Peyzaj alanlarında yer alan gölgeleme elemanlarının incelenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET PEYZAJ ALANLARINDA YER ALAN GÖLGELEME ELEMANLARININ İNCELENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Hızla gelişen endüstrileşme ve buna bağlı olarak ortaya çıkan sağlıksız kentleşme sonucu, doğal yaşama özlem artmaktadır. Bu ihtiyacın karşılanması için rekreasyonel alanlar düzenlenmekte ve doğa ile iç içe yaşamayı gerçekleştirebilecek mekanlar tasarlanmaktadır. Açık yeşil alanların planlanmasında gerek mekan oluşturmak, gerekse güneş, yağmur, rüzgar gibi iklimsel aktörlerden korunarak, dinlenme imkanı sağlamak amacı ile kullanılan gölgeleme elemanları, peyzajın önemli bir unsurunu oluşturmaktadır. Ülkemizde de dış mekan düzenlemelerinde kullanılan çeşitli boyutta, farklı malzemelerden üretilmiş gölgeleme elemanları mevcuttur. Üç tarafı denizlerle çevrili sıcak iklim kuşağında bulunan ülkemizde, daha serin ortamlar aranmakta ve aynı zamanda doğayla iç içe mekanlara daha çok ihtiyaç duyulmaktadır. Ülkemiz, rekreasyonel mekanlar açısından oldukça zengin bir potansiyele sahiptir. Bununla beraber çevrede uygulanmış örneklerin bazıları görsel açıdan çevreyle uyumsuz; fonksiyonel ve estetik açıdan yetersizdir. Bu tür mekanlar, gölgeleme elemanlarıyla birlikte tasarlandığından, gerekli tasarım ilkeleri ile çevresel - iklimsel koşulların göz önüne alınmasıyla yapılacak planlamalarda daha başardı sonuçların alınacağı kuşkusuzdur. Bu çalışmada açık yeşil alanların düzenlenmesinde kullanılan gölgeleme elemanlarına yeni bir görünüm kazandırmak amacıyla, ülkemizde ve dünyada uygulanmış örnekler araştırılarak, malzemelerin yakından tanınması sağlanılmıştır. Gölgeleme elemanları, fonksiyon, konstrüksiyon ve çatı örtülerine göre sınıflandırılmış, tasarım aşamasında dikkat edilmesi gereken unsurlar verilmiştir. Hatalı planlama sonucu ortaya çıkan görsel kirlenmenin önlenmesi için alınması gereken önlemler açıklanmıştır. 2002, 126 sayfa. Anahtar Kelimeler: Gazebo, Pergola, Çardak, Kameriye, Pavilon, Gölgeleme Elemanları, Membran Yapı, Pnömatik Yapı, Rekreasyonel Alanlar, Peyzaj.

ABSTRACT A RESEARCH ON THE CONTROLLING OF SHADING ELEMENTS WHICH LIE ON THE LANDSCAPE AREAS Longing to the natural life is increasing, as a result of bad city planning which are related to the fastly developing industries. To meet this necessity, recreational places are being arranged and also some places are being designed for living in the nature. For planing opened green places, shading elements, which are being used for both forming places and also for obtaining resting possibilities by keeping from climatic actors as the sun, the rain, and the wind are forming an important actor of landscape. In our country, all kinds of shading elements, are being used in arranging of outer places, are also present. In our country, which have warm climate and covered by the sea from three sides, people need cooler places and also living in the nature. Although our country has a great potential of recreational places, the examples which performed, have an unconformity with surroundings, and also unsufficient by means of function and esthetics. Because of this kind of places being designed with the shading elements, it is certain that the plannings will be more succesfull if they will be carried out according to the primary planning principles and climatic and surrounding factors. In this study, to gain a new point of view for the shading elements used in the planning of opened green places, the examples used in Turkey and the world are investigated and the materials are introduced. Shading elements are classified according to function, construction and roof coverings. To prevent the visual and environmental dirtyness, the important points of the plannings and the precautions are explained. 2002, 126 pages. Key words: Gazebo, Pergola, arbour, trellis, pavillion, shading elements, Membrane building, Pneumatic building, shading elements, landscape.