Hatay bölgesinde yetişen çeşitli sebze ve meyvelerdeki bor seviyelerinin belirlenmesi

Abstract

Bor, koroner kalp hastalıkları, kireçlenme, osteoporoz gibi belirli metabolik işlemler üzerinde önemli etkilere sahiptir. Belirli steroid hormonların üretimini arttırarak bu gibi kronik hastalıkları önleyebilmektedir. Bu nedenle, yiyeceklerin bor içeriklerinin belirlenmesi son derece önemlidir. Literatürde, bu konuda yurtdışında yapılmış birçok çalışma bulunmaktadır. Bununla birlikte, Türkiye'de yiyeceklerdeki bor içeriklerinin belirlenmesi ile ilgili sadece bir çalışma yapılmıştır.Bu çalışmada, Hatay'ın altı farklı ilçesinden (Amik Ovası, Reyhanlı, Kırıkhan, Samandağ, İskenderun, Dörtyol) toprak örnekleri ve bu topraklarda yetişen çeşitli bitki örnekleri (32 çeşit sebze ve 17 çeşit meyve) alınmıştır. Örneklerin bor içeriklerinin saptanmasında azometin-H metodu kullanılmıştır. Ayrıca, toprakların bor içerikleri ile bitkilere geçen bor miktarları arasındaki korelasyon incelenmiştir. Toprak örneklerindeki bor konsantrasyonları 32.43 (±2.90) - 93.43 (±2.75) mg.kg-1 arasında bulunmuştur. Bu sonuçlar, Hatay Bölgesi topraklarının bor açısından zengin olduğunu göstermiştir. En fazla bor içeren bitkilerin kekik, nane, kırmızı lahana, bakla, ayva, nar ve portakal olduğu belirlenmiştir. Toprak örneklerinin bor içerikleri ile, bitkilere geçen bor miktarları arasında kuvvetli korelasyon olduğu saptanmıştır.Sonuç olarak, yiyeceklerdeki bor konsantrasyonlarının belirlenmesi, beslenme açısından gerekliliği ve sağlık yönünden faydaları tespit edilmiş olan borun günlük alınacak miktarının tayininde yararlı bilgi sağlayacaktır.

Boron has a significant effect on certain metabolic processes, such as coronary heart disease, arthritis, osteoporosis. Boron may prevent these chronic diseases by increasing the production of certain steroid hormones. For this reason, determination of the boron content of foods was very important. In the literature, there are a number of studies in this matter. However, there is only one study about the boron content of selected foods consumed in Turkey .In this study, samples of soil and plant (32 species of vegetable and 17 species of fruit) were collected from six different regions of Hatay (Amik Plant, Reyhanlı, Kırıkhan, Samandağ, Dörtyol, İskenderun). The azomethine-H method was used to determine boron content of samples. Furthermore, the correlation among boron content of soil with boron content of plants was investigated. The boron concentrations in the soil samples, were found between 32.43(±2.90) and 93.43 (±2.75) mg.kg-1. According to the this results, Hatay soils were contained boron at high amount. High concentrations of boron were determined in thyme, mint, red cabbage, broad-bean, quince, pomegranate and orange. The strongly correlation was determined between soil and plant boron concentrations.As a result, determination of the boron concentration in foods will provide useful information for the assesment of daily intake levels of boron once its nutritional essentiality and health benefits are confirmed.