Tohum kalitesindeki farklılıkların patlıcan tohumlarının çimlenme, çıkış ve sonrası fide gelişimine etkisi üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET TOHUM KALİTESİNDEKİ FARKLILIKLARIN PATLICAN TOHUMLARININ ÇİMLENME, ÇIKIŞ VE SONRASI FİDE GELİŞİMİNE ETKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Bu araştırma Kemer ve Pala patlıcan (Solanum melongena L.) çeşitlerinde farklı dönemlerde hasat edilen tohumların tohum gelişimi sırasında nem, kuru madde, çimlenme, çıkış ve fide kuru ağırlığının saptanması ve buradan yola çıkılarak en uygun tohumluk hasat döneminin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. 1999 ve 2000 vejetasyon döneminde yürütülen çalışmada, arazi denemeleri her iki yılda da Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesinde, laboratuvar çalışmaları ise Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Tohum Bilimi laboratuvarında yapılmıştır. Denemede patlıcan meyveleri 1999 yılında çiçeklenmeden 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55 ve 60, 2000 yılında çiçeklenmeden 35, 38, 42, 45, 50, 55, 60, 70 ve 80 gün sonra hasat edilmiştir. Hasat edilen meyvelerden tohumlar fermantasyon yöntemiyle ayrılmış, yıkamadan sonra tohumlar 2 gün gölgede kurutulmuştur. 1999 yılında kütle olgunluğu (maksimum kuru madde) çiçeklenmeden 40 gün, 2000 yılında ise çiçeklenmeden 42 gün sonra meydana gelmiştir. Hasat dönemleri içinde en iyi tohum kalitesi çiçeklenmeden 50-70 gün sonraki hasatlardan elde edilmiştir. Erken (20-35 gün) ve geç (80 gün) hasatlarda tohum kalitesinde düşüşler gözlenmiştir. Ayrıca tohum nem içeriğinin de patlıcanda tohumluk hasat kriteri olarak kullanılabileceği belirlenmiştir. Tohum nem içeriği 1999 yılında % 92-45 arasında, 2000 yılında % 56-40 arasında değişmiştir. Tohum nem içeriğinin azalmasıyla çimlenme, çıkış ve tohum kuru madde miktarında artışlar meydana gelmiştir. Tohum nemi dikkate alındığında patlıcan tohumlarının nemi % 40 (çiçeklenmeden 55 gün sonra) seviyesine düştükten sonra hasat edilebilecekleri belirlenmiştir. 2001, 58 sayfa Anahtar kelimeler: Patlıcan, tohum gelişimi, tohum kalitesi, çimlenme, fide çıkış oranı

ABSTRACT THE EFFECTS OF DIFFERENCES OF SEED QUALITY ON GERMINATION, EMERGENCE AND SEEDLING GROWTH IN AUBERGINE This research was carried out to determine the optimum harvest period regarding maximum seed quality by determining through changes in seed moisture, dry weight, germination, emergence and seedling dry weight in two varieties (Kemer and Pala) of aubergine (Solarium melongena L.). Plants were grown in the experimental field of Agriculture Faculty, Mustafa Kemal University in 1999 and 2000, while laboratory tests were conducted in Seed Science Laboratory, of Horticulture Department, Agriculture Faculty, Ankara University. Fruits were harvested 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55 and 60 and 35, 38, 42, 45, 50, 55, 60, 70 and 80 Days After Anthesis (DAA) in 1999 and 2000, respectively. Having seeds extracted by fermentation, seeds were dried in the shade for 2 days, maximum seed dry mass (mass maturity) occurred 40 DAA in 1999 and 42 DAA in 2000, being identical for both cultivars. Maximum seed quality was attained by seeds harvested between 50 and 70 DAA depending on seed quality tests. Seed quality was found to be lower in early (20-35 DAA) and late (80 DAA) harvests. The results indicate that seed moisture can be used as seed harvest criterion. Seed moisture was changed between 92-45% and 56-40% in 1999 and 2000, respectively. When seed moisture content was considered, aubergine seeds can be harvested when seed moisture declines to 40% (about 55 DAA). 2001, 58 pages Key words: Aubergine, seed development, seed quality, germination, seedling emergence