İlköğretim (6, 7 ve 8. sınıf) Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin bağdaştırmalar yönünden incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları ilköğretim 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerde öğrencilerin soyut düşünme becerilerini geliştirilmesi sürecinde, temel ölçütlerden biri olan bağdaştırmalara ne ölçüde yer verildiği ve yer verilen bağdaştırmaların niteliği araştırılmıştır. Metinlerdeki bağdaştırma örnekleri tespit edildikten sonra, belirlenen uzak ve yakın bağdaştırmalar kendi aralarında bir analize tabi tutulmuştur.Çalışmanın evrenini, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları ilköğretim 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitapları oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemi ise incelenen ders kitaplarındaki temalarda yer alan 56 okuma metninden meydana gelmektedir.Çalışmanın üçüncü bölümünü oluşturan kavramsal çerçeve bölümünde, Türkçe öğretiminde eğitim ortamları içinde, yazılı ve basılı araç gereçlere, görsel araçlara, işitsel araçlara, görsel ve işitsel araçlara ve diğer eğitim ortamlarına yer verilmiştir. Bağdaştırmaların anlam bilimi içindeki yerini belirlemek amacıyla tümce anlambilimi, sözcük anlambilimi, sözcük ve anlam, sözcüğün anlam değeri, temel anlam, yan anlam, aktarmalar, benzetme, çok anlamlılık, eş anlamlılık, tasarımlar ve çağrışımlar, duygu değeri, anlam açısından özel adlar, yerlileştirme, bağlam, ters anlamlılık ve bağdaştırmalara yer verilmiştir. Bağdaştırmalar yakın bağdaştırma ve uzak bağdaştırma olarak ikiye ayrılmaktadır. Yakın bağdaştırma, anlam belirleyicileri, anlam ayırıcıları arasında uyum bulunan birleştirmelerdir. Uzak bağdaştırma ise anlam belirleyicileri, anlam ayırıcıları arasında uyum bulunmayan birleştirmelerdir (Aksan, 2006: 83-84). Yine bu bölümde, çalışma ile doğrudan ilgili olduğu düşünülen Piaget'nin bilişsel gelişim kuramı ve eğitime yansımaları ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Bu bağlamda, 12- 15 yaş grubu çocuklarda dilsel ve bilişsel gelişim özellikleri incelenmiştir. Soyut düşünme becerisini geliştirmede metnin işlevi araştırılmıştır. Bağdaştırma kullanımı ile soyut düşünme arasındaki ilişkilere yer verilmiştir.Araştırmanın dördüncü bölümünü oluşturan bulgular bölümünde, MEB Yayınları ilköğretim 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde, uzak ve yakın bağdaştırmaların dağılım oranları analiz edilmiştir. Elde edilen bu oranlar sınıf düzeyleri, metinler arası, temalar ve farklı metin türleri çerçevesinde karşılaştırılmıştır. Uzak ve yakın bağdaştırmaların dağılım oranları, her sınıf düzeyinde ayrı ayrı tespit edilmiş, elde edilen bulgular, konu ve temalara göre ayrı ayrı belirlenmiştir.6. sınıf düzeyinde, 210 yakın, 19 uzak bağdaştırma, 7. sınıf düzeyinde 252 yakın, 26 uzak bağdaştırma, 8. sınıf düzeyinde ise 287 yakın, 18 uzak bağdaştırma kullanıldığı tespit edilmiştir.Tartışma ve sonuç bölümünde ise metinlerdeki uzak ve yakın bağdaştırmaların dağılım oranları ile ilgili bulgulardan yola çıkılarak, bağdaştırmaların dağılım oranları, sınıf düzeylerine bağlı olarak konu ve temalar çerçevesinde değerlendirilmiştir. Yakın ve uzak bağdaştırmaların 6-7 ve 8. sınıflara dağılım oranları incelendiğinde sınıf düzeylerine paralel olarak yakın bağdaştırma sayılarında bir artış olduğu görülmektedir. Kullanılan uzak bağdaştırma sayısının en fazla 7. sınıfta (26) olduğundan dolayı zihinsel gelişimle paralellik gösterecek şekilde artmadığı görülmektedir.Sonuç olarak bu çalışmada, ilköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin soyut düşünme becerilerinin geliştirilmesinde önemli bir işleve sahip olan uzak ve yakın bağdaştırmaların, MEB Yayınları ilköğretim 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki dağılım oranları ve etki düzeyleri ile ilgili bilgilere ulaşılmıştır.

In this study, the texts that are in the Ministry of Education Publications in primary 6th,7th and 8th grades Turkish coursebooks, students develop abstract thinking skills in the process, the association which is one of the basic criteria investigated the extent to have been given and the nature of the association. After the determination of the examples of the association in the passages, associations that are determinated have been subjected to an analysis among themselves.The nature of the study is comprised by the Ministry of Education Publications in primary 6th, 7th and 8th grades Turkish textbooks. The sample of the study included the themes in the textbooks examined in the study consists of 56 reading texts .The part of the conceptual framework for the study of education in the Turkish media in teaching, writing, and tools being printed, visual tools, audio tools, audio-visual tools and other educational environments are discussed. In order to determine the science of meaning of association its place in the semantics of the sentence, word semantics, word and meaning, the meaning of the word value, the basic meaning, connotation, transfers, metaphor, polysemy, synonymy, designs and associations, feelings, values, proper names in terms of meaning, indigenization , context, significance and association inverse are given. Association are separated into two sections familiar and unfamiliar association. Familiar association are the determinants that has harmony between the meaning selectors. Far to unfamiliar association have not the determinants of the meaning and the meaning selectors harmony (Aksan, 2006: 83-84). Again in this section, the study considered to be directly related to the theory of cognitive development and education Piaget?s reflections are given information about. In this context, 12 - 15 age group, linguistic, and cognitive developmental characteristics of children provided. Investigated the ability of abstract thinking in developing the text function. The relationship of the usage of association and abstract thinking are included.The fourth section forming part of the research findings, Ministry of Education Publications in primary 6th,7th and 8th grades Turkish textbooks, classroom texts, association distribution ratios have been analyzed. . These rates were obtained grade levels, between texts, compared with themes and different text types within the framework. Distribution ratios of association were determined separately at every grade level, the findings, issues and themes determined by individual.At 6th grades , 210 familiar, 19 unfamiliar ,at 7th grades 252 familiar, 26 unfamiliar,at 8th grades, 287 familiar , 18 unfamiliar association have been found to be used.Discussion and conclusion section of the texts related to the remote and recent findings on the basis of distribution ratios, association distribution ratios, depending on grade level were evaluated within the framework of topics and themes. At 6th grades, 210 familiar, 19 unfamiliar, at 7th grades 252 familiar, 26 unfamiliar, at 8th grades, 287 familiar, 18 unfamiliar association have been found to be used. At 6-7-8 levels distribution rates of familiar and unfamiliar association were examined in parallel close to grade level classes that has shown an increase about the number of familiar association. Due to the fact that the maximum number of unfamiliar association used at 7th grades (26) for being such mental development is not increased in conformity seen.As a result of this study, the primary 6th, 7th and 8th grades textbooks have an important role in the development of abstract thinking skills of students in the class with the association. Ministry of Education Publications in primary 6th, 7th and 8th grades Turkish textbooks of distribution rates and levels of class action has been reached with the relevant information.