Bazı kolza (Brassica napus ssp. oleifera L.) çeşitlerinde farklı ekim zamanı uygulamalarının verim ve kalite özelliklerine etkisinin araştırılması

Abstract

Bu araştırma 2006-2007 ve 2007-2008 yıllarında Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme alanında yürütülmüştür. Araştırma ?tesadüf bloklarında bölünmüş parseller? deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Denemede ekim zamanı ana parsellere, çeşitler alt parsellere yerleştirilmiştir. Araştırmada sekiz kolza çeşidinin (Bristol, Colombo, Carolus, Capitol, Licord, Licrown, Captain ve Contact) dört farklı ekim zamanının (her iki yılda I.ekim zamanı 20 ekim, II. ekim zamanı 4 kasım, III. ekim zamanı 18 kasım ve IV. ekim zamanı 30 kasım) verim ve kalite özelliklerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla denemede çiçeklenme gün sayısı, olgunlaşma gün sayısı, bitki boyu, ilk dal yüksekliği, dal sayısı, harnup uzunluğu, bitkideki harnup sayısı, harnupta tohum adedi, Bin tane ağırlığı, verim, yağ oranı ve yağ verimi gibi karakterler incelenmiştir.Elde edilen verilere göre; tohum verimi ve ham yağ oranı bakımından çeşitler ile ekim zamanları arasındaki farklılıkların yanı sıra çeşit x ekim zamanı interaksiyonları da önemli bulunmuştur. Dekara en yüksek tohum verimi I. ve II. ekim zamanlarında Bristol çeşidinde (465.4-468.4 kg/da), en düşük tohum verimi ise II. ekim zamanında Colombo çeşidinden (203.2 kg/da) elde edilmiştir. En yüksek yağ oranı II. ekim zamanında Bristol çeşidinde (% 41.4), en düşük yağ oranı IV. ekim zamanında Licord çeşidinde (% 35.9) saptanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Tekirdağ koşullarında kolzada tohum verimi bakımından I. Ekim zamanı (20 Ekim) ve Bristol çeşidini önermek mümkündür.

This research was conducted at Applying Research Field, Faculty of Agriculture University of Namik Kemal in 2006-2007 and 2007-2008. The research was conducted using a randomized complete block, split block design with three replicates. Sowing time and cultivars in the research were employed to be main and split blot respectively. The aim of this research was to determine of effects of four different sowing times (every two years October 20, November 4, November 18 and November 30) of eight rapeseed cultivars (Bristol, Colombo, Carolus, Capitol, Licord, Licrown, Captain ve Contact) on seed yield and quality components. In the study flowering days number, maturity days number, plant height, first branch height, branch number, capsule number, capsule length, the number of seeds per capsule, 1000 seed weight, seed yield, raw oil content and oil yield were investigated.According to the results of this research; differences between cultivars and sowing times and cultivar x sowing time interactions were significant in term of seed yield and raw oil content. Bristol cultivar has showed the highest values in first and second sowing times (October 20 and November 4) for seed yield. Colombo cultivar has showed the lowest values in second sowing times (November 4) for seed yield. Bristol cultivar has showed the highest values in second sowing time (November 4) for raw oil content. Licord cultivar has showed the lowest values in fourth sowing time (November 30) for raw oil content. Bristol cultivar in the November 20 had the higher seed yield than the other cultivars.