Gölbaşı Gölü`nde su ve bazı canlı organizmalarda ağır metal birikimi

Abstract

Hatay Bölgesi, Gölbaşı Gölü' nden alınan su, iki balık (Clarias gariepinus,Carasobarbus luteus) ve iki midye (Unio terminalis delicatus, Potamida littoralisdelesserti) türünde ağır metal birikimleri incelenmiştir. Ekim, Ocak, Nisan ve Temmuzaylarında mevsimsel olarak örneklemeler yapılmıştır. Su, karabalık, sarıbenli ve midyeörneklerinde ağır metal konsantrasyonları ICP-AES (Inductively Atomic EmissionSpectrometry) kullanılarak yapılmıştır.Hatay Bölgesi Gölbaşı Gölü' nden üç farklı istasyondan mevsimsel olarak alınansu örneklerindeki ağır metal birikimleri tespit edilmiştir. Cd ölçüm aralığının altındaolduğundan hiçbir mevsimde tespit edilememiştir. lkbahar mevsiminde Ni birinci veüçüncü istasyonlarda, Pb ise sadece dördüncü istasyonda ölçüm aralığının altındaolduğundan tespit edilememiştir.Gölbaşı Gölü' nden dört mevsim örnekleme yapılmış olan karabalık da Cdmetali sonbahar ve yaz mevsimlerinde bütün dokularda ölçüm aralığının altında olduğuiçin tespit edilememiştir. Co yaz mevsiminde karaciğer dokusunda, Ni sonbaharmevsiminde deri dokusunda belirlenememiştir. Ağır metallerin en yüksek derişimlerikarabalığın karaciğerinde, en düşük değeri ise kas dokuda belirlenmiştir.Sarıbenli örneklerinde üç mevsim örnekleme yapılmış olup Cd metali kışın deridokusunda, yazın kas, karaciğer ve deri dokusunda ölçüm aralığının altında olduğu içintespit edilememiştir. Co yazın kas dokusunda belirlenememiştir.Mevsimsel olarak örneklenmiş olan Unio terminalis delicatus' da sonbahar, kışve yaz mevsimlerinde solungaç ve kas dokularında Cd derişimleri; Potamida littoralisdelesserti' de kış ve yaz mevsimlerinde kas dokusunda Co derişimi tespit edilememiştir.Farklı türlerdeki midye örneklerinin kas ve solungaç dokularının analizleri sonucundakastaki ağır metal birikiminin solungaç dokusundakinden daha düşük olduğu tespitedilmiştir.Çalışmanın sonuçlarına göre; Gölbaşı Gölü' nden örneklenen organizmalarda vesuda ağır metal konsantrasyonları EPA' nın belirlemiş olduğu sınırların altındabulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Ağır metal, Clarias gariepinus, Carasobarbus luteus, Unioterminalis delicatus, Potamida littoralis delesserti, Gölbaşı Gölü,Su, Hatay

In this research, heavy metal accumulations in 2 fish species and 2 musselspecies of Gölbaşı Lake in Hatay region were examined. Samples collected seasonallyin Octaber, January, April and July. Heavy metal analysis made in water, Clariasgariepinus, Carasobarbus luteus and mussel (Unio terminalis delicatus, Potamidalittoralis delesserti) samples by using ICP-AES (Inductively Atomic EmissionSpectrometry).Heavy metal accumulations determined in seasonal illustrated water samples of3 different stations on aforesaid water spring in Hatay region (Gölbaşı Lake). Cd wasnot determined in non of the stations due to low measurement value. In spring Ni in 1.and 3. stations, and Pb in 3. station was not determined because of low measurementvalue.Cd metal was not determined in non tissues for autumn and summer due to lowmeasurement value for 4 seasons illustraments of Clarias gariepinus in Gölbaşı Lake.Co on liver tissue in Summer, Ni on skin tissue in autumn was not determined. Highestconcentration of heavy metals were determined in the liver and lowest value wasdetermined in muscle tissue of Clarias gariepinus.3 season illustraments made in Carasobarbus luteus samples and muscle, liverand skin tissue Cd metal merit was not determined due to low measurement value. Cowas not determined in summer on muscle tissue.Cd concentrations of muscle and gill tissues on summer, winter and autumn inUnio terminalis delicatus, and Co concentrations of muscle tissue on winter and summerin Potamida littoralis delesserti was not determined in seasonal illustrated samples.Heavy metal accumulation in muscle determined lower than gill tissue in differentspecies of mussle samples at the and of muscle and gill tissue analysis.As a result; heavy metal concentrations of live organisms and water samplescollected from Gölbaşı Lake was found lower than EPA limits.Keywords: Heavy metal, Clarias gariepinus, Carasobarbus luteus, Unioterminalis, Potamida littoralis, Gölbaşı Lake