Doğu Akdeniz`de İngiliz Fransız mücadelesi

Abstract

Doğu Akdeniz, taşıdığı önem itibariyle, öteden beri büyük devletlerin ilgisini çekmiş ve bu devletlerin rekabet alanı olmuştur. Bu rekabet daha çok İngiltere, Fransa, Rusya ve Almanya arasında yaşanmıştır. Fakat rekabetin baş aktörleri İngiltere ve Fransa olmakla birlikte mücadele alanlarını da Osmanlı Devleti'nin toprakları oluşturmaktadır.Bu rekabetin esasını da Doğu Akdeniz'deki sosyo-ekonomik ve siyasi çıkarlar oluşturmaktadır. İngiltere ve Fransa, çıkarlarını korumak için bölgedeki etnik grupları, kültürleri, bölgeye gönderdikleri misyonerleri, bölgeye açtıkları elçilikleri ve kurdukları okulları kullanmışlardır. Bu mücadele daha ziyade Mısır'da, Filistin'de, Lübnan'da, Suriye'de Musul'da, Çanakkale'de, İstanbul'da ve Anadolu'da yaşanmıştır. Bütün bunlara bağlı olarak bu çalışmada, özellikle I. Dünya Savaşı'nda Fransa ve İngiltere'nin Yakındoğu'yu paylaşım projeleri ve bu projelerin uygulanma safhalarında ortaya çıkan çıkar çatışmalarına dikkat çekilmektedirBütün bu mücadeleler maddi çıkar uğruna yapılmıştır. İngiltere ve Fransa bu mücadeleyi verirken birçok milli unsuru kendi menfaatperest politikası çerçevesinde kullanmıştır. Bölgeye egemen olduktan sonra da bölgeyi milli, ekonomik ve kültürel olarak bölümlere ayırıp küçük devletçikler kurdurmuşlar bu devletçikler üzerinde manda yönetimi oluşturarak bölgenin ekonomik kaynaklarını tekellerine almışlardır. Bu durum şüphesiz böl, parçala ve yönet anlayışından başka bir şey değildir. Ne yazık ki bu bölgedeki halk bu anlayışı benimseyen devletlerin kurbanı olmuştur. İşte bu çalışma, Doğu Akdeniz'in bizlere ne anlam ifade ettiğini, burada verilen mücadelenin ve değişimin geçmişten günümüze nasıl yansıdığını, aslında bölgeyi dizayn edenlerin bölge insanı değil de dış güçler olduğunu, bunu önlemenin yolunun da bölgedeki bütün halkların ve devletlerin kardeşçe yaşamasından geçtiği anlayışını bizlerin dikkatine sunmuştur. ANAHTAR KELİMELERDoğu Akdeniz, İngiltere-Fransa, Osmanlı Devleti, Demiryolu, Petrol

Eastern Mediterrenian Region has long been attracted the big countries and an area of high importance and competition for these countries. This competition had been mostly among England, France, Russia and Germany. Although the main actors of the competition were England and France, the rally took place upon the lands of Ottoman Empire.The basis of the competition was made up of the socio-economic and political benefits in the region. England and France used the ethnic groups, cultures, missioers that they had sent, embassies and schools they established in the region in order to protect their stakes. The competition mostly occured around Egypt, Palestine, Lebanon, Syria, Mosul, Çanakkale, İstanbul and Anatolia. In this study, the projects of France and England on sharing Near-East and the clash of benefits during the First World War implementation of these project shas been pointed out. All the struggle taking place was for the sake of financial benefits. During their struggle, England and France exploited a lot of nationalistic components within the framework of their opportunistic policy. After gaining domination in the region they established small local states by dividing the region into national, economic and cultural fractions; and took up the economic sources on their monopoly by setting up a mandatory ruling over these states. Hereby, this study composes a summary of what Eastern Meddeterrenian Region means to us, how the struggle and the change around the region over the years affected today's trends, that the region was formed by not the local people but the external forces, that the only way to prevent this is to provide all the people of the region and the countires with an enviroment where they can live in peace.KEY WORDSEastern Mediterrenean, England- France, the Ottoman Empire, Railway, Oil