Sismik izolatörler ile depreme dayanıklı yapı tasarımı

Abstract

IÖZETSİSMİK İZOLATÖRLER İLE DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMIBu çalışmada, yapıların sismik taban izolasyonu tekniği ile tasarlanarak, depremekarşı dayanıklı hale getirilmesi incelenmektedir. Çalışmanın giriş kısmında depremyükleri etkisi altındaki yapı davranışı ve depreme dayanıklı yapı tasarımının genelilkelerinden bahsedilmiştir. Son yıllarda oldukça yaygın olarak kullanılmaya başlanansismik izolasyon yöntemi hakkında genel bilgiler verilmiş ve sismik izolasyon çeşitlerihakkında genel bilgiler sunulmuştur. Daha sonra yapılarda kullanılan sismik yalıtımmalzemeleri tanıtılmış ve ilgili yönetmeliklerle bu malzemelerin boyutlandırılmasıhakkında bilgiler verilmiştir. Türkiye'de uygulanan deprem yönetmeliğinde bu konu ileilgili standartlar bulunmadığından diğer ülkelerdeki standartlar hakkında genel bilgilerverilmiştir. Bu çalışmada ?Amerikan Yapı Yönetmeliği? (UBC-97)'nin sismik izolasyonile ilgili hükümleri dikkate alınmaktadır. Çalışmada ayrıca sismik izolasyonla ilgili dahaönce yapılmış olan yapılara ve uygulamalara da yer verilmiştir.Sismik izolasyonun yapı davranışını göstermek maksadıyla 5 katlı örnek bir binaönce ankastre temelli olarak, daha sonra sismik izolasyonlu olarak analiz edilmiş vezaman tanım alanında deprem kayıtları altında analizleri yapılmıştır. Zaman tanımalanında deprem davranışları için İzmit ve Erzincan depremlerinin ivme kayıtlarıkullanılmıştır. Taban izolasyonunda kurşun çekirdekli kauçuk taban izolatörlerikullanılması durumuna göre hesaplar yapılmıştır. Mevcut yönetmeliklere göreboyutlandırılan izolasyon mesnetleri için gerekli malzeme özellikler piyasada mevcutfirmalar tarafından üretilmiş olan izolasyon mesnetlerinin özellikleri dikkate alınarakbelirlenmiştir. Sismik taban izolasyonunun avantajları ve dezavantajları, yanalötelenmeler, eğilme momentleri, taban kesme kuvvetleri ve yapı doğal periyodunun aldığıdeğerler karşılaştırılmıştır.2005, 115 sayfaAnahtar Kelimeler: Sismik İzolatörler, sismik taban izolasyonu, kauçuk izolatör, depremanalizi

IIABSTRACTDESIGN OF EARTQUAKE RESISTANT STRUCTURE WITH SEISMICBASE ISOLATIONDESIGN OF EARTQUAKE RESISTANT STRUCTURE WITH SEISMICBASE ISOLATIONThis study is focused on the seismic base isolators to be used for earthquakeresistant structure and also their applications. In the first part of study is mentionedgeneral information about earthquake and earthquake engineering, behaviors of structuresunder the earthquake loading, basic principle of earthquake resistant of building. Thenseismic isolators material properties and types of seismic isolators are discussed. Thebasic principle of seismic isolation is transmitted from the ground or foundation to thestructure for control of the earthquake energy. Turkish Earthquake code is not includedany information and rules about seismic base isolation. Because of this, Uniform BuildingCode of USA (UBC 1997) is used in this study.A theoretical five story plane frame is selected for numerical solution. The timehistory analyses are carried out for a five story example building firstly, for the fixed-based and secondly for the seismic-isolated with lead rubber bearing. The time historyanalyses are carried out by utilizing both of the Marmara Earthquake (1999) and ErzincanEarthquake (1992) acceleration records. The displacements, bending moments, baseshears, structural periods have been determinate for a variety of conditions in order toillustrate the relative advantages of the seismic base isolation.2005,s115Key Words: Seismic isolators, Seismic base isolation, lead rubber bearing, earthquakeresistant structure