Fransa`nın Doğu Akdeniz havzasındaki misyonerlik faaliyetleri

Abstract

Osmanlı İmparatorluğu çöküş sürecine girmekle beraber yabancı devletlere bazı ayrıcalıklar tanımak zorunda kalmıştır. Bu ayrıcalıklardan yararlanan Fransa, imparatorluk topraklarındaki Katoliklerin hamîliğine soyunmuştur. Elde ettiği himaye hakkından faydalanarak kendi menfaatlerine uygun misyoner okulları ve diğer bazı müesseseler oluşturmuştur. Osmanlı İmparatorluğu için halkın çeşitli unsurlarının kendi dil ve kültürlerini yaşatmak adına oluşturdukları kurumlar manasına gelen bu müesseseler, Fransa için yoğun siyasi faaliyetlerde bulunmuş ve birer uç karakol görevi yapmışlardır. Bu durum ise Osmanlı İmparatorluğu açısından büyük bir tehlike olarak ortaya çıkmıştır. Çalışma, Fransızların sözde eğitim, kültür ve sosyal amaçlı müesseselerinin, Osmanlı İmparatorluğu açısından ne anlam ifade ettiğini ve ne gibi sonuçlar doğurduğunu konu edinmiştir.Bu bağlamda tezin birinci bölümünde; Misyon, Misyoner ve Misyonerlik gibi terimlerin yanı sıra Doğu Akdeniz'de yoğunluk kazanan misyonerliğin nedenleri, misyonerlerin yetiştirilmeleri ve uyguladıkları metotlar açıklanmaya çalışılmıştır.İkinci bölümde; Osmanlı topraklarında emperyal emellerini gerçekleştirmek isteyen Fransa'nın, gayr-i müslim unsurlar üzerinden ne gibi politikalar yürüttüğü üzerinde durulmuştur.Üçüncü bölümde; Fransa'nın; XX. yüzyılın başlarında Fransız sanayisi için geniş bir pazar ve hammadde kaynağı olan Doğu Akdeniz'deki iktisadi menfaatlerinden bahsedilmiştir.Dördüncü ve son bölümde ise; Fransızların Doğu Akdeniz'deki misyoner kuruluşları irdelenmiştir. Fransa'nın Doğu Akdeniz'de uyguladığı siyaset bu misyoner okulları, sağlık kuruluşları, yetimhaneler ve dini müesseseler aracılığıyla yürütülmüştür.ANAHTAR SÖZCÜKLERFransa, Misyoner, Misyoner Okulları, Adana Vilayeti, Halep Vilayeti

When the Ottoman Empire started to decline, it had to grant certain privileges to foreign states.Taking the advantage of these privileges, France played the protectorate of the Catholics in the Empire. Benefitting from the right of protectorate it obtained France brought missioner schools and some other instituions into being, matching its own interests. These establishments, meaning the foundations which, for the Ottoman Empire, several national components formed in order for their own languages and cultures to survive,were engaged in many political activities on behalf of France and acted as outstations. This situation constituted a big threat for the Ottoman Empire. The study covers what these establishments with so-called educational and social purposes mean and what consequences they brought about from the point of the Ottoman Empire.In this sense, in the first part of the thesis, the reasons of the missionary activities which have increased in the Eastern Mediterranean, the training of the missionaries and the methods they employed as well as the terms such as Mission, Missionary and being a Missionary are explained as much as possible.In the second, the emphasis is on what kinds of policies France, willing to realize its imperial desires, was performing via non-moslem people.In the third part, France?s financial benefits in the Eastern Mediteranean, which was a source of wide market and raw materials for the French Industry in the beginning of 20th Century, are mentioned.In the fourth, last part, the French missionary organisations in the East Mediterranean are closely studied. The policy France followed in the East Mediterranean were performed by these missionary schools, medical instituitions, orphanages and religious associations.KEY WORDSFrance, Missionary, Missionary Schools, Adana Province, Halep Province