İran`ın modernleşme sürecinde Osmanlı Devleti`nin rolü (1848-1923)

Abstract

ÖZETİran, 19.yy.'ın başlarından itibaren Batı'yı model alarak yeni bir siyasal vetoplumsal sistem geliştirme aşamasına girmiştir. Aynı dönemde daha ileri birtarihsel aşamada Batılılaşma hareketlerinin yaşandığı Osmanlı Devleti, bir modelülke olarak, İran'daki modernleşme hareketleri üzerinde etkili olmuştur. Buetkileşim çerçevesinde İran'da, Batılı ülkelerin yanı sıra Osmanlı Devleti'nin deetkisindeki bir Batılılaşma anlayışı oluşmuştur. Çalışmamızın konusu, İran'dakibu Batılılaşma anlayışının ortaya çıkışının incelenmesi ve 20.yy.'ın ilk çeyreğinekadar olan gelişiminin ana hatlarının belirlenmesidir. Buna göre incelediğimiz ilkdönem (1799-1848), Kaçar Devleti'nin kuruluş aşamasında gerçekleştirilen ıslahathareketlerini, ikinci dönem (1848-1870), bu ıslahat hareketlerinin Batılı tarzdaöngörülen bir değişim anlayışına dönüşme sürecini ve son dönem (1870-1923),Batılılaşma faaliyetinin sistemleşme aşamasını ifade etmektedir. Bu tarihselaşamalar ise, dönemin fikirsel eğilimlerini yansıtan İranlı aydınlar ve reformcudevlet adamları, onların Osmanlı Devleti ile olan ilişkileri ve buradaki faaliyetleriekseninde incelenmiştir.Tez metni içerisinde 20 sayfa ekler kısmı bulunmaktadır:hatice_kilic_tez_ekleriii

ABSTRACTFrom the beginning of 19th century, in Iran a new social and political systembegun to develop. At the same time Ottoman Empire was in a more progressivehistorical stuation and as a model state, was effecting the modernizing movementin Iran. Therefore in Iran, a westernization idea that under the impact of theOttoman Empire started to form. Subject of this study is to research the existing ofthis westernization idea and until the first quarter of 20th century, to determine themain character of development of this idea. In this respect, the first period (1799-1848) that we have researched is including the reform movement in KÄjÄr State atthe time of establishment, the second period (1848-1870) is including the processof changing this reform movement into a westernization idea, and the last (1870-1923) is including the siystematic westernization movement. And this historicalperiods have been researched according to Iranian reform-minded statemen andintellectuals who had relations with Ottoman State and activities in this state.Inside of the text there is 20 pages appendix: hatice_kilic_tez_ekleriv