Mustafa Kemal Üniversitesi çevresinde uygun gölet yerlerinin coğrafi bilgi sistemi ile belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) yerleşkesinde bulunan yeşil alanların sulama suyu ihtiyacını karşılayabilmek için, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ile MKÜ yerleşkesi çevresinde uygun gölet yerlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.Çalışma alanının topografik harita bilgileri ILWIS 3.4 yazılımı ile CBS paket programına aktarılarak, çalışma alanı için üç boyutlu sayısal yükseklik haritası (SYH) hazırlanmış ve bu harita bilgilerinden, drenaj ağı, akarsu dereceleri, su akış yönleri, eğim haritaları yapılmıştır. Harita bilgileri kullanılarak topografik açıdan uygun gölet yerleri ve havza alanları haritalanmış ve fiziksel özellikleri tanımlanmıştır.CBS ile farklı bent yüksekliklerine göre, göletler için kot-alan ve kot-hacim grafikleri çıkarılmış, bu grafiklerden her gölet için depolanabilir su miktarları belirlenmiştir. Ayrıca, gölet havzalarının havza su verimleri hesaplanmıştır.Topografik açıdan seçilen uygun gölet yerleri, jeolojik, çevre, su ihtiyacının karşılanabilmesi, yerleşkeye yakın olması ve su iletiminde pompaja gerek duyulmayacak konumda olması gibi kriterler dikkate alınarak değerlendirilmiştir.Yapılan değerlendirmeler sonucunda, çalışma alanı içerisinde 13 yerde gölet yapımına uygun yer tespit edilirken tüm kriterleri sağlayan sadece bir gölet yeri belirlenmiştir.

In this study, suitable pond locations near by MKU campus area was evaluated for meeting irrigation water requirement for green fields at the MKU campus using Geographic Information System (GIS).Topographic map of study area was transferred to GIS (ILWIS 3.4) to generate three-dimensional Digital Elevation Model (DEM) as a database. Then, drainage network, drainage order, flow direction and slope maps were prepared by using this database. Suitable pond locations and pond watershed maps were generated and physical characteristics of watersheds were identified by using prepared maps.By assigning different bent height, height-area, and height-volume graphics were generated, then the reservoir volume for respective graphics and potential water yield of the watersheds were calculated in a GIS environment.Topographical suitable reservoir locations were evaluated by considering criteria such as geological and environmental factors, adequacy of irrigation requirement, closer for campus area, not required pump for transporting water.The evaluation resulted in that there were 13 possible pond locations of which only one of them meet all the required criteria.