Ortaokul Türkçe ders kitaplarının Türkçe dersi öğretim programında yer alan temel beceriler açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 2006 Türkçe Dersi (6-8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda yer alan temel becerilerin ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde hangi düzeyde olduğunu ortaya koymaktır. Çalışmanın evrenini 2014-2015 yılında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından tavsiye edilen ortaokul (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) Türkçe ders kitapları oluşturmaktadır. Çalışmada evrenin tamamına ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak `Türkçe Dersi Öğretim Programında Yer Alan Temel ve Alt Beceriler Ölçeği` kullanılmıştır. Ölçek, literatür taraması yapılarak temel becerilere yönelik belirlenen bulgulardan hareketle araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Bu ölçek, Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda yer alan temel becerileri kapsayacak şekilde toplam 8 temel boyuttan ve bu temel boyutlara ait 76 alt boyuttan meydana gelmektedir. Ölçeğin geçerlik ve güvenirliğini sağlamak amacıyla uzman görüşüne başvurulmuştur. Alanında uzman olan öğretim üyeleri tarafından değerlendirilen ölçme aracı, yine bu öğretim üyelerinden gelen görüş ve öneriler doğrultusunda gözden geçirilmiş ve gerekli düzeltmeler yapılarak uygulamaya hazır duruma getirilmiştir. Elde edilen verilerin analiz edilmesi amacıyla nitel veri analizi tekniklerinden doküman incelemesine başvurulmuştur. Araştırma sonucunda, Türkçe ders kitaplarında temel becerilerin metinlerde dengeli olarak dağılım göstermediği, temel becerilerden `eleştirel düşünme` becerisinin diğer temel becerilere oranla tüm ders kitaplarında daha yoğun olduğu; bu becerinin en fazla (f=144) MEB 8. sınıf ders kitabında olduğu görülmüştür. Bununla birlikte `yaratıcı düşünme` becerisinin en çok MEB 7. sınıf (f=60); `iletişim kurma` becerisinin MEB 7. sınıf (f=123); `problem çözme` becerisinin MEB 6. sınıf (f=29); `araştırma` becerisinin MEB 7. sınıf (f=36); `karar verme` becerisinin MEB 5. sınıf (f=23); `bilgi teknolojilerini kullanma` becerisinin MEB 5. sınıf (f=11) ve `girişimcilik` becerisinin MEB 5. sınıf (f=74) ders kitabında olduğu saptanmıştır. İncelenen tüm ders kitaplarında `eleştirel düşünme`nin en çok frekans değerine sahip olduğu görülürken `bilgi teknolojilerini kullanma` becerisinin tüm ders kitaplarında en az değere (f=27) sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca MEB yayınlarına ait ders kitaplarının temel beceriler açısından özel yayınevlerine oranla daha zengin olduğu fakat temel beceriler açısından evrendeki tüm ders kitaplarının tatmin edici düzeyde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak bu araştırma, ortaokul Türkçe ders kitaplarının temel becerileri yansıtması ve bu becerileri öğrencilere kazandırması açısından yeterli olmadığını, ilgili ders kitaplarının geliştirilmesi ve gerekli düzeltmelerin yapılması gerektiğini ortaya koymaktadır.

The aim of this study is to present how much of basic skills that take place in 2006 Curriculum of Turkish Classes (6th-8th grades) is applied in the text of the secondary schools' course books. Turkish course books for secondary schools (5th , 6th, 7th and 8th) comprise the population of the study. In the study, the whole of population has been reached. As a data collection tool, `Scale of basic and subskills that takes place in Curriculum of Turkish Classes have been used. The scale has been developed by the researcher making a literature review based on decided findings which are basic skill oriented. This scale consists of totally 8 main formats and 76 sub-formats belonging to main ones by involving the main skills that takes places in the Curriculum of Turkish Classes. With the aim of providing Scale's validity and reliability, it has been asked an experts' opinion. Scale, assessed by the faculty members who are experts in their field, has been reviewed with again these faculty members' opinions and suggestions, and by making necessary correction it has been got ready for applying it. With the aim of analyzing obtained data, document analyzing which is a part qualitative data analyzing method is used. In the result of research, it is found that in Turkish Course books, there is no homogeneous distribution of basic skills in the text, and critical thinking skill, a part of the basic skills is much denser than other basic skills in all of the course books; moreover, this skill is mostly found in (f=144) MEB 8th grade course books. In addition that, `critical thinking skill` is mostly found in MEB 7th grade (f=60); `communication skill` is mostly found in MEB 7th grade (f=123); `problem solving skill` is mostly found in MEB 6th grade (f=29); `study skills` are mostly found in MEB 7th grade (f=36); `decision making skill` is mostly found in MEB 5th grade (f=23), `using information technology skill` is mostly found in MEB 5th grade (f=11) and `entrepreneurship` is mostly found in MEB 5th grade (f=74) course books. In all of the analyzed course books, while `critical thinking` has the most frequency rate, `using information technology` has the least rate (f=27). In addition that, the result of `course books belong to MEB are much richer than private publishing house's in terms of basic skills but however, in terms of basic skills none of the course books in the universe is satisfying` is reached. Consequently, this study reveals that Turkish Course Books for secondary schools don't represent the basic skills, and they are not sufficient in terms of acquiring this skills, moreover the relevant course books have to be developed and necessary correction has to be made.