AB ülkelerinde öğretmen yetiştirme programlarıyla Türkiye`deki öğretmen yetiştirme programının karşılaştırılması ve Türkiye için yeni öğretmen yetiştirme modeli önerisi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, AB ülkelerindeki öğretmen yetiştirme modelleri ile Türkiye Cumhuriyetindeki Öğretmen yetiştirme modellerinin karşılaştırması sonucunda elde edilen veriler ve eğitim fakültesi öğretim elemanlarının görüşleri doğrultusunda Türkiye Cumhuriyeti için bir model önerisi belirlemektir. Bu modelde, öğretmen adaylarının eğitim fakültelerine seçilmeleri, eğitim fakültelerinde alacakları eğitimin düzenlenmesi ve öğretmen atama kriterlerinin belirlenmesi olmak üzere üç farklı alan belirlenmiştir. Araştırma, genel tarama türünde betimsel ve doküman analizini bir arada kullandığından çeşitleme de denen zenginleştirilmiş desen (triangulation design) modelindedir. Bu amaçla tarama boyutuyla ilgili verileri toplamak için araştırmacı tarafından geliştirilen ?Öğretmen Yetiştirme Sistemi İle İlgili Görüş Anketi? yardımıyla, 2010-2011 öğretim yılında 13 farklı üniversitenin eğitim fakültelerinde görev yapan 368 öğretim elemanının görüşleri alınmıştır. Nitel boyutla ilgili olarak, 9 farklı AB ülkesinin öğretmen yetiştirme sistem dokümanları içerik analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen veriler öğretmen adaylarının eğitim fakültelerine seçilmeleri, eğitim fakültelerinde alacakları eğitimin düzenlenmesi ve öğretmen atama kriterleri olmak üzere üç başlık altında toplanmıştır. Araştırmada şu sonuçlara ulaşılmıştır; öğretmen adaylarının seçimi için yapılacak sınavlar merkezi bir yapı yerine, eğitim fakülteleri tarafından düzenlenmeli ve yapılmalıdır. Bu sınavda yazılı ya da test sınavlarının yanında mülakat teknikleri de uygulanmalı, bu şekilde öğrencinin iletişim ve kendini ifade etme gibi becerileri de değerlendirilmelidir. Öğretmen yetiştirme programında işlenecek dersler ve derslerin içerikleri eğitim fakülteleri, MEB?e ait okullar, sivil toplum kuruluşlarının işbirliği ile belirlenmelidir. Özellikle ders içerikleri belirlenirken öğretmenlerle sürekli işbirliği içinde olunmalı ve okulların ihtiyaçlarına ve karşılaşılan problemlerin çözümüne yönelik hazırlanmalıdır. Eğitim fakültelerine başvuran öğretmen adaylarının ilk yılı deneme süresi olmalıdır. Bu dönemde öğretmenlik ile ilgili öğretmen adaylarına genel bilgiler verilmeli ve okul uygulamalarına ilk yıl başlanılmalıdır. Öğretmen adayları dört yıllık lisans eğitimi sonrasında iki yıl süren staj eğitiminden sonra öğretmen olarak atanmalıdırlar. Bu iki yılda öğretmen adayının öğretmenlik mesleğinin tüm gereklerini yapmak zorunluluğu olmalı ve eğitim sonunda uygulamalı sınavlardan başarılı olmaları beklenmelidir. Başarılı olan öğretmen adayları öğretmen olarak atanmalıdır. Anahtar Kelimeler: AB Ülkelerinde Öğretmen Yetiştirme, Öğretmen Yetiştirme, Türkiye?de Öğretmen Yetiştirme, Öğretmen Yetiştirme Modeli, Eğitim Fakülteleri

The main objective of this study is to make comparison of teacher education models used in EU countries and Turkey, and as a result of this comparison, to determine a model proposal for Turkey, taking into account the differences in the teacher education models in EU countries. In this model, three different areas have been determined, such as selection of teacher candidates to education faculties, regulation of the education they will receive in education faculties and determination of criteria for appointing teachers. The study may be regarded to bear a triangulation design, since in the general scan type, it used descriptive and document analysis together. With this aim in view, 368 academicians from education faculties of 13 different universities were asked about their opinions, in 2010-2011 academic year, via ?Survey for Opinion About Teacher Education System?, which was developed by the researcher, in order to collect the data for scanning side of the study. For qualitative aspect of the study, it should be indicated that documents of teacher education systems of 9 different EU countries were subject to content analysis. The data obtained were grouped under three titles such as selection of teacher candidates to education faculties, regulation of the education they will receive in education faculties and criteria for appointing teachers. The research gave these results: examinations made to select teacher candidates should be arranged and made by education faculties, instead of being governed by a central body. *1 This study has been supported by MKU Fund for Scientific Research Projects, with the Project code No. 1004 Y 0123. Those examinations should include not only tests, but also interviews, so that communication and self-expression skills of the teacher candidates can be evaluated. Lessons and contents of the lessons to be studied in education faculties should be determined with collaboration of education faculties, schools under the Ministry of National Education and NGOs. Especially, when lesson content is being determined, collaboration with teachers is very important and content must be prepared to serve needs of the schools and be solution-oriented for problems encountered. The first year of teacher candidates, who have applied to education faculty, should be a trial period. In this period, teacher candidates should be provided with general information about teachership, and school practices should start in the first year. Teacher candidates should be appointed as teachers after they have undergone a two-year internship, following their 4-year undergraduate program. During this 2-year internship, candidate teachers should be obliged to fulfill all requirements of teaching profession and passing practical examinations at the end of the education should be a condition. Only those who have passed the examinations should be appointed as teachers. Keywords: Teacher Education in EU Countries, Teacher Education, Teacher Education in Turkey, Teacher Education Model, Education Faculties