Postmenopozal kadınlarda fibroblast büyüme faktörü 23`ün osteoporoz ile ilişkisi

Abstract

Postmenopozal kadınlarında östrojen eksikliği, kalsiyumun absorbsiyonunu ve kullanımını engelleyerek, yaşlı kadınlarda osteoporozun gelişmesine neden olan önemli faktördür. Fibroblast büyüme faktörü 23 (FGF 23), öncelikle kemikte osteoblastlar tarafından sentezlenir ve dolaşıma salınır. Fosfatın böbreklerden geri emilimini engelleyerek ve D vitamini düzeylerinin azaltarak fosfat dengesini düzenleyen bir hormondur. Son çalışmalar FGF 23'ün kemik üzerine direkt etkilerinin olabileceğini göstermektedir. Amacımız FGF 23'ün kemik mineral metabolizması ve kemik döngüsü üzerine olan etkilerini araştırmaktır. Yirmi sekiz postmenopozal osteoporoz (PMO), 32 postmenopozal osteopeni tanısı almış hasta ve 30 sağlıklı kontrol (postmenopozal osteoporozu olmayan) çalışmaya dahil edildi. Kemik mineral metabolizmasını değerlendirmek için FGF 23, paratiroid hormon, D vitamini, kalsiyum ve fosfor düzeyleri incelendi. Kemik dögüsünü değerlendirmek için osteokalsin (OC), alkalen fosfataz (ALP) ve hidroksiprolin (Hyp) seviyeleri ölçüldü. FGF 23 seviyeleri PMO'lu grupta postmenopozal osteopenili ve kontrol grubuna göre anlamlı yüksek bulundu (p<0.01 ve p<0.05 sırasıyla). Hyp düzeyi PMO hastalarda kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük saptandı (p<0.01). ALP ve OC düzeyleri arasında gruplar arası farklılık saptanmadı. Lomber ve femur kemik mineral yoğunluğu (KMY) düzeyleri PMO'lu hastalarda postmenopozal osteopeni ve kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük bulundu (p<0.001, p<0.001 ; p<0.001, p<0.001 sırasıyla). Ayrıca PMO'lu grubu menopoz yaşına göre grupladığımız da menopoz yaşı <5 olan grubun FGF 23 düzeyleri, menopoz yaşı >10 olan ve 5-10 yıl arasında olan gruplara göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0.05 her ikisinde de).Bulgularımız; PMO'lu hastalarda erken dönem artan kemik döngüsünün belirlenmesinde serum FGF 23 düzeylerinin iyi bir belirteç olduğunu göstermiştir.Anahtar Kelimeler: Fibroblast Büyüme Faktör 23, Postmenopozal Osteoporoz, Osteokalsin, Hidroksiprolin, D vitamini, Paratiroid Hormon, Kalsiyum, Fosfat

A lack of estrogen in postmenopausal women is an important factor causing the development of osteoporosis in older women by preventing the absorption and utilization of calcium . Fibroblast growth factor 23 (FGF 23) is synthesized primarily in bones by osteoblast s and secreted into the circulation. It is a hormone regulating phosphate homeostatis by preventing the re-absorption of phosphate from kidneys and decreasing vitamin D levels. Recent studies indicate that FGF 23 may have direct effects on the bone. Our purpose is to investigate the effects of FGF 23 on bone mineral metabolism and bone turnover. 28 postmenopausal osteoporosis (PMO) patients, 32 diagnosed postmenopausal osteopenia patients and 30 healthy control subjects (postmenopausal non-osteoporosis ) were included in this study. In order to assess the bone mineral metabolism; FGF 23, parathyroid hormone, vitamin D, calcium and phosphate levels were examined. And osteocalcin, alkaline phosphatase and hydroxyproline levels were measured to assess the bone turnover. FGF 23 levels were found significantly higher in PMO group compared with postmenopausal osteopenia and control groups (p<0.01 and p<0.05 respectively). Urine hydroxyproline level was detected to be significantly lower in PMO patients compared with control group (p<0.01). No statistical difference was determined in alkaline phosphatase and osteocalcin levels among the groups. Lomber and femur BMD levels were found to be significantly lower in PMO patients compared with postmenopausal osteopenia and control groups (p<0.001, p<0.001; p<0.001, p<0.001 respectively). On the other hand, when we categorized the PMO group subjects according to the age of menopause, the FGF 23 levels were found to be significantly higher in the group of menopausal age <5 years compared to the group of menopausal age >10 and to the group of menopausal age 5-10 years ( p<0.05, p<0.05).We think our findings indicate that serum FGF 23 level is a significant determinant of increased bone turnover at early periods in PMO patients.Key words: Fibroblast Growht Factor 23, Postmenopausal Osteoporosis, Osteocalcin, Hydroxyproline, Vitamin D, Parathyroid Hormone, Calcium, Phosphate