Fen öğretiminde teknoloji okuryazarlığı

Abstract

Teknoloji okuryazarlığı; teknolojinin ne olduğunu, nasıl çalıştığını, nasıl yaratıldığını, çevreyi nasıl etkilediğini, toplumu nasıl şekillendirdiğini ve toplumun teknolojik gelişmeleri nasıl etkilediğini bilmedir.Ülkemizde de son yıllarda yapılan çalışmalar doğrultusunda yeni fen programları geliştirilmiştir. Fen derslerine teknoloji boyutu eklenmiştir. Teknoloji boyutunun eklenmesinden sonra bu dersin adı ?Fen ve Teknoloji? olarak isimlendirilmiştir. Bu çalışmanın amacı fen derslerinde teknoloji boyutunun nasıl yer aldığının belirlenmesidir.Araştırmanın problemi ?Fen öğretiminde teknoloji okuryazarlığı ne durumdadır? olarak belirlenmiştir. Bu problem doğrultusunda ?Geçmişten günümüze Fen programlarında teknoloji okuryazarlığı ile ilgili vurgular nelerdir??, ?Fen ve Teknoloji kitapları teknoloji okuryazarlığı boyutunu nasıl ele almaktadır??, ?Fen ve Teknoloji Dersi öğretmenlerinin, öğretim programında yer alan teknoloji okuryazarlığı boyutu hakkında düşünceleri nedir?? ve ?İlköğretim öğrencilerinin teknoloji okuryazarlığı ne durumdadır?? ifadeleri araştırmanın alt problemleri olarak belirlenmiştir.Araştırmanın çalışma grubunu Niğde il merkezinde bulunan 9 ilköğretim okulunda eğitim alan 27 ilköğretim ikinci kademe öğrencisi ile 9 fen ve teknoloji öğretmeni oluşturmaktadır.Araştırmanın birinci alt problemi olan geçmişten günümüze fen programlarında teknoloji okuryazarlığı vurgusu araştırılmıştır. Bu alt problem için veri kaynağını 1992, 2000 ve 2005 yıllarında yayınlanan fen öğretim programları oluşturmaktadır. Elde edilen verilerin analizinde doküman analizi yönteminden yararlanılmıştır. Araştırma sonunda fen programlarında 1992 fen öğretim programının diğer programlardan daha fazla teknoloji okuryazarlığı vurgusu taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır. Her ne kadar 2005 programında teknoloji boyutu belirgin şekilde yer alsa da geçmiş programlarda da teknoloji okuryazarlığı izlerine rastlanmaktadır.Araştırmanın ikinci alt problemi olan fen kitaplarındaki teknoloji okuryazarlığı vurgusunun belirlenmesinde veri kaynağı olarak resmi yayınevi (MEB) tarafından hazırlanan fen ve teknoloji ders, öğretmen kılavuz ve çalışma kitapları incelenmiştir. Elde edilen verilerin analizinde doküman analizi yönteminden yararlanılmıştır. Fen ve teknoloji kitaplarında teknoloji okuryazarlığının her alt boyutuna yönelik vurguların olduğu ancak kitaplarda yer alan etkinliklerin sayıca küçük bir bölümünde teknoloji okuryazarlığı vurgusunun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Araştırmanın üçüncü alt problemi olan fen ve teknoloji öğretmenlerinin teknoloji okuryazarlığı hakkında düşüncelerini belirlemek amacıyla yarı yapılandırılmış Fende Teknoloji Okuryazarlığı Öğretmen Görüşme Formu (FTOÖGF)'u geliştirilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde genel bir çerçeve içinde yapılan kodlamadan yararlanılarak betimsel analiz yapılmıştır. FTOÖGF'dan elde edilen veriler yorumlandığında fen ve teknoloji öğretmenlerinin fen derslerini işlerken FTTÇ çıktıların dikkate aldıkları sonucuna ulaşılmıştır.Araştırmanın dördüncü alt problemi olan ilköğretim öğrencilerinin teknoloji okuryazarlığı durumunu belirlemek için yarı yapılandırılmış Fende Teknoloji Okuryazarlığı Görüşme Formu (FTOGF) geliştirilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde genel bir çerçeve içinde yapılan kodlamadan yararlanılarak betimsel analiz yapılmıştır. FTOGF'ndan elde edilen veriler yorumlandığında öğrencilerin teknoloji okuryazarlığının bazı alt boyutlarında eksiklerinin olduğu belirlenmiştir.

Technology literacy is knowing what technology is, how it works, how to create, how it affect environment, how have shaped society and how it affects society's technological advances.In our country, the new science programs have been developed in recent years. Technology dimension has been added to the science course. After the addition of technology dimension, the name of the course has been named as `Science and Technology`. This research aim was how to technology dimension to be located in science lessons.Of the research problem was determinede `What is Technology Literacy condition in Teaching Science `. This is in line with the problem ?What is technology literacy emphasis from past to present science programs??, ?How to Science and Technology books is how to deal the size of technological literacy?, ?What are Science and Technology teachers, ideas about size of technological literacy in the science curriculum?, and ?What is the technology literacy condition of primary school students? statements of research identified as sub-problems.The study group are nine primary schools in center of Nigde, 27 middle school students and 9 science teacher.For the first resarch problem investigate how to science curriculums from past to present. For this sub-problem, the source of data for published in 1992, 2000 and 2005 constitute the science curriculum. Analysis of the data was obtained from document analysis. At the end of resarch has been found 1992 science curriculum has got more technology literacy contents than other science programs. Although technology literacy significantly to take part in 2005 science program, in past technology programs traces are found technological literacy.For the second sub-problem in determining the emphasis on technological literacy source of data science and technology textbooks, teacher guides and workbooks and workbooks were investigated prepared by the official publishing house. Analysis of the data was obtained from document analysis. At science and technology books give in every size of technology literacy highlights but smaller number of activities conclusion that a section of the emphasis on technological literacy.For the third sub-problem of research to determine about what are Science and Technology teachers ideas about size of technological literacy in the science curriculum, semi-structured in order to determine their thoughts about technology literacy of teachers in science Technology Literacy Teacher Interview Form (FTOGF) has been developed. For the analysis of the data obtained a general framework was conducted using the encoding in the descriptive analysis. Interpreted the data obtained from FTOÖGF into account the outputs of science and technology teachers in science lessons they have reached the conclusion FTTC.The fourth sub-problem of the study to determine the status of primary school students' technology literacy in science, semi-structured Technology Literacy Interview Form (FTOGF) has been developed. For the analysis of the data obtained a general framework was conducted using the encoding in the descriptive analysis.Interpreted the data obtained from FTOGF, some students was determined to be inadequate in some sub-dimensions of technological literacy.