Girnavaz populasyonunun diş ve çeneleri üzerinde antropolojik bir çalışma

Abstract

ÖZET GİRNAVAZ POPULASYONUNUN DİŞ VE ÇENELERİ ÜZERİNDE ANTROPOLOJİK BİR ÇALIŞMA Bülent DUMAN Antropoloji Anabilim Dalı Danışman: Yar.Doç.Dr.Ercan NALBANTOĞLU Ocak 2002,79 Sayfa İnsanın evrim süreci içerisinde dişlerin boyutlarında bir küçülme gözlenmektedir. Bu değişim Anadolu toplumlarında da görülmektedir. Boyut küçülmesi yapılan antropolojik analizler sonucu ortaya konulmuştur. Dişlerin küçülmesi sonucunda, yüz kutusunun küçülmesi ve buna bağlı olarak beyinin gelişmesiyle insan zamanla uygarlık yolunda önemli adımlar atmıştır. Dişlerin beslenme ile doğrudan ilişkili olmalarından dolayı, toplumların beslenme ve yaşam modelleri, dişler üzerinde gelişen hastalıklar sayesinde belirlenebilmektedir. Tüm bu bilgilere dayanarak Girnavaz Höyük iskeletlerinin(Erken İslam Dönemi) dişleri üzerinde antropolojik analizler yapılarak, Girnavaz Höyük iskelet toplumunun paleodemografik yapısı, metrik varyasyonları, epigenetik karakterleri ve ağız sağlığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Elde edilen verilerden yola çıkarak Girnavaz Höyük iskelet toplumunun yaşam modeli çıkarılmaya çalışılmıştır. Çalışmamızın birinci bölümünde; konuya temel bir giriş yapılarak, konunun genel durumu anlatılmaya çalışılmıştır. Çalışmamızın ikinci bölümünü; çalışmanın önemi, amacı, kapsamı ve yöntemi oluşturmaktadır. Çalışmamızın üçüncü bölümünde; birinci ve ikinci bölümde yapılan açıklamaları tamamlayan bir uygulama çalışması yapılmıştır. Bu uygulama çalışması dişler üzerinde yapılan antropolojik analizdir. Elde edilen verilere göre Girnavaz Höyük iskelet toplumunun diş hastalıklarından yola çıkarak yaşam modeli belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca metrik varyasyonlar ile evrim sürecindeki diş küçülmesinin Girnavaz höyük İskelet toplumu içinde geçerli olduğu ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler: Girnavaz Höyük İskeletleri, Antropolojik/Demografik Analiz, Yaşam Modeli, Ağız Sağlığı, Epigenetik Karakter

IV ABSTRACT A ANTROPOLOGICAL STUDY ON TEETH, MAXILLAS and MANDIBULAS of GIRNAVAZ POPULATION Bülent DUMAN Antropology Department, Master of Science Supervisor: Yard. Doç. Ercan NALBANTO?LU January 2002, Page 79 As the antropological studies and analysis show, the human teeth are decrease in size in the process of human evolution, this concept is also same for ancient Anatolion popupaltion. As a result of this process, the face also became smaller and the human brain became larger and this has caused significant developments in the process of civilization. Because there is a direct relation between teeth and diet, the patterns of diet life-styles of the ancient populations can be determined by teeth diseases. Taking this as a starting point, by studying on Girnavaz Höyük skeleton's teeth; paleodemography, metrical variations, epigenetical characteristics and mouth health of Girnavaz Höyük ancient/ skeleton population have been tried to be determined. After collecting all these data patterns of life patterns of Girnavaz Höyük ancient/ skeleton population tied be designated. In the first section of this study consists of a general introduction and frame work of the study. In the second section of this study gives information on importance, aim, scape and method of the study. In the third section; taking the information in firs and second sections as a base an aplication study carried out. This aplication study is an antropological analysis teeth of Girnavaz Höyük ancient/ skeleton population. The collected teeth disease data has been used to determine the life patterns of Girnavaz Höyük ancient skeleton population; datas which came from metrical variations also show concept of decreasing of teeth size is also true for Girnavaz Höyük ancient skeleton population. Keywords: Girnavaz Höyük Skeleton, Anthropological/Demographic Analyses, Life Patterns, Mouth Health, Epigenetical Characteristic.