Lokantalarda kullanılan maliyet hesaplama yöntemleri üzerine bir araştırma: Antakya örneği

Abstract

LOKANTALARDA KULLANILAN MALİYET HESAPLAMA YÖNTEMLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: ANTAKYA ÖRNEĞİMaliyet kontrolü ve fiyatlandırma bir işletmenin sürdürülebilirliği ve başarısı açısından hayati öneme sahiptir. Bu çalışmada, meze ve ızgara ağırlıklı menüleriyle Türkiye'nin en zengin mutfaklarından birine sahip olan Antakya'da faaliyet gösteren lokantalarda porsiyon maliyetlerinin hesaplanması ve kontrolü ile fiyatlandırma kararlarının nasıl yapıldığının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın yürütülebilmesi için Antakya'da faaliyet gösteren lokanta işletmelerinden iradi olarak seçilen bazı lokantalara yüz yüze görüşme yoluyla anket uygulanarak maliyet hesaplama ve fiyat saptama yöntemlerine ilişkin veri toplanmıştır. Elde edilen veriler ki-kare yöntemine göre analiz edilerek söz konusu işletmelerin literatürde yer alan basit maliyet kontrol yöntemi, ayrıntılı maliyet kontrol yöntemi, standart maliyet kontrol yöntemi veya potansiyel maliyet kontrol yöntemi gibi maliyet hesaplama ve kontrol yöntemlerini kullanıp kullanmadıkları, kullandıkları yöntemlerin kendi yapılarına uygun olup olmadığı saptanmaya çalışılmıştır. Böylece işletmelerin uygulamalarına ilişkin tespitler doğrultusunda eksik hususlara yönelik öneriler sunulmuştur.ANAHTAR KELİMELERMuhasebe ve Denetim, Turizm ve Otel İşletmeciliği, Yiyecek Maliyeti, Yiyecek Fiyatlama, Maliyet Kontrolü

Cost control and pricing are crucial for a business to carry on its operations to be successful. The aim of this research study is to reveal how the restaurants operating in Antakya, which have one of the most famous cuisines of Turkey calculate and control their food costs and make pricing decisions of food they produce. In order to conduct the said research study, data related with cost calculation methods and pricing decision process used by the said restaurants were obtained by applying a questionnaire in face to face manner to some restaurants selected knowingly and operating in the city Antakya. A RESEARCH STUDY ON THE COSTING METHODS USED BY THE RESTAURANTS: THE CASE OF ANTAKYAThe data obtained was analyzed by using chi-square method in order to define whether the restaurants use the known methods in the relevant literature such as simple cost control method, detailed cost control method, standard cost control method, or potential cost control method or not, and whether the method they have used are convenient for their structure or not. Thus some suggestions are made in order to help solving the problems and shortcomings the said restaurants have faced.KEY WORDSAccounting and audit, Tourism and Hotel Management, Food Cost, Food Pricing, Cost control