Kavramsal sanat kapsamında enstalasyon ve Türk sanatçılar üzerindeki etkisi

Abstract

II ÖZET KAVRAMSAL SANAT KAPSAMINDA ENSTALASYON VE TÜRK SANATÇILAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Mehmet Emin HATİPOĞLU Resim Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans Temmuz 2003 60 Sayfa İlk zamanlar sadece doğadan aldıkları ile yetinen insan, daha sonraları çevresiyle de ilgilenmeye başlamış, zamanla bilinçlenerek inançlarını, fikirlerini, ideallerini ifade eden çevreler yaratmaya çalışmıştır. 17. yüzyılda Akademilerin en önemli konusu olan modernizm 1900'İerde Kübizmin başlatmış olduğu öncü modernizmin temellerini oluşturur. Bu gelişmelerle beraber 20. yüzyılın ilk yarısında ortaya çıkan Kübizm, Dadaizm, Konstrüktivizm, Soyut Sanat gibi akımları yaratan avand-garde düşünceler, ürünlerini 1950'li yıllarda vermeye başlamıştır. 1950'lerin Soyut-Dışavurumculuk akımının doğal sonucu olarak ortaya çıkan minimal sanat, mantıklı kavramsal düzenleme yöntemiyle, nesnelliği ve rastlantısallıktan uzaklığı, kavramsal sanatın gelişmesini sağlamıştır. Yeni bir yaşam biçimi olarak ortaya çıkmış olan Kavramsal sanat, sanatı kuramsal düzlemde çözümlemeyi, yapısını araştırmayı ve yeniden tanımlamayı amaçlayan, mantık-felsefe gibi zihinsel süreçlerle yakından ilişkili bir sanat olarak tanımlanmaktadır. Kavramsal sanat, modern sanata karşı olmasına rağmen ona gönderme de yapan bir sanat akımıdır. Sanatsal üretimin fazla olmasına rağmen, günümüz müzelerinde en az örneği olan bir akım oluşu, diğer akımlardan farklı bir yanını gösterir. Geleneksel sanatın sınırlarını aşarak sanatın boyutların değiştirme çabasında olan kavramsal sanatçıların görüşleri, çağdaş düşünceyle temellenmiş ve onunla bütünleşmiştir. Aslında kavramın sanattaki önemi, 20. yüzyıl başında Marcel Duchamp'ın hazır yapım bulunmuş nesneleri, bunları sanat nesnesi olarak değerlendirmesi, düşüncenin yapıta üstünlüğü inancını, ortaya koyan bir görüştür. 1965'lerde yapıtın nasıl göründüğü değil, düşünsel yönü ağırlıklı olarak öne çıkmıştır. Bununla beraber çok sayıda sanatçı, yapıtın gerçekleştirilmesi üzerinde değil, daha çok sanatın kendisi, anlamı ve amacı üzerinde düşünceleriniIll yoğunlaştırmıştır. 60'lı yıllarda, sanat ortamında daha önce olmayan bir şeyler olmaya, düşünceler eskiden olmadığı bir biçimde önem kazanmaya başlar. Düşüncelerle ilgilenen ve `Resmin fiziki görünüşünü terk etmeye karar vermiş olan` Marcel Duchamp'ın görüşü bunlar arasında en önde gelenidir. Kavramsal sanattan, dünya sanat piyasalarının baskısından kurtulmak için ortaya atılan alternatif olarak da söz edilebilir. Sanat yapıtı, eskiden olduğu gibi sanat galerilerinde sergilenmeyebilir. Sokak, çöl, bahçe, dünyanın uzak ve ıssız köşelerinden biri, sanat yapıtının mekânı; tüm bu mekânlar da sanat yapıtının kendisi olabilir. Ortaya çıkan bu sonuç, Kavramsal sanatla beraber, Yeryüzü Sanatı (Land Art), Sözcük Sanatı, Süreç Sanatı (Process Art), Vücut Sanatı (Body Art), Enstalasyon (Installation), Video Sanatı (Video Art) gibi sanat akımlarının gelişmesine yol açmıştır. Anahtar Kelimeler: Kavramsal Sanat, Enstalasyon ve Çevre Düzenleme,Türkiye'de Kavramsal Sanat.

IV ABSTRACT INSTALLATION IN THE CONTENT OF CONCEPTIONAL ART AND ITS INFLUENCES ON THE TURKISH ARTISTS Mehmet Emin HATİPO?LU Art Department, Master of Fine Art Supervısor:Prof.Dr.Serap ETİKE July 2003, 60 Pages Human who is contended with the things just took from the nature at first times, started to be interessed with his environment, too; and in the course of time becoming conscious starts to create environments which express his beliefs, ideas and ideals. Modernism which was very important subject acedemies in 17th century, builds the basics of poost-modernism which starts Cubism in 1900s. Although Cubism appearing in the firs half of 20* century with these progresses, avant-garde thoughts which created movements such as Dadaism, Constructivism, abstract art gave their products in 1950s. The minimal art which appeared as a natural result of the abstract expressionism of 1950s, with the method of logical conceptual arrangement, with being objectivity and far-off accidental, supplies to achieving of Conceptual Art. The Conceptual Art appearing as a new life style, purposing to analyse the art in a theoretical plane, aiming to search of its structure and redefiinng, is being described as an art closely related with mental process such as logic-philosophy. Though is against the modern art, Conceptual Art is an art movement which refer it. Although having so many production, having few obtainable samples of movement in our recent museums, shows us a different side of other movements. The views of conceptual artists who are making an effort to change the dimension of art with surpassing the traditional art's limit, constituted with contemporarial thoughts and became a united whole. In fact, the importaance of concept in art, exposes the idea of evaluating as an artial object that Marcel Duchamp found ready-made objects at the beginning of 20* century, confidence of superiority of thought to product.V In 1965s, not how seem the product, but intellectual side got more importance. Nevertheless lots of artists, concentrated on thoughts of art itself, iits meaning and puurpose, not on materializing the work of art. In the years 60s, something became appear in the art environment that not been before, thoughts started to gain importance that didn't before. Marcel Duchamp's view is the fore coming that interests with thoughts and `decides to leave the physical appearance of drawing`. Conceptual Art can be mentioned as an alternative which was put forward to get rid the pressure of world art markets. Work of art, can not be displayed in the art galleries which was done before. Street, desert, garden, a far and lonely part of world can be the place of art product; whole these place can be art product itself. This revealed result, caused the developing of art movements such as Land Art, World Art, Process Art, Body Art, Installation, Video Art with Conceptual Art. Keywords: Conceptional Art, Installation, Conceptional Art In Turkey