Amik ovası koşullarında iki ekmeklik buğday çeşidinde ethrel büyüme düzenleyicisinin farklı dozlarının buğdayda verim ve öğeleri üzerine etkisi

Abstract

ÖZET AMİK OVASI KOŞULLARINDA İKİ EKMEKLİK BUĞDAY ÇEŞİDİNDE ETHREL BÜYÜME DÜZENLEYİCİSİNİN FARKLI DOZLARININ BUĞDAYDA VERİM VE ÖĞELERİ ÜZERİNE ETKİSİ Bu çalışmanın amacı; Hatay ekolojik koşullarında yetiştiriciliği yapılan iki ekmeklik buğday çeşidinin (Genç 99 ve Panda), 2 farklı büyüme döneminde (Kardeşlenme ve Sapa kalkma) Bitki büyüme düzenleyicilerinden Ethrel'in 5 farklı dozu (0, 25, 50, 75, 100cc/da) uygulanarak ethrel'in verim ve verim kriterlerine olan etkileri araştırılmıştır. Deneme 1999-2000 tarihleri arasında Mustafa Kemal Üniversitesine bağlı Telkaliş araştırma çiftliğinde yürütülmüştür. Verim kriterlerini belirleyen bitki karakter özellikleri alınmıştır; bitki boyu, başak uzunluğu, başak sayısı, başaktaki başakçık sayısı, m2'deki başak sayısı, m2'deki bitki sayısı, m2'deki sap sayısı, başak tane ağırlığı, başak tane sayısı, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı ve tane verimi alınmıştır. Sonuçlar göstermiştir ki; en kısa bitki boyu Genç-99 çeşidinin sapa kalkma döneminde uygulanan 25-50 cc ethrel uygulamasında elde edilirken; Panda çeşidinin kardeşlenme döneminde uygulanan 100 cc'lik ethrel dozunda elde edilmiştir. En düşük bitki boyu, Panda ve Genç-99 çeşidinin sapa kalkma döneminde uygulanan 50-100 cc'lik ethrel dozlarında açıkça gözlemlenmiştir. Ethrel uygulamaları içerisinde 25 cc'lik dozun diğer uygulamalardan ayrıldığı ve kardeşlenme ve sapa kalkma dönemlerinde yapılan uygulama sonucunda her iki çeşidin de veriminin % 9,7 ve % 14,3 oranlarında arttırmıştır. Büyüme düzenleyicilerden Ethrel uygulaması tavsiye edilebilir bulunmasına rağmen ekonomik olmayabilir, ama yetiştirme dönemindeki şiddetli yağışlarda ekonomik olabilir. 2001, 81 sayfa Anahtar kelimeler: Buğday, ethrel, uygulama zamanı, uygulama dozu

IV ABSTRACT THE EFFECT OF GROWTH REGULATOR, ETHREL AND TWO DISTINCT GROWING STAGES ON YIELD AND YIELD COMPONENTS OF TWO BREAD WHEAT CULTİVARS UNDER HATAY ECOLOGICAL CONDITIONS. The aim of this study was to investigate the effect of growth regulator (ethrel) as applied at 5 dosages (0, 25, 50, 75, and 100cc/da) and two distinct growing stages (tillering and buting) on yield and yield components of two bread wheat cultivars (Panda, Genç-99) under Hatay ecological conditions. The experiment was conducted in Telkaliş experimental farm of the Field Crops Department of Mustafa Kemal University in 1999-2000. The following plant characteristics were taken as yield components: plant length, spike length, number of spike, number of spike/m2, number of plant/m2, number of stem/m2, spike grain weight, number of grain/spike, 1000 seed weight, grain yield/da, hectoliter weight. The results showed that ethrel applicatioii1 shorten the plant height, besides 25 and 50 cc ethrel application of butting stage for Genç-99 and 100 cc of tillering for Panda. The minimum plant height (54.0 and 77.1) was observed at 50 and 100 cc dosages of buting stage for Panda and Genç-99 respectively.. I was determined that ethrel application increased the yield by % 9,7 and % 14,3 for Panda and Genç-99 at 25 cc of buting and tillering stages, respectively. Findings suggested that usage of growing regulator ethrel may not be economic but it may be economic in the growing season with high precipitation. 2001, 81 pages Key words: Wheat ethrel, threatment time, threatment dois