MÖ II. Binde Anadolu`ya ait kartal tasvirleri

Abstract

Bu çalışmanın konusu `MÖ II. Binde Anadolu'ya ait Kartal Tasvirleri`dir. Kartal doğadaki gücü nedeniyle Anadolu'da çok erken dönemlerden itibaren betimlenmiş ve mitolojilere konu olmuştur. MÖ II. binde tanrı ve tanrıçalarla birlikte tasvir edilmiş ve tanımlanmıştır. Kartalın yazılı belgeler ışığında tanrısallıkların kutsal hayvanı ve insanların tanrısallıklar ile bağlantılarında çok yükseklere uçabildikleri için elçi görevi gördükleri bilinmektedir. Aslan yeryüzünün, kartal da gökyüzünün en güçlü hayvanı olarak kralların gücünü ve otoritesini göstermek için görsel ve yazılı belgelerde sıkça karşımıza çıkmaktadır. Kartalın sanatta doğasına uygun şekilde veya sorguçlu ya da çift başlı gibi hayali betimlendiği görülmektedir. Kültepe Kaniş'ten ele geçen son zamanlardaki buluntular, çift başlı kartalın Anadolu'da Erken Tunç Çağı'nın sonundan günümüze değin popülaritesini koruduğunu göstermektedir. Boğazköy Yazılıkaya Açık Hava Mabedi'ndeki ana sahnedeki kabartmada Hepat'ın/Arinna'nın Güneş Tanrıçası'nın kızı Mezulla ile torunu Zintuhi çift başlı kartalın üzerinde durmaktadır. Bu iki tanrıça Arinna'nın Güneş Tanrıçası'nın çevresinde yer almaktadır. Hitit krallarının Güneş Tanrıçası ve Fırtına Tanrısı ile olan bağları nedeniyle çift başlı kartal heraldik bir arma olarak kullanılmaya devam edilmiş olduğu, mühür baskıları üzerindeki tasvirlerle de anlaşılmaktadır.ANAHTAR KELİMELER:Kartal, Anadolu, İkonografi, Kült, MÖ II. Bin.

The subject of this study is `The Eagle Depictions Belonging to Anatolia in 2000 BC.` Because of its power in the nature, the eagle has been portrayed and has become the subject matter of mythologies since very early ages in Anatolia. In 2000 BC, it was portrayed and depicted with gods and goddesses. In the light of the written documents, the eagle is known to be the sacred animal of the divines and to act as a messenger between humans and divines since they are able to fly very high above. The lion, as being the most powerful animal of the earth, and the eagle, as the most powerful animal of the sky, are used frequently in the visual and written documents to prove the power and authority of the kings. The eagle is seen depicted imaginarily in art in accordance with its nature or out of its nature, such as crested or double-headed. The recent findings obtained in Kaniş/Kültepe indicate that double-headed eagle has stayed popular in Anatolia since the end of the Early Bronze Age until today. On the relief concerning the main stage of the Boğazköy/Yazılıkaya Open Air Temple, the sun goddess of Hepat's/Arinna's daughter Mezulla and her granddaughter Zintuhi stand on a double-headed eagle. These two goddesses appear around the sun goddess of Arinna. It is understood from the depictions on the seal impressions that double-headed eagle was continued to be used as a heraldic bearing due to the connections of the Hittite kings with the Sun Goddess and the Storm God.EY WORDS: Eagle, Anatolia, İconography, Cult, BC. II. Thousand.