Hemodiyaliz hastalarının tedaviye ve diyete uyumları ile yaşam kalitesi düzeylerinin değerlendirilmesi Türk Böbrek Vakfı Diyaliz Merkezi örneği

Abstract

Kronik böbrek yetmezliği (KBY), mortalitesi yüksek en önemli sağlık sorunlarından biriolmasına rağmen; aynı zamanda da bireyin günlük hayatında kısıtlamalara ve benzer sağlıksorunlarına yol açan en önemli hastalıklardan biridir. Hem dünyada hem de ülkemizde oldukçafazla görülen bir halk sağlığı sorunudur. Hastalara en çok uygulanan yöntem böbreği yerine koymatedavisi hemodiyaliz (HD) olmuştur. Hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda mortaliteyi azaltmak içinhastanın tedaviye uyumunu artırmak gerekir. Kronik böbrek yetmezliği olan hastaların aynızamanda diyetleri de hastalığın seyri açısından önemli bir yer tutmaktadır. Yapılan çalışmadahastaların çoğunun diyetlerine, ilaç tedavilerine ve sıvı alımlarına dikkat etmedikleri görülmüştür.Bu araştırmada kronik böbrek yetmezliği teşhisi konulmuş hemodiyaliz hastalarının,beslenme bilgi düzeyleri ele alınmıştır. Aynı zamanda klinik ve laboratuvar bulgularının sonuçlarıüzerinden yaşam kalitelerini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Yaşam kalitesi düzeylerininShort Form 36 (SF-36) ölçeği ile ölçülerek, diyaliz tedavisinin etkinliği ile hastaların yaşamkaliteleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Çalışmanın örneklemi, 'Tekirdağ Hacı Hüseyin Terzi Türk Böbrek Vakfı DiyalizMerkezi'ne başvuran ve haftada üç kez diyalize girerek tedavi olan hastalardır. Ayrıca bilinci kapalıhastaların yakınları da gönüllülük esas olmak üzere çalışmaya dâhil edilmişlerdir.Araştırmada veri toplama aracı olarak, hem hasta sosyo-demografik verilerinin öğrenildiğihem de hastaların yaşam kalitesini belirlemek için SF-36 ölçeği kullanıldığı bir anket çalışmasıdüzenlenmiştir.Çalışmaya katılan KBYli hastaların SF-36 ölçeği ile yapılan yaşam kalitesideğerlendirilmesinde, anlamlı değişimler tespit edildi (p<0,05). Hastaların % 73,7 'sinin hastalıklailgili eğitim aldığı halde iki diyaliz seansı arasında iki litreden fazla sıvı aldığı belirlenmiştir.Hemodiyaliz hastalarının diyet ve sıvı alımı konusunda uyum sorunu yaşadığı, hastalık hakkındaeğitim almanın da bu duruma etki etmediği saptanmıştır.Araştırma sonucunda önemli sayılabilecek bazı bulgular da elde edilmiştir. Eğitim alanhastaların genel sağlık şikayetlerinin almayanlara kıyasla daha az olduğu görülmüştür. Ayrıcaeğitimli kişilerin çevresiyle de daha istikrarlı ilişkiler kurabildikleri görülmüştür.Verilerin analiz edilmesinde PASW Statistics 18 for Windows istatistik paket programı,student t ve f testi, yüzdelik kullanılmıştır. Anahtar Kelimeler: Diyet, Hemodiyaliz hastaları, Kan değerleri, Tedavi, Uyum,KBY, Yaşam Kalitesi.

Chronic Kidney insufficiency is not only one of the most important health issues with highmortality rates but also it is a disease that constraints ındividuals daily life other related health issuesit is a common health problem for Turkey and the world as well. The most common treatment forkidney insufficiency is Hemodialysis which is a substitute for the kidney. Patients' adhere formedical treatment is especially important to decrease mortality rates. Diet is very important to thecourse of chronic kidney insufficiency, yet in this thesis it has been seen that most of the patientsare incautious to their diets, medical treatment and liquid intakes.In this these is the nutrition knowledge levels of patients, and clinical and laboratoryfindings about patients are evaluated with respect to their announced life quality results. For the lifequality the SF-36 Health Survey is used. Then the relation between treatment and life quality ismeasured.The sample of survey is the patients from ''Tekirdağ Hacı Hüseyin Terzi Turkish KidneyFoundation Dialysis Center'' who get three treatment per week. Furthermore relatives of theunconscious patients are added to the survey depending on their will. In research part, the sociodemographicdata and the SF-36 survey are used.Quality of life with significant changes were detected in the parameters (p<0,05) , whoCKD patients participated in the SF- 36 scale parameter that evaluation study. While 73,7 % ofpatients took education about disease they were taking fluid more than 2 liter between two dialysisséance. Patients were experience problem with adaptation to diet and water, taking education didn'teffect this statue. There are some findings that can be considered as important in the end of the research.Especially it is important that patients who received disease related training have less complaintsabout their general health status.In addition it has also been observed that the trained patients communicate with theirenvironment with more stability.In analyzing the data, student t and f test, frequency, PASW Statistics 18 for windowsstatistical package software were used.Key word: Blood results, Diet, Hemodialysis Patients, Treatment, Adaptation, CKD,Quality of Life.