Phaseolus vulgaris L.`de otopoliploidinin uyartılması

Abstract

Bu çalışma, fasulye bitkisinde otopoliploidinin uyartılmasına yönelik planlanmıştır. Çalışmada yerel fasulye populasyonu kullanılmış, In vivo uygulamalarla poliploidi oluşumu teşvik edilmeye çalışılmıştır. Bu yöntemde iki farklı depolimerizasyon ajanı kullanılarak, başlangıçta letal dozlar araştırılmıştır. Denemeler 2010 ve 2011 yıllarında planlanmış, 2010 yılı denemesinde trifluralin için, litresinde 480 g trifluralin etken maddeli Fer-TREF 48 EC herbisistinin, 3 farklı dozu %0, %5 ve %10, kotiledon aşamasında bitkinin büyüme ucuna uygulanmış, kolhisin için 3 farklı doz %0, %0.1 ve %0.05 hazırlanmış, yine kotiledon aşamasında bitkinin büyüme ucuna uygulama yapılmıştır. 2011 yılındaki denemelerde ise, trifluralin için, litresinde 480 g trifluralin etken maddeli Fer-TREF 48 EC herbisistinin %1 ve %5 dozları, kolhisinin %0.05 ve %0.1 dozları 3 ve 6 saatlik sürelerde bitkinin apikal meristemlerine uygulanmıştır.Araştırma sonuçlarına göre Tokat yöresine ait yerel kırkgünlük fasulye populasyonunda poliploid bitki elde edilmesine yönelik en başarılı uygulamanın, 2011 yılındaki denemede kotiledon aşamasındaki bitkilerin apikal meristemlerine uygulama yapmak üzere %0,1 kolhisin konsantrasyonu ile 3 ve 6 saatlik uygulama süresinde gerçekleştiği kaydedilmiştir. Denemelerde aksilar tomurcuklara yapılan uygulamalar sonuç vermemiştir. Trifluralin uygulamaları sonrasında elde edilen canlı bitki oranları kolhisine kıyasla daha az olmuştur. Elde edilen bitkilerin tarla koşullarına adaptasyonları zor olmuş, birçoğu bu ortamda hayatta kalmayı başaramamıştır.Uygulama sonucu elde edilen bitkilerin ploidi durumlarını belirlemede morfolojik ve sitolojik gözlemlerden de yararlanılmıştır.Anahtar Kelimeler: Fasulye, poliploidi, kolhisin, trifluralin, morfolojik gözlemler

This study has been planned to stimulate autopolyploid in bean plant. For this study, local bean population has been used and polyploidy formation has been triggered via In vivo practices. This method has been initiated by the research of lethal doses by the use of two different depolymerisation agents. Assays were planned for 2010 and 2011; in 2010-assay, for trifluralin, three doses of Fer TREF 48 EC herbisist with 480 g trifluralin active substance, as 0%, 5% and 10% were applied at the growing tip of the plant at cotyledon stage; whereas for colchicine, three different doses as 0%, 0.1% and 0.05% were applied at the growing tip of the plant at cotyledon stage. In assays of 2011, for trifluralin, 1% and 5% doses of Fer TREF 48 EC herbisist with 480 g trifluralin active substance and 0.05% and 1% doses of colchicine were applied at the apical meristem of the plant within 3 and 6-hour durations.The results have indicated that the most successful application to obtain polyploidy plant from the population of local ?kırkgünlük? bean originated from Tokat has been the assay of 2011 with the application of 0.1% colchicine concentration on the apical meristems within 3 and 6 hours at cotyledon stage. The assays have shown that applications to the axillary bıuds had no results. Compared to colchicine, trifluralin applications have resulted in fewer proportions of living plants. The adaptation of the obtained plants to the field environment has been difficult and many of them have been unable to survive on these conditions. In order to determine ploidy states of plants after those applications, morphological and cytological observations have also been carried out.Keywords: Bean, polyploidy, colchicine, trifluralin, morphological observations