Çileklerde çeşit ve lokasyon etkileşiminin verim ve bazı meyve kalite özellikleri üzerine etkileri

Abstract

Bu araştırma 2014-2015 yetiştirme sezonunda Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ), Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü araştırma alanında (Antakya 117.6 m), Yayladağı ilçesinde (Şakşak 755.1 m) , (Urumu 443.5 m) dört çilek çeşidi (`Camarosa`, `Rubygem`, `Albion` ve `San Andreas`) ile yaz dikim yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. İlk derimler Antakya lokasyonunda en erken `Albion` ve `San Andreas` çeşitlerinde nisan ayının ilk haftasında kaydedilmiştir. Derim süreleri çeşitler ve lokasyonlara göre 41.7-78.3 gün arasında değişim göstermiştir. Bitki başına en yüksek verim `Rubygem` (473.6 g/bitki) ve `Camarosa` (417.1 g/bitki), çeşitlerinden elde edilmiştir. En düşük verimler `Albion` çeşidinde (277.4 g/bitki) alınmıştır. Lokasyonların verimler üzerinde herhangi bir etkisi olmamıştır. Meyve iriliği açısından `Rubygem` ve `Albion` çeşitleri en iri meyveleri verirken, diğer çeşitlerde iri meyveli olarak belirlenmiştir. Lokasyonların meyve irilikleri üzerinde etkisi görülmemiştir. Meyve eti sertliği denemede kullanılan tüm çeşitlerde benzer aralıkta ve iyi düzeyde saptanmıştır. Suda çözünebilir kuru madde/asit oranı bakımından en yüksek oran çeşitlerden `Rubygem`, lokasyonlardan Urumu'dan elde edilmiştir. Meyve rengi `Rubygem` çeşidinde parlak, `Camarosa`, çeşidinde koyu kırmızı olarak belirlenmiştir. Şakşak lokasyonundan koyu renkli meyveler elde edilmiştir. Toplam fenol içeriği ve antosiyanin içeriği bakımından en yüksek değerler `Camarosa` toplam antioksidan içeriği bakımından ise `Camarosa` ve `Albion` çeşitlerinden alınmıştır. Lokasyonlardan ise en yüksek toplam fenol ve antioksidan kapasitesi Şakşak'tan alınmıştır. Organik asit içeriği en yüksek `Camarosa` çeşidinden alınırken, en yüksek organik şeker içeriği `Rubygem` çeşidinde saptanmıştır. En düşük organik asit içeriğini `Rubygem` çeşidi vermiştir. Lokasyonlardan Şakşak ve Urumu hem organik asit hemde şeker bakımından yüksek değer veren lokasyonlar olarak belirlenmiştir. Deneme kapsamında elde edilen toplam varyans bileşenlerine ayrılmıştır. Toplam varyansın % 35'i lokasyonlar, % 30'u çeşitler, % 24'ü ise çeşit x lokasyon etkileşiminde belirlenmiştir. Sonuçlar, besinsel içeriği düzenlenecek çilek çeşidi ıslahında lokasyonlar ve genotiplerin büyük oranda ve benzer etkiye sahip oldukları; dolayısıyla, çilek çeşidi ıslahını amaçlayan programların bu durumu göz önünde bulundurmaları gerekmektedir.

This study was conducted during 2014-2015 growing season at MKU, Agriculture Faculty, Horticulture Department on location Antakya (117.6 m), Şakşak (755.1 m) and Urumu (443.5 m) using four strawberry (`Camarosa, `Rubygem`, `Albion` ve `San Andreas`) cultivars. First harvest, harvest period, yield, and fruit quality criteria along with antioxidant characteristics (total anthocyanin, total phenol), antioxidant capacity, organic acid (malic ve sitric) and sugar (glucose and fructose) profiles were investigated.The earliest first harvest was recovered from `Albion` and `San Andreas` cultivars. Among locations were given in the first week of april from Antakya. According to cultivars and location harvest period has changed between 41.1 and 78.3 day. The highest yield was recovered from `Rubygem` (473.6 g/plant) and `Camarosa` (417.1 g/plant). The lowest yields were recovered from `Albion` (277.4 g/plant). There were no effect on the yields of locations. For fruit size, `Rubygem` and `Albion` cultivars yielded the largest berries while the other cultivars were also the larger fruits. It has no effect on the fruit size of location. The firmest fruits were found in a similar range and satisfactory level in all cultivars used in the experiment. The highest soluble solid/acid content were recovered from `Rubygem` for the cultivars and Urumu for the location. Among the cultivars `Rubygem` displayed to light red, and `Camarosa` displayed dark red fruit color. Şakşak location gave the dark fruit. The highest total phenol content and total anthocyanin was recovered from `Camarosa` to cultivars. In terms of total antioxidant content the highest data recovered from `Camarosa` and `Albion` among cultivars. Among the locations the highest total phenol content and antioxidant capacity was determined from Şakşak. `Camarosa` cultivar were the highest organic acid content. The organic sugar content was highest in the `Rubygem`. However, `Rubygem` cultivars was lowest in organic acid content. The highest organic acid and organic sugar content was recovered from Şakşak and Urumu locations. The total phenotypic variance recovered in the experiment was partitioned to its components. The cultivar, the locations and cultivar x locations had 30%, 35% and 24% of the total phenotypic variance. The results indicated that nutritional content to be organized in the obtaining of strawberry fruits, the variability among the cultivars is similar that of locations; thus, the breeding programs have high potential for aiming to develop such cultivars.