Amanos dağ dereleri (35˚ 15` - 36˚ 20` D 36˚ 05` - 36˚ 40` K) balık faunası ve bazı habitat özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

ÖZET AMANOS DAĞ DERELERİ (35° 15- 36° 20' D 36° 05- 36° 40' K) BALIK FAUNASI VE BAZI HABİTAT ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ Bu çalışmada Amanos Dağlarında 35° 15'- 36° 2(T Doğu 36° 05'- 36° 40' Kuzey koordinatları arasında bulunan 210836 hektarlık alanda yer alan 33 derenin balık faunası incelenmiştir. Derelerde, mevsimde bir defe olmak üzere bir yıl süresince 4 örnekleme yapılmıştır. Her derede pH, ÇO (mgl`1), akış hızı (ms`1), iletkenlik (ııScm`1), tuzluluk (ppt), su ve hava sıcaklığı (°C) ölçülmüştür. Araştırma bölgesindeki dereler 3 bölge içinde ele alınmıştır. I. Bölgede, Asi Nehir havzasına dökülen Büyük Karaçay, Seldiren, Ceylandere, Büyükoba, Küçük Karaçay, Ham Çayı, Kavaslı, Sancılı, Bakras, Yıldırım, Tahtaköprü olmak üzere 1 1 dere bulunmaktadır. II. Bölgede İskenderun Körfezine akan Belen, Aşağı Zilli, Yukarı Zilli, Gönen, Fındıklı, Arsuz, Deliçay, Çaydere, Sancılı, Çoklu, Külekçi, Adaçay, Kozaklı olmak üzere 13 dere bulunmaktadır. Kale - Çevlik arasında yer alan III. Bölgede ise Peri, Kumlu Çayı, Tahta Çay, Fakülte, Akçay, Ayvalı, Ergeçmez, Kandak, Ambar olmak üzere, 9 dere bulunmaktadır. Çalışma süresince 4 femilyaya ait (Cyprinidae, Cobitidae, Anguillidae ve Blennidae) toplam 913 balık avlamlmıştır. Avlanılan balıkların %73,8'i birinci, %25,8'i ikinci, %0,3'ü de üçüncü bölgeden, yakalanmıştır. Balıkların %41,5'i Capoeta barroisi, %35,5'i Garra rufa, % 8,8'i C. damascina, %6,3'i Orthrias tigris, % 4,5'i Alburnus orontis, %1,2'i A. sellal, %1,2'i Anguilla anguilla, %0,8'i Barbus luteus, %0,3' i Salaria fluviatilis'âk. Avlanılan balıkların ölçülen parametreler doğrultusunda dağılım gösterdiği, I. Bölge derelerinin balık bolluğunun II. Bölge derelerine göre daha fazla olduğu bulunmuştur. III. Bölge derelerinde ise dört mevsim süresince sadece 3 adet balık avlamlmıştır. Tür çeşitliliği açısından da İskenderun Körfezi'ne dökülen II Bölge dereleri en zengin olarak bulunmuştur. Araştırma bölgesinde habitatlarının yok edilmesi, kirlilik gibi balıklara zarar veren bazı faktörler tesbit edilmiştir. 2004, 79 sayfa Anahtar Kelimeler: Amanos Dağlan, Asi Nehri, akarsu balıkları, tatlı su balık habitatı, balık dağılımı, biyolojik çeşitlilik, balık ekolojisi

II ABSTRACT SOME HABITAT PROPERTIES OF FISH FAUNA IN THE AMANOS MOUNTAIN STREAMS (35° 15- 36° 2(T E 36° 05 - 36° 40' N) In this study, 33 streams, around Amanos Mountains (35015'- 36° 20' E 36° 05*- 36° 40` N), total 210836 ha area, were searched for fish fauna. Fish were collected from each stream only once covering four seasons througout a year. For each stream, pH, DO (mgl`1), velocity (ms`1), conductivity (uScm`1), salinity (ppt), weather and water temperature (°C) were measured. These streams are classified as 3 regions. 1st Region's streams, total of 11, discharge to Asi (Orontes) River Basin. These streams are called Büyük Karaçay, Seldiren, Ceylandere, Büyükoba, Küçük Karaçay, Ham Çayı, Kavash, Sancılı, Bakras, Yıldırım, Tahtaköprü. 2nd Region's streams, total of 13, discharge to İskenderun Gulf. These streams are called Belen, Zilli (upstream), Zilli (downstream), Gönen, Fındıklı, Arsuz, Deliçay, Çaydere, Sancılı, Çoklu, Külekçi, Adaçay, Kozaklı. 3rd Region's streams, total of 9, takes place between Kale and Çevlik region and these stream's names are Peri, Kumlu Çayı, Tahta Çay, Fakülte, Akçay, Ayvalı, Ergeçmez, Kandak, Ambar. Total 913 specimens in 4 families (Cyprinidae, Cobitidae, Anguillidae, Blenniidae) were fished. 73.8% of total fish was found from the first region, 25.8% of them were from the second and 0.3% of them were from the third region. Collected fishes were Capoeta barroisi (41.5%), Gana rufa (35,5%), C. damascina (8.8%), Ortkrias tigris (63%), Alburnw orontis (4.5%), A. sella! (1.2%), Anguilla anguilla (1.2%), Barbus luteus (0.8%), Salaria fluviatilis (0.3%). It is found that the measured physical and chemical parameters played effective role on fish distribution. While the abundance offish in the first region was larger than that in the second region, the diversity offish in the second region was richer than that in the others. The poorest region was the third one in terms of abundance and diversity with only 3 fish throughout the four seasons. Many threats such as habitat destruction, pollution affecting the habitat offish were detennined. 2004, 79 pages Key Words: Amanos Mountains, Asi (Orontes) River, stream fish fauna, fresh water fish habitat, fish distribution, biodiversity, fish ecology