS), gebelik başına tohumlama sayısı (GBTS), ilk tohumlamada gebelik oranı (İTGO), buzağılama sonrası ilk kızgınlık (BSİK), buzağılama sonrası ilk tohumlama (BSİT) ve gebe kalma oranları (GKO) değerlendirildi.A, B, C, D ve E Çiftliklerdeki gebe düvelerin DİKY, İBY ve GS değerleri sırasıyla 505.4, 782.8 ve 277.2, 550.5, 837.0 ve 277.7, 525.2, 806.9 ve 277.0, 587.7, 870.6 ve 275.6, 615.3, 906.6 ve 276.5gün olarak kaydedildi. Çiftliklerdeki gebe olmayan düvelerde DİKY (gün) ve İKGY (ay) değerleri sırasıyla 541.8 ve 10.2 (B), 512.7 ve 10.2 (C), 562.5 ve 10.9 (D); 568.5 ve 12.2 (E) olarak tespit edildi. A, B, C, D ve E Çiftliklerdeki gebe ineklerde GS, BSİK ve BSİT değerleri sırasıyla 274.3, 59.9 ve 82.6, 278.8, 45.4 ve 60.3, 275.5, 26.1 ve 94.3, 278.8, 47.5 ve 88.3, 276.7,64.8 ve 86.0 gün olarak belirlendi. GS, BSİK ve BSİT değerleri bakımından işletmeler arasındaki farklılıklar önemli bulundu. B, C, D ve E işletmelerde gebe olamayan ineklerde BSİK ve BSİT değerleri sırasıyla 40.00 ve 62.8, 33.3 ve 85.6, 52.0 ve 84.2, 68.2 ve 91.1 gündü. BSİK ve BSİT değerleri bakımından işletmeler arasında farklılık gözlenmedi. Gebelik başına tohumlama sayısı en yüksek E işletmesinde (1.8), en düşük ise D işletmesinde (1.2) saptandı. Çiftliklerdeki inek ve düvelerde ilk tohumlamada ortalama gebelik oranı 44.6, toplam gebelik oranı ise 74.5 olarak kaydedildi.Sonuç olarak, çalışmanın yürütüldüğü işletmelerde genel olarak döl verimi ölçütlerinde önemli sapmaların olmadığı, Osmaniye bölgesinde incelenen Çiftliklerdeki döl verimi parametrelerinin bölge ve ülkemiz şartlarında kabul edilebilir nitelikte olduğu düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Döl verimi ölçütleri, Süt sığırcılığı, Düve, İnek.

The study was conducted to determine the fertility parameters of animals and for the revealing the fertility indicator in different sizes of dairy cattle enterprises. The study was carried out by following of the fertility records of 183 head heifers and cows aged between 12 months and 10 years in 5 dairy cattle farms that are members of Osmaniye Provincial Cattle Breeders' Association. The numbers of animals in the enterprises were 14 (A), 30 (B), 38 (C), 45 (D) and 56 (E).The first observed heat age (AOHA), the first artificial insemination age (FAIA), the first calving age (FCA), service period (SP), calving interval (CI), the number of insemination per pregnancy (NIPP), first heat after calving (FHAC), first insemination after calving (FIAC), pregnancy rate to first insemination (PRFI), pregnancy rate (PR) and the period of gestation (PG) were evaluated regarding the fertility characteristics.The values of the first artificial insemination age (FAIA), the first calving age (FCA) and the period of gestation (PG) in pregnant heifers are recorded as 505.4, 782.8 and 277.2, 550.5, 837.0 and 277.7, 525.2, 806.9 and 277.0, 587.7, 870.6 and 275.6, 615.3, 906.6 and 276.5 days respectively in A, B, C, D and E farms. The values of FAIA (day) and AOHA (month) in non-pregnant the heifers determined as 541.8 and 10.20 (B), 512.7 and 10.2 (C), 562.5 and 10.9 (D), 568.5 and 12.2 (E) respectively. The values of the period of gestation (PG), the first heat period after calving (FHAC) and the first insemination after calving (FIAC) in pregnant cows in those farms are calculated respectively as follows: 274.3, 59.9, and 82.6, 278.8, 45.4 and 60.3, 275.5, 26.1 and 94.3, 278.8, 47.5 and 88.3, 276.7, 64.8 and 86.0 days. The variation in the values of the period of gestation (PG), the first heat period after calving (FHAC) and the first insemination after calving (FIAC) in pregnant cows among the farms is considered significant. The values of the first heat period after calving (FHAC) and the first insemination after calving (FIAC) in non –pregnant cows in the farms B, C, D and E are measured as 40.00 and 62.8, 33.3 and 85.6, 52.0 and 84.2, 68.2 and 91.1 days respectively. No variation is observed in the values of the first heat period after calving (FHAC) and the first insemination after calving (FIAC) among those farms. The highest number of the insemination per each pregnancy (NIPP) is determined in the farm E (1.8) and the lowest rate is determined in D (1.2). The average rate of getting pregnant at the first insemination (PRFI) in cows and heifers is 44.6 and 74.5 in total.As a result, there are no significant deviations in the fertility measures in general among these farms where the study was conducted and it is considered that the fertility parameters in the farms examined in the Osmaniye region are acceptable in the region and country conditions.Keywords: Fertility Parameters, Dairy farm, Heifer, Cow.