Büyük ortadoğu projesi ve Türkiye`nin projedeki rolü

Abstract

Birinci Dünya Savası sonunda Osmanlı Devleti topraklarını kendiaralarında paylasan ngiltere ve Fransa'ya, kinci Dünya Savası'yla birlikteAmerika Birlesik Devletleri'nin Ortadogu'daki çıkarları da eklenince bölgenincografi yapısı bu dogrultuda sekillenmistir. Ortadogu bölgesinin zengin yeraltıkaynaklarına sahip olmak ve bölgenin içinden çıkabilecek güçlü bir devletinolusmasını önleyebilmek küresel güç mücadelesinde en önemli hedeftir.1940'lardan itibaren, süper güç olmaya soyunan ABD Ortadogu bölgesindekontrolünü arttırabilmek amacıyla farklı dönemlerde farklı metotlar gelistirmisve düsmanını da politik konjonktüre göre belirlemistir.Soguk Savas döneminde, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi vekomünist ideolojiye karsı savasırken, Soguk Savas'ın ardından siyasal biranlam yükledigi slam dinine ve onunla özdeslestirdigi terörizme karsı savasaçmıstır. Temeli Ortadogu haritasını ABD'nin istekleri dogrultusunda yenidensekillendirmeye dayanan ancak resmen açıklanmayan Büyük OrtadoguProjesi'nin, bölgede gerek kültürel gerekse de cografi anlamda dogu ve batıdevletleri arasında köprü konumunda olan Türkiye'yi etkilemesi kaçınılmazdır.Buradan yola çıkarak, Büyük Ortadogu Projesi'nin tarihten bugüne kadar olansüreçte geldigi nokta ve bu projenin içinde bir sekilde yer alan Türkiye'nindurumu bu çalısmanın özetini olusturmaktadır.

Geographical structure of the Middle-East, which was under thesovereignty of Ottoman Empire at the end of World War I , has been firstshaped complying with the interests of the British Empire and France and thenwith the United States at the end of World War II. Possesing rich naturalresources of Middle-East region and preventing any state to emerge as apowerful country has been the key guideline to keep power at the global scale.Since 1940s, in order to become a super-power and to spread its control over theMiddle-East, the United States of America has developed different methods indifferent periods and has determined its opponent based upon politicalconjuncture.During the Cold War era, while combatting against Russia and itscommunist ideology was the top priority; after the collapse of communism theUnited States of America opened a new battle trench against Islam to which ithas ascribed a political meaning and to terrorism with which it identified Islam.It is inevitable for Turkey, which has been acting as a geographical and culturalbridge between east and west countries, not to be affected by The GreaterMiddle-East Initiative ( it aims to reshape the Middle-East map based upon thedemands of the United States of America and has not been clarified yet).Based upon these facts, Turkey?s position within the Greater MiddleEast Project and the project?s process up untill now form the main body of thisstudy.