Humeyni sonrası İran sinemasında kadın

Abstract

Bu çalışmanın konusu, devrim sonrası dönemde yeniden inşa edilen İransineması ve İranlı kadın öznenin sinemadaki yeridir. Genel anlamda İran sinemasını ikibölüme ayırabiliriz. Birincisi, modernleşmenin hakim olduğu Pehlevi hanedanlığıdönemi, ikincisi ise İslam devrimi sonrasıdır. Çalışmada, bu iki dönemin sinemayabakışındaki farklar ve benzerlikler dönemler içinde yaşanan siyasi gelişmeler ışığındaverilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda sinema-devlet ilişkisi ayrıntılı olarakaraştırılmıştır.Çalışmanın ana eksenini ise İranlı kadının devrim sonrası dönemde sinemadanasıl temsil edildiği sorunsalı oluşturmaktadır. Özellikle devrim sonrasında yaşanangelişmeler, İranlı kadının kamusal alandaki imgesini silikleştirmiş ve erkeklerinçevrelediği bir dünyada kadınları yaşamak zorunda bırakmıştır. Bu çalışmada daegemen ideoloji tarafından bastırılan kadın kimliğinin ve kadınların yaşamakta olduklarıgüçlüklerin sinemaya nasıl yansıdığını ve bunun sonucunda oluşması muhtemel kadınözgürleşmesinin olup olmayacağı irdelenmiştir.Dört bölüm halinde planlanan çalışmanın ilk bölümü, İran'ın tarihi, siyasi vesosyo-ekonomik yapısının ayrıntılı olarak incelenmesine yöneliktir. Bu bağlamdaİran'ın toplumsal yapısının ana çizgisini oluşturan İslam'ın Şii inancı ve bu inancınruhani temsilcileri olan ulemalar ve bunların iktidar ile olan ilişkileri bu bölümünkonuları arasındadır.İkinci bölümde sinemanın İran'daki tarihi anlatılmıştır. Bu bölümde devrimöncesi ve sonrası dönemlerin arasındaki farklar ve benzerlikler ortaya konularak, İransinemasının genel yapısı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.Üçüncü bölümde, İslam'da kadın algısına değinilmiştir. Ayrıca devrim öncesiİran sinemasındaki kadın algısı araştırılarak, devrim sonrası dönemle karşılaştırmayapılmasını sağlayacak veriler ortaya konulmuştur.Dördüncü bölümde ise, devrim sonrası dönemde yaşanan siyasi gelişmelerözellikle muhafazakar ve ılımlıların politik hayatta etkileri dikkate alınarak, kadınınsinemadaki yer alış biçimi film örnekleri ile açıklanmıştır.

The subject of this work is the post revolutionary Iranian cinema and Iranianwomen in the cinema. Generally we divide the Iranian cinema two parts. First part is thepre revolution period and the second part is the post revolution period. This work isabout differences and similarities of the Iranian cinema considering two periods of theIran (Pre and post revolution) and relations between filmmakers and the state.Actually, main subject of this work is how does the Iranian womenperformance in Iranian cinema after revolution. Particularly after revolution, the Iranianwomen cannot be included the daily social life and they have to live under the shadowof the Iranian men. This work indeed examines suffers of the women whom personalidentities are suppressed by the dominant ideology and the effects of this suppress in thecinema by considering how this suppress effects the liberation of the Iranian women .We planned this work as four chapter. First chapter is about the history and thesocial structre of the Iran. Second chapter deals with the emergence of the Iraniancinema and its phases until the revolution. With the need to see whole portrait, politicalhistory of Iran in the 20th century has been examined under the theme of the adventureof modernisation the country which is nearly at the same age of cinema in the Iran.Third chapter deals with woman perception in the Islam. Also, the womenperception of pre-revolution period has been examined and the datas which helpcomparison of the prerevolution and the post revolution periods are settled.In the fourth chapter, the role of women in the cinema explained with specificexamples by considering the post revolution period?s political issues especially theeffects of the conservatives and the liberals in politics.