Crisby karpuz çeşidinde aşılı üretimin derim sonrası kaliteye ve raf ömrüne etkileri

Abstract

Ülkemiz açısından büyük bir öneme sahip olan karpuzun muhafazası ve aşılamanın karpuzun tat ve kalitesine etkileri tam olarak bilinmemekte ve spekülasyonlara neden olmaktadır. Bu nedenle aşılamanın karpuz muhafazası ve kalitesi üzerine etkilerini incelemek önem kazanmıştır. Bu çalışmada; Ferro ve RS841 (C. maxima x C. moschata melezi) ile Argentario ve Macis (Lagenaria siceraria) anaçları üzerinde aşılı olarak yetiştirilen Crisby karpuz çeşidinin depo ve raf ömrü ile derim sonrası kalitesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal olarak, 2 adet ticari hibrit su kabağı anacı (Lagenaria siceraria) [Argentario (Syngenta) ve Macis (Nunhems)] ve 2 adet Cucurbita maxima x C. moschata melezi olan Ferro ve RS841 anaçları kullanılmıştır. Kalem olarak ise Crisby (Nunhems) karpuz çeşidi kullanılmıştır. Aşısız Crisby karpuz çeşidi tanık olarak kullanılmıştır. Yetiştirilen karpuzların derimi yapılmış ve karpuzlar 0 ve 7°C'de %85-90 oransal nemde 3 hafta depolanmıştır. Buna ilaveten meyveler 21°C'de %70 nemde raf ömrünü belirlemek için 7 gün depolandıktan sonra analizleri yapılmıştır. Sergen koşullarını sağlamak için 27°C'de %50 nemde muhafaza edilmiştir. Depolanan meyvelerde haftalık olarak meyve ağırlığı, meyve çapı, meyve yüksekliği, meyve kabuk kalınlığı, meyve eti sertliği, Suda çözünebilir toplam kuru madde (SÇKM) içeriği, ağırlık kayıpları oranı, meyve et rengi (L*a*b*) analizleri yapılmış ve üşüme zararı ile mantarsal bozulmalara bakılmıştır.Elde edilen bulgulara göre; ortalama meyve ağırlığı Ferro anacı üzerine aşılı karpuzlarda (6579,92 g) en yüksek olmuştur, aşılamanın meyve yüksekliği ve meyve çapı üzerine herhangi önemli bir etkisinin olmadığı saptanmıştır. Raf ömründe 7°C'de muhafaza edilen meyvelerde meyve kabuk kalınlığı daha ince olmuştur, muhafaza sonunda raf ömrü ölçümlerinde meyve kabuk kalınlığı 15,10 mm'den 11,60 mm'ye düşmüş ve aşılı bitkilerden alınan meyvelerde kabuk daha kalın olmuştur. Muhafaza sırasında 7°C'de depolanan karpuzlarda (%0,62) 0°C'de depolanan karpuzlara (%0,57) oranla daha fazla ağırlık kaybı olduğu belirlenmiştir. En fazla ağırlık kaybı Ferro anacı üzerine aşılı meyvelerde saptanmıştır. Crisby karpuzlarında aşılama ile meyvelerin SÇKM içerikleri artmış, 0°C'de yapılan depolamada 7°C'de yapılan depolamadan daha yüksek SÇKM içeriği elde edilmiştir. Raf ömrü çalışmasında SÇKM içeriği muhafaza süresinin artmasıyla beraber artmıştır (%9,37 - %10,37). Aşısız tanık Crisby meyvelerinin aşılı karpuzlara göre meyve suyu pH' sının daha yüksek olduğu saptanırken, 0°C'de 7°C'den daha yüksek pH değeri elde edilmiştir. Gerek muhafaza, gerek raf ömrü ve gerekse sergen şartlarında meyve eti sertliği aşısız tanık Crisby meyvelerinde aşılı Crisby karpuzlarına oranla daha düşük değerde olduğu saptanmıştır. Meyve et rengi L* değeri 0°C'de depolanan karpuzlarda (39,49) 7°C'de depolanan meyvelerden (40,73) daha düşük olmuştur. Meyve et rengi L* değeri muhafazanın başlangıcında 34,08 iken artarak 3. hafta sonunda 42,76'ya ulaşmıştır. Raf ömrü sırasında meyve et rengi L* değeri 0°C'de depolanan karpuzlarda (39,99) 7°C'de depolanan meyvelerden (40,79) daha düşük olmuştur. Meyve et rengi a* değeri ise O°C'de depolanan karpuzlarda (20,86) 7°C'de depolanan meyvelerden (21,44) daha düşük olmuştur. Muhafaza sırasında meyve et rengi a* değeri en yüksek Ferro (22,84) ve RS841 (22,67) anaçları üzerine aşılı karpuzlarda olurken, en düşük aşısız tanık meyvelerinde (18,19) olmuştur. Meyve et rengi a* değeri muhafazanın başlangıcında 20,87 iken, ilk iki hafta artmış ve 3. hafta ise düşerek (20,49) başlangıç değerinin altına inmiştir. Raf ömründe meyve et rengi a* değeri 7°C'de depolanan karpuzlarda (20,27) 0°C'de depolanan meyvelerden (21,75) daha düşük olmuş, meyve et rengi a* değeri en yüksek RS841 (22,15), Ferro (22,01) ve Argentario (21,77) anaçları üzerine aşılı karpuzlarda olurken, en düşük aşısız tanık meyvelerinde (18,56) olmuştur. Gerek muhafaza (6,13-6,89) gerekse raf ömrü (6,82-7,70) ölçümlerinde anaçlar üzerine aşılı Crisby meyveleri aşısız tanık Crisby meyvelerinden daha yüksek duyusal analiz puanı almışlardır. 0°C'de muhafaza edilen Crisby meyveleri 7°C'de depolananlardan raf ömrü çalışmalarında da daha yüksek duyusal analiz puanı almışlardır. Raf ömrü çalışmaları sırasında 1 hafta depolama + 7 gün raf ömründe başlayan mantarsal bozulma 3. hafta + 7 günde (1-5) skalasına göre 2,16 olmuştur. Crisby meyvelerinde en uygun depolama süresinin %85-90 oransal nemde ve 7°C'de 15 gün olduğu ve raf ömrü süresinin ise 15 gün + 7 gün olduğu saptanmıştır.2010, 73 sayfaAnahtar Kelimeler: Citrullus lanatus, Crisby, aşılama, muhafaza, raf ömrü, kalite

Effects of grafting on storage quality of watermelon are not complety know and causes sowe qoceulation. Hence to investigate effect of grafting on storing ang quality of watermelon has goined importance.In this study, two commercial bottle gourd hybrids (Lagenaria sceraria) [(Argentario (Syngenta) and Macis (Nunhems)] and two Cucurbita maxima X C.moschata hybrids, which were ferro and RS841, were used as rootstocks. Crisby (Nunhems) watermelon cultivar was used as scion. Nongrafted Crisby watermelon cultivar was used as control. Harvested watermelons were stored in 0oC and 7oC and at 85-90% relative humidity for three weeks. Weekly analyzes were done for stored watermelons. Aditionally, to determine shelf life of watermelon stored watermelons were kept in after storing 21oC and at 70% relative humidity condition for seven days. Fruit weights, fruit diameters, fruit heights, rind thickness, flesh firmness, total soluble solids (TSS), weight loss rate, flesh color (L*a*b*), chilling injury and fungal disorder were determined.Results showed that; watermelons grafted on ferro rootstocks had the highest fruit weight (6579.72 g). Grafting has no significent on fruit height and diameter. On shelf life, fruit stored at 7oC had thinner rind comparing to fruit stored at 0oC. End of the storage rind thickness decreased from 15.10 mm to 11.60 mm. However, the fruits harvested from grafted plants had thicker rind. During storage, fruit stored at 7oC (0.62%) had more average weight loss than fruit stored at 0oC (0.57%). Grafting increased TSS of Crisby cultivar and fruit stored at 0oC had higher TSS than fruit stored at 7oC. In this study it is found that TSS increased as the storage time gets longer (from 9.37% to 10.37%). Nongrafted Crisby watermelons had higher pH. The Fruit stored at 0oC had also higher pH than fruit stored at 7oC. At all storage conditions and shelf life, fruit flesh firmness of grafted Crisby watermelon cultivar was found higher than nongrafted watermelons. Fruit flesh color L* grade were found lower on fruit stored at 0oC (39.49) than fruit stored at 7oC (40.73). Fruit flesh color L* garade was 34.08 at the beginning of storage; it?s increased during storage and reached 42.76 at the end of third week, of storage. During shelf life, fruit flesh color L* grade were found lower in fruit stored at 0oC (39.99) than in fruit stored at 7oC (40.79). Fruit flesh color a* grade were found lower in fruit stored at 0oC (20.86) than in fruit stored at 7oC (21.44). During storage, the highest fruit flesh color a* grade were found at graft combination Ferro/Crisby (22.84) and RS841/Crisby (22.67) and lowest (18.19) fruit flesh color a* grade were found in nongrafted watermelon. Fruit flesh color a* grade was 20.87 at the beginning of storage, its increased during first two weeks then started decreasing and end of third week dropped down of beginning level (20.49). At shelf life, fruit flesh color a* grade were found lower in fruit stored at 7oC (20.27) than on fruit stored at 0oC (21.75). The highest fruit flesh color a* grade were found on watermelons grafted on RS841 (22.15), Ferro (22.01) and Argentario (21.77). Nongrafted watermelon cultivar fruit flesh color a* grade were found low (18.56). The fruits harvested from grafted plants had higher sensory points than the fruits obtaired from nongrafted plants. On both storage (6.13-6.89) and shelf life (6.82-7.70) Crisby fruit stored at 0oC received higher sensory quality grade than Crisby fruit stored at 0oC. At the time of shelflife works, after one week storing and +7th day of shelflife fungi caused decaying started. At the third week storing and +7th day of shelf life decaying rate, acording to (1-5) scale, was 2.16. This study has showed that for Crisby watermelons the most suitable storing condition is at 7°C temperature and 85-90% relative humidity, and duration in this condition is 14 days of storing and +7 days of shelf life.2010, 73 pageKeywords: Citrullus lanatus, Crisby, grafting, storage, shelf life, quality