Mali derinleşme ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Uzak Doğu Asya ülkeleri ve Türkiye örneği

Abstract

Ekonomide farklı birimler tarafından verilen tasarruf ve yatırım kararlarını vade, miktar ve faiz oranları açısından uyumlu hale getiren finansal sistem, ekono-minin gelişme sürecinde de önemli işlevler üstlenmektedir. Kaynak aktarımının fon fazlası olan grup ile fon ihtiyacı olan grup arasında işlemlerin düzenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamaktadır. Finansal sistem ekonomik işlemleri kolaylaştırarak, finansal ürünlerin verimli kullanılmasını sağlamakta ve ekonomik büyümeyi teşvik etme konusunda önemli rol oynamaktadır.Finansal gelişme ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki dört farklı şekilde meydana gelebilmektedir. ?Arz öncüllü? birinci durumda, finansal gelişme tasarruf-ları artırmak, yatırımların etkinliğini geliştirmek ve kaynakları daha verimli sektörle-re tahsis etmek suretiyle ekonomik büyümeye neden olmaktadır. Bu görüşe göre, ekonomik büyümenin gerçekleşmesi için finansal gelişme ön koşul olarak görülmek-tedir. ?Talep takipli? ikinci durumda, ekonomik büyüme finansal kurum ve hizmetler için talep yaratmaktadır. Bu görüşte nedensellik ekonomik büyümeden finansal ge-lişmeye doğru oluşmaktadır. Bunların haricinde herhangi bir nedensellik ilişkisi ol-mayabileceği gibi, karşılıklı etkileşimin söz konusu olduğu iki yönlü bir ilişki de meydana gelebilmektedir.Genellikle gelişmiş ülkeler açısından ekonomik büyümeden finansal derin-leşmeye doğru bir ilişki mevcut olsa da, az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkeler için ilişkinin yönü finansal gelişmeden ekonomik büyümeye doğru olmaktadır. Bu çalış-manın kapsamı da Türkiye ile birlikte Uzak Doğu Asya ülkelerinin 1978-2009 yılları arası dönem için finansal gelişme ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişki-sini araştırmaktır.Araştırma sonucunda Türkiye ve Singapur açısından ekonomik büyüme ve mali derinleşme değişkenlerinin eşbütünleşik olduğu görülmektedir. Öte yandan Kore, Endonezya ve Malezya için ekonomik büyüme ve mali derinleşme değişkenle-rinin eşbütünleşik olmadığı, başka ifadeyle aralarında uzun dönemli bir ilişki söz konusu olmadığı bulgulanmıştır. Granger Nedensellik Testi sonucunda da Türkiye, Kore Cumhuriyeti ve Singapur için nedenselliğin yönünün finansal derinleşmeden ekonomik büyümeye doğru olduğu tespit edilmiştir. Ancak Endonezya ve Malezya için yapılan Granger Nedensellik testi sonuçları her iki değişken arasında bir neden-selliğin olmadığını ifade etmektedir.Gelişmekte olan ülkeler tarafından benimsenen ihracata dayalı büyüme mode-li bu anlamda geçerliliğini koruyamamaktadır. Beşeri sermayenin daha anlam ve önem kazandığı büyüme modelinin uygulanması finansal derinleşmeyi yönlendirerek ekonomik büyümeyi tetikleyecektir. Türkiye'de giderek iyileşme görülen istihdam politikalarının finansal derinleşmeye ve ekonomik büyümeye katkı sağlayacağı bu açıdan önem kazanmaktadır.

Financial system, which harmonizes savings and investment decisions made by various economic units in terms of maturity, quantity and interest rates, assumes a significant role during economic growth process. It ensures that resource allocation between the group having fund surplus and the one requiring that be properly realized. Financial system facilitates economic activities, provides productive use of financial assets and plays an important role at encouraging economic growth.The possibility of relationship between financial development and economic growth has beed found in four different manners by many researchers. In the first case, ?supply-leading? approach, financial system results in economic growth by means of increasing savings, improving investment efficiency and allocating the resources into more productive sectors. According to this approach, financial development is deemed prerequisite for realizing economic growth. In the second case, ?demand-following? approach, economic growth creates demand for financial institutions and services. In this approach causality runs from economic growth through financial development. Other than the two approaches, there may not exist any relationship as well as a two-way relationship may occur.Although there generally exists a relationship from economic growth to financial development in the developed countries, for less developed or developing countries relationship is from financial development to economic growth. This study aims at investigating the causality between financial development and economic growth for Turkey and Far East Asian countries between 1978 and 2009.It is observed that economic growth and financial development variables for Turkey and Singapore are conintegrated. On the other hand, the variables for Korea, Indonesia and Malaysia are not cointegrated, in other words, there does not exist a long-term relationship. By employing Granger Causality Test, the way for Turkey, Korea and Singapore is from financial development o economic growth. On the other side, analysis revealed that there is no causality between teh variables for Indonesia and Malaysia.Export based growth model employed by developing countries dose not sustain validity in terms of findings. Implementation of growth model that intellectual capital gains significance will trigger economic growth by directing financial development. It is explicit that increasingly improving employment policies in Turkey will contibute to financial development and economic growth in this sense.