Ilıpınar topluluğu iskeletlerinin diş ve çenelerinin antropolojik incelenmesi

Abstract

ııı ÖZET ILBPINAR TOPLULUĞU İSKELETLERİNİN DİŞ ve ÇENELERİNİN ANTROPOLOJİK İNCELENMESİ Erdinç ÖZKAN Antropoloji Anabilim Dalı Danışman: Yard. Doç.Dr. Ercan NALBANTOĞLU Nisan 2002, 76 Sayfa İnsan var olduğu günden, bugüne değin pek çok morfolojik değişim geçirmiştir. Kuşkusuz ki insanın dokularından birisi olan dişlerde değişime uğramışlardır. Bu değişim, dişlerin morfolojik yapısında ve boyutunda gözlenebilmektedir. Ancak bu değişimler dişler üzerinde yapılacak olan analizler yardımı ile ortaya konabilmektedir. Dişlerde meydana gelen değişimler sonucunda insanın kafatası değişime uğramış, beynin içerisinde bulunduğu yüz kutusu gelişmiş ve daha zeki olmasına yol açmıştır. Dişler beslenme ile ilişkilerinden dolayı, toplumların beslenme modelleri, yaşam biçimleri gibi kimi veriler dişler üzerinden elde edilebilmektedir. Bu bilgilerin ışığında Ilıpınar Paleopopulasyonu (Bizans Dönemi) üzerinde araştırmalar yapılmıştır. Ilıpınar toplumunun dişlerinde yapılan araştırmalar sonucunda, topluluğa ait metrik varyasyonlar, epigenetik karakterler, ağız ve diş sağdığına ilişkin veriler elde edilmeye çalışılmıştır. Ilıpınar İskelet Toplumu üzerinde yapılan analizlerden elde edilen bu veriler ışığında da toplumun yaşam biçimi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Tezin birinci bölümünde; genel bir kapsam içerisinde giriş yapılmış ve yapılan araştırmanın durumu genel hatları ile ortaya konulmaya çalışılmıştır. Tezin ikinci bölümünde ise; araştırmanın öneminin, amacının, yönteminin, materyalinin anlatımı ve kavramsal kuramsal çerçeve dahilinde konu hakkındaki temel bilgiler ve tanımlamalar ortaya konulmuştur. Tezin üçüncü bölümünde; ikinci bölümde ortaya konulmuş olan kavranılan bütünleyen, Ilıpınar İskelet Toplumu üzerinde Antropolojik incelemeler yapılmıştır. Ilıpınar İskelet Toplumunun dişlerinden elde edilen veriler ışığında, toplumun beslenme modeli ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bunun yanı sıra insanın evrim süreci içerisinde görülen diş boyutu küçülmesi karşılaştırmalar yolu ile ispat edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Ilıpınar İskelet Toplumu, Beslenme Modeli, Ağız Sağlığı, Dental Analiz, Metrik/Epigenetik Karakter

IV ABSTRACT AN ANTROPOLOGICAL ANALYSIS ON THE TEETH AND JAWS OF THE SKELTON MATERIALS OF THE ANCIENT ILIPTNAR POPULATION Erdinç ÖZKAN Antropology Department, Master of Science Supervisor: Yard.DoçDr. Ercan NALBANTODLU April 2002, Page 76 Since the existence of human being, some morphological changes had been happened to him. Those changes can be observed on the morphological structure and size of the teeth. And those changes could be shown by the help of the analysis of the teeth. As a result of those changes of the teeth, human skull had been changed and the face that the brain accomodates became more larger and causes the man to become more intelligent. Due to the relationship of the teeth and the diet, the diet models of the socities, and the way of their living can be obtained by the teeth. According to these information, population of Dipmar was studied. Through the results of Ihıpnıar studies, metric variations of the society, epigenetic characters and datas, that occur from the health of mouth and teeth were collected. Through the datas that were collected, by the analysis of Dipmar society, the society's living way was described. In the first section of this study, an introduction is formed in a general concept, and the general milestones of the study is shown. In the second section the study, the importance, the aim, the method and the desription of the research is shown and in a conceptual perspective, the basic knowledges and definitions are given. In the third section, an anthropological research on Ihpinar Skeleton society that is completing the concepts that were given in section II is shown in details. According to the datas that were collected from Ihpinar's teeth, the diet model of the society is described. Besides, through the evulotion process, the shortening size of the teeth can be observed by the given comparisons. Keywords are; Society of Ihpinar Skeletons, Diet Model, Mouth Health, Dental Analysis, Metric/Epigenetic Character.