Üretim işletmelerinde uygulanan toplam kalite yönetiminin işletmelerin kalite maliyetleri üzerindeki etkisi

Abstract

ÖZET Son yıllarda yapılan çeşitli araştırmalar, mamul kalitesine ilişkin olarak ortaya çıkan maliyetlerin, işletmelerin toplam üretim maliyetlerinin % 30 'unu oluşturduğunu göstermiştir. Toplam Kalite Yönetimi, yirminci yüzyılın sonlarına doğru, çağdaş bir yönetim biçimi olarak bir çok işletme tarafından kabul görmüştür. Toplam Kalite anlayışı, işletmelerin kalitesiz mamul üretiminden kaynaklanan maliyetlerinde tasarruf sağlayarak, toplam üretim maliyetlerini azaltmakta, verimliliğini ve karlılığını arttırmaktadır. Bu çalışmada, Toplam Kalite Yönetimi ve bu anlayışın üretim işletmelerine uygulanması sonucu oluşan maliyet türleri ile maliyetlerdeki etkisi incelenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda, birinci bölümde rekabet unsuru olan kalitenin, hangi aşamalardan geçerek bugünkü konuma geldiği ve bir yönetim anlayışı olarak kabul gördüğü açıklanmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte, Toplam Kalite Yönetimi 'nin temel özellikleri, verimliliğe, karlılığa ve maliyete olan etkileri konulan teorik olarak ele alınmıştır. Çalışmamızın ikinci bölümünde, Toplam Kalite anlayışının uygulanması sonucunda işletmenin katlandığı kalite maliyeti türleri ile kalitesiz mamul üretimi nedeniyle oluşan maliyetler, ayrıntılı olarak incelenmiştir. Ayrıca kalite maliyetlerinin ölçümü, analizi ve raporlanması konulan açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmamızın üçüncü ve son bölümünde ise, birinci ve ikinci bölümde teorik açıdan ele alman konuların, hangi boyutlarda gerçekleştiğini saptayabilmek amacıyla bir uygulama yapılmıştır. Söz konusu uygulama, 1990 yılından bu yana Toplam Kalite anlayışını uygulayan ve bir yaşam tarzı olarak benimseyen, 1993 yılında da TÛSİAD ve KALİTE DERNEGİ'nin ulusal boyutlardaki ilk ödülünü alan, büyük bir sanayi kuruluşunda gerçekleştirilmiştir.

ABSTRACT Nowadays, the researches related to the quality costs of product indicate 30 percent share of total product costs. Through the end of the twentieth century, Total Quality Management (TQM) is accepted as a modern approach of management by most of firms all over the world. What crucial is that TQM is a method which decreases total production costs and increases productivity and profitability by providing a considerable amount of reduction in costs caused by low quality production. The aim of this study is to analyse the costs of effects of TQM, on the one hand and to assess such costs that are resulted from applications of TQM on the other. In this context, in the first part, it has been tried to explain the process of development of the quality as a component of competition and transformation to a management philosophy which is commonly accepted. In addition, it has been tried*to illustrate theorical explanations about basic characteristics of TQM and its effects on productivity, profitability and costs. In the second part, various quality costs which firms have to undergo at the end of the application of TQM and the costs which. caused by low quality production have been taken into consideration in detail. Moreover, It has been submitted a brief evaluation on analysing, measuring and reporting of quality costs and some techniques to reduce that costs. In the third part, a case study has been done to expose the dimensions of realization of TQM which explained in theoretical framework in the two parts. This study has been done in a large industrial organization who has applied TQM philosophy and accepts as a way of life since 1990. Such mentioned organization won the first national quality price given by TÜSİAD and QUALITY ASSOCIATION.