Amik ovası koşullarında azot ve demir uygulamalarının ikinci ürün soyada bitki gelişimi ile tohum verimi ve kalitesine etkileri

Abstract

ÖZET AMtK OVASI KOŞULLARINDA AZOT VE DEMİM UYGULAMALARININ İKİNCİ ÜŞÜN SOYADA BİTKİ GELİŞİMİ İLE TOHUM VERİMİ VE KALİTESİNE ETKİLEMİ Amik ovası II. ürün koşullarında, dört farklı azot dozu (0, 4, 8 ve 12 kg/da) ve üç farklı demir dozu (0, 20 ve 40 g/da) uygulamalarının, bakteri aşılaması yapılarak ekilen soyanın, bitki gelişimi ile verim ve kalite özelliklerine etkilerini belirlemek amacıyla, 2003 yılında Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma Çiftliğinde bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülen çalışmada, azot uygulamalarının yansı ekim öncesi diğer yansı R2 döneminde toprak uygulaması şeklinde, demir uygulaması ise yansı V2 döneminde diğer yansı da V5 döneminde yaprağa püskürtme şeklinde yapılmıştır. Azot dozu uygulamalannın boğum sayısı, bitki başına dal sayısı, biyolojik verim, tohum verimi, yağ oram, protein oranı ve Rı, R4 ve Re dönemlerinde ürün büyüme miktan, fotosentez miktarı ve yaprak alanı üzerine olumlu etkide bulunurken, bitki başına meyve sayısı, bitki başına tohum sayısı ve 100- tohum ağırlığı düşük ve orta azot dozu uygulamasıyla kontrole göre artmış, ancak yüksek azot dozlannda tekrar azalma göstermiştir. Demir dozu uygulamalannın ise bitki boyu, bitki başına dal sayısı, 100- tohum ağırlığı, biyolojik verim, hasat indeksi, tohum verimi ve protein oram üzerine olumlu etkide bulunurken, Rı döneminde fotosentez miktan, R4 döneminde ürün büyüme miktan, fotosentez miktan ve yaprak alanı indeksi üzerine, R<s döneminde fotosentez ve yaprak alam üzerine olumlu etkide bulunduğu belirlenmiştir. Aynca bitki başına dal sayısı, bitki başına meyve sayısı, bitki başına tohum sayısı, 100- tohum ağırlığı, tohum verimi, protein oram ve Rı döneminde yaprak alam indeksi ile Rg döneminde fotosentez miktan üzerine azot x demir mteraksiyonumtn etkisi önemli bulunmuştur. 2004, 78 sayfa Anahtar Kelimeler: soya, II. ürün, demir, azot, verim kriterleri

II ABSTRACTS THE EFFECTS OF NITROGEN AND IRON DOSES ON PLANT GROWTH AN» SEE© YIELD SEED QUALITY OF DOUBLE CROPPED SOYBEAN The effects of nitrogen and iron doses on plant growth and seed yield seed quality of double cropped soybean were investigated at the experimental field of Mustafa Kemal University in Amik Plain. The experimental design was split plot with thee replications. The main plots were nitrogen doses (0, 4, 8, and 12 kg/da) and the split plots were iron doses (0, 20, 40 g/da). Half of nitrogen was applied before planting and the other half was applied at R2 stage, and half of the iron was applied at V2 and other half was appled at V5 development stage as foliar application. Nitrogen applications increased node number, branch number, biological yield, seed yield, oil content and protein content Application of nitrogen positively affected photosynthes rate, crop growth rate and leaf area at Rı, R4, and Rg stages, whereas low and medium nitrogen doses increased pod number, seed number and 100 seed weight but at the highest nitrogen doses pod number, seed number and 100 seed weight digreased. Iron application had positive affect on plant hieght, branch number, 100 seed weight, biological yield, harvest index, seed yield and protein content. Iron application at Ri stage had positive affect on photosynthes rate and at R4 stage iron had positive affect on crop growth rate, photosynthes rate and leaf area index. The nitrogen x iron interaction was significant for branch number, pod number, seed number, 100 seed weight, seed yield and protein content. At Rinitrogen x iron interaction was significant for leaf area index, and Re nitrogen x iron interaction was significant for photosynthes rate. 2004, 78 pages Key Words: Soybean, double cropped, iron, nitrojen, yield criterions