Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt ve B.A. Emirlikleri`nin elde ettikleri `petro-dolar` gelirlerinin harcanma seyri (1995?2006 yılları)

Abstract

İnsanlık tarihinin sanayileşme ve kalkınma sürecinde en önemli gereksinimlerinden birisi enerji olmuştur. Hızla gelişmekte olan teknolojik yeniliklerle enerjiye olan ihtiyaç daha da artmıştır. Bu bizi alternatif enerji kaynaklarına yöneltmiş olsa da günümüzde fosil enerji kaynakları hala önemini korumaktadır. Bütün bu enerji kaynaklarının içinde ise petrol ilk sırayı almıştır. Ticari anlamda petrolün keşfi 1860'lara dayansa da II. Dünya Savaşı sonrasında çok uluslu şirketlerin ve devletlerin çıkar çatışması nedeniyle petrol, uluslararası ekonomi politiğin en önemli belirleyicisi haline gelmiştir. Önemli petrol rezervlerine sahip Ortadoğu ülkeleri için ise petrol, ekonomik bir vazgeçilmezdir. Bu çalışmada, ekonomileri yüksek oranda petrolden elde edilen gelirlere bağlı olan; Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Katar'ın petrol gelirleri ve bu gelirlerin harcanma seyri konu edilmiştir. İlk olarak; petrol tarihi ve petrol ekonomisi üzerinde durularak, petrolün tekelleşme sürecinde OPEC'in oluşumu ve sonrası eğilimler değerlendirilmiştir. Daha sonra dünya petrol rezervlerinin %40'ını elinde bulunduran Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Katar'ın petrol gelirleri ve bu gelirlerin harcanma seyri incelenmiştir. Son olarak ise seçili olan dört körfez ülkesinin Türkiye ile ticari ve ekonomik ilişkilerine değinilmiştir.

Energy is one of the most important requirements in the industrialization process of human history. The necessity of energy is increased while technologic innovations are in progress. This leads us to search alternative energy sources. But, the fossil energy reserves still have an important place. In all of these energy sources, petroleum is the most important one. According to commercial usage, exploration of petroleum is around 1860s. On the other hand, after the World War II, petroleum became more important in international economy politics, because of profit disagreement of government and multinational corporations. Petroleum is an economic essential for The Middle East Countries which have considerable petroleum reserve. In this study, petroleum income of Saudi Arabia, Kuwait, Qatar, United Arab Emirates in which economies mostly depend on income from petroleum and its products, is observed. And also the expenditures of petroleum income of these countries are observed. Firstly, history of petroleum and economy of petroleum are explained. On the other hand, in the course of petroleum?s monopolization, formation of OPEC is studied and post tendency which are related to it, is observed. And than, which have 40% petroleum reserve of the world, petroleum income of Saudi Arabia, Kuwait, Qatar, United Arab Emirates is discriminated, and its expenditures is observed. Lastly, commercial and economic relations between Turkey and four chosen Gulf Countries are touched on.