1990 sonrası yaşanan krizlerin Türkiye`nin dış ticaret yapısı üzerinde meydana getirdiği değişim

Abstract

Serbest dıs ticaretin, ülkelerin ekonomik gelisimi üzerindeki etkileri, A.Smith'den beri bilimsel tartısma konusudur. Türkiye 1980'den sonra serbest dısticarete yönelik politikaları uygulamıstır. Bu politikalardan en önemlisi, 1989yılında, sermaye hareketleri üzerindeki engellerin kaldırılmasıdır.1989 sonrası Türkiye ekonomisi, kendi iç dinamikleriyle büyümektenuzaklasmıs ve sermaye hareketlerine bagımlı hale gelmistir. Kısa vadelisermayenin yogun giris ve çıkısı sonucu 1994 ve 2001 yıllarında iki büyük krizyasanmıstır.Krizlerden önce, iç talepteki artıs sonucu ekonomik büyüme yasanmıs,fakat kriz yıllarında, iç talep daraldıgı ve Türk Lirası (TL) deger kaybettigi içinüretici kesim ihracata yönelmistir. Yasanan kriz dönemlerinde TL'nin degerkaybetmesi sonucunda Türkiye'nin dıs ticaret açıgı küçülmüstür. TL'nindegerlendigi dönemlerde ise bu açık sürekli artmıstır. Bu açık ekonomikbüyümeden ziyade, TL'nin reel degerine baglıdır. 2003'ten sonra, TL'ninsürekli deger kazanması sonucu basta ara malı olmak üzere Türkiye'ninithalata bagımlılıgı büyük ölçüde artmıstır.

The effects of free foreign trade are a subject of an academic argument,since A. Smith. Turkey has applied policies aiming at freeing foreign trade,after 1980s. One of those important policies has been the removal of therestrictions which was a force upon the capital movements.After 1989, Turkish economy, has gone away from growing by its owninternal dynamics and has become dependent upon the capital movements. As aresult of the 1994 and 2001 intensive short-termed capital movements, two bigcrises have occured.Before these crises, an economic growth has occurred, due to theincreasing domestic demand but in the crises period, producers turned towardexport because, domestic demand has decreased and Turkish Liras hasdepreciated. Moreover in the period, Turkey contracted the foreign tradedeficit because of the depreciation in Turkish Liras (TL). On the contrary, inthe years in which TL has become over-valued foreign trade deficits haveregularly risen up. This deficit was dependent on the real value of TL, instead ofthe economic growth. After 2003, the growing value of TL has resulted inTurkey?s dependency on the import mainly of the intermediate goods.