Türkçe ders kitaplarındaki dünya edebiyatı metinlerinin içerik açısından incelenmesi

Abstract

TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ DÜNYA EDEBİYATI METİNLERİNİN İÇERİK AÇISINDAN İNCELENMESİŞeyda AVCITürkçe Eğitimi AnaBilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2011Danışman: Doç. Dr. Hüseyin GÜFTÂÖZETBu çalışmanın amacı, 1981 Temeleğitim Okulları Türkçe Eğitim Programı ile 2005 Türkçe Dersi Öğretim Programına uygun olarak hazırlanan Türkçe ders kitaplarındaki dünya edebiyatına ait okuma metinlerini içerik açısından incelemek ve bu metinlerin eğitim-öğretim programlarına ne derece uygun olduğunu tespit etmektir.Ders kitaplarında yer alan yabancı metinlerin kaliteli olması, okullarda verilen eğitimin amacına ulaşmasını kolaylaştıracaktır. Bu sebeple çalışma, metinlerin incelenerek sahip oldukları özellikler ile 1981 ve 2005 Türkçe Dersi Programlarının işaret ettiği özelliklerin ne derece örtüştüğünün ortaya konulması açısından önemlidir.Çalışmanın evrenini 1990-2009 yılları arasında Tebliğler Dergisi'nde tavsiye edilen 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki dünya edebiyatına ait metinler oluşturmaktadır. Çeşitli nedenlerden ötürü evrenin tamamına ulaşılamamıştır. Ulaşılan ders kitaplarından 1981 Temeleğitim Okulları Türkçe Eğitim Programına uygun olarak hazırlanan Türkçe ders kitaplarından birinde, 2005 Türkçe Dersi Öğretim Programına uygun olarak hazırlanan Türkçe ders kitaplarından üçünde dünya edebiyatına ait metnin yer almadığı görülmüştür.Çalışmada, ders kitaplarında yer alan dünya edebiyatına ait metinler belirlenip fişlenmiştir. 1981 ve 2005 Türkçe Dersi Programlarının ortak noktaları, tespit edilerektablolaştırılmıştır. Metinler, bu tabloya göre değerlendirilmiştir.Bu çalışma sonucunda, metinlerin çoğunda millî değerlere yer verme; öğrencilere okuma zevki kazandırma; öğrencileri bilimsel düşünmeye yöneltme ve onların eleştirel düşünmelerini sağlama; metnin özetini verme, metni kısaltma, metne ekleme yapma gibi uygulamaları metnin bütününün anlamını bozmadan yapma; öğrencilerin anlayamayacağı derecede zor olmama; sonuçta da Türk millî eğitim sisteminin genel amaçlarına uygun olma özelliklerinin bulunduğu görülmüştür. Fakat öğrencilere dil bilinci kazandırma ve Türkçenin güzelliklerini ortaya koyma; sanatsal değer taşıma ve öğrencilerin kişisel gelişimine katkıda bulunma; metinlerin daha iyi anlaşılması için farklı materyallerden faydalanma gibi ilkelerin ihmal edildiği belirlenmiştir. Ayrıca 1981 ve 2005 Türkçe Dersi Programları arasındaki asıl farkın metinlere ait görseller konusunda olduğu; 2005 ve sonrası yayınlanan ders kitaplarındaki görsellerin 1981 ve sonrası yayınlanan ders kitaplarına göre daha iyi düzeyde olduğu tespit edilmiştir.ANAHTAR KELİMELERTürkçe Ders Kitabı, Dünya Edebiyatı Metinleri, İçerik, Türkçe Dersi Programı.

EXAMINATION OF TEXTS FROM WORLD LITERATURE IN TURKISH COURSE BOOKS IN TERMS OF THEIR CONTENTŞeyda AVCIDepartment of Turkish Language Education, Post Graduate Thesis, 2011Consultant: Ass. Prof. Dr. Hüseyin GÜFTÂABSTRACTThe purpose of this study is based on the examination of reading texts from world literature in Turkish course books prepared in accordance with Elementary School Turkish Lesson Education Program of 1981 and Turkish Lesson Syllabus of 2005 in terms of their content and determination to what extent they are convenient for education programs.High quality foreign texts in course books will facilitate realizing the objective of education given in schools. For this reason, this study is important in terms of determining to what extent the characteristics of these texts correspond to characteristics of 1981 and 2005 Turkish Course Programs by analyzing the texts.Content of the study consists of world literature texts from 6th, 7th and 8th grade Turkish course books recommended by Magazine of Bulletins between 1990-2009 years.Whole content could not be reached due to various reasons. It was seen that while there was no texts taken from world literature in one of Turkish course books prepared in accordance with 1981 Elementary School Turkish Lesson Education Program and in three Turkish course books prepared in accordance with 2005 Turkish Lesson Education Program lack at the text in question is observed.In the study, texts from world literature in course books were collected and recorded on index cards by the researcher.Common aspects of 1981 and 2005 Turkish Lesson Programs were determined illustrated in diagrams after reforming to the some authorities. Texts were evaluated according to this table.As a result of this study, it was seen that most of these texts gave place to national values; students joy of reading; directed students to think scientifically and critically; gave students the ability to summarize, to shorten text and to make additions to text without losing the sense; they were not too difficult to understand for students and they were convenient for general objectives of Turkish national education system. However, it was also determined that such principals as bringing students language consciousness, presenting the beauties of Turkish language, having an artistic value, contributing to personal development of students and using different materials for a better comprehension of texts were ignored.Besides, it was determined that the main difference between 1981 and 2005 Turkish Lesson Programs was about visuals of different texts and visuals in course books published in 2005 were determined to be in a better state than course books published in 1981 and later.KEY WORDSTurkish Course Book, Texts From World Literature, Content, Turkish Lesson Program.