Kültürel değerler, psikolojik sermaye ve kariyer uyum yeteneği ilişkisine dair bir saha araştırması

Abstract

Kültürel değerler toplumun davranış dokusunu ve bireylerin olaylara bakış açısını belirleyen esas unsurlardır. Bu açıdan bakıldığında kültürel değerler; bireylerin dayanıklılık, iyimserlik, öz yeterlilik ve umut sermayeleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Diğer yandan, hem kültürel değerlerin hem de psikolojik sermayenin; zihinsel ve duygusal özelliklerinden oluşan kariyer uyum yeteneği üzerinde, bireylerin iş dünyasına atılmalarında ve başarılarını sürdürmelerinde önemli bir role sahiptir. Bu amaçla Mehmet Akif Ersoy Üniversitesinin İ.İ.B.F, Mimarlık ve Mühendislik, Veteriner, Sağlık Bilimler ve Eğitim fakültelerinden 2. ve 4/5. Sınıfta eğitime devam eden 1086 öğrenci üzerinde anket yöntemi kullanılarak araştırma yapılmıştır. Ankette Schwartz (2001) tarafından geliştirilen kültürel Portre Değerler Ölçeği, Savickas ve Profeli'nin (2012) geliştirdiği Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeği ve Luthans ve diğerleri (2007) tarafından geliştirilen Pozitif Psikolojik Sermaye Ölçeği kullanılmıştır.Hem kuramsal hem de ampirik düzeydeki bu araştırmanın bulgularına göre değerler, bireyin hem psikolojik sermayesi hem de kariyer uyum yeteneği üzerinde anlamlı bir etkisinin ve aralarında ise pozitif bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca psikolojik sermayenin kariyer uyum yeteneği üzerinde doğrudan etkisi mevcut olup aynı zamanda aralarında anlamlı, pozitif ve güçlü bir ilişkinin olduğu da tespit edilmiştir. Bu sonuca göre öz aşmışlık ve değişime açıklık değer boyutlarının psikolojik sermaye üzerinde en fazla etkiye sahip olan değerler olduğu tespit edilmiştir. Kariyer uyum yeteneğini en fazla etkileyen kültürel değerler ise öz aşmışlık ve değişime açıklık olduğu saptanmıştır. Bunun yanında ayrıca psikolojik sermayenin umut ve öz yeterlilik boyutları kariyer uyum yeteneği üzerindeki etkisinin yüksek olduğu gözlenmiştir. İlaveten bir bütün olarak ele alınan psikolojik sermayenin yine bütün olarak kariyer uyum yeteneği üzerinde anlamlı, güçlü ve pozitif bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir.Demografik değişkenler bağlamında yapılan fark analizi sonuçlarına göre katılımcıların çocukluklarının geçtiği yerleşim yeri ve cinsiyet ayrımı açısından; değer yönelimi, psikolojik sermaye ve kariyer uyum yeteneğinde anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Fakat sınıflar bağlamında anlamlı bir farklılığın olmadığı gözlenmiştir.

Cultural values are the main determinant of the attitude of society and the individual's perspective on the events. From this point of view, cultural values seem to have an important influence on individuals' resilience, optimism, self-efficacy and hope capital. On the other hand, both cultural values and psychological capital have an important role to play in the mental and emotional characteristics of career adaptation, the business world and the success of individuals.For this purpose, a questionnaire survey was conducted on 1086 students from Mehmet Akif Ersoy University 's İ.İ.B.F., Architecture and Engineering, Veterinary, Health Sciences and Education faculties who are continuing education in the 2nd and 4th / 5th grade. The questionnaire included the Cultural Portrait Scale developed by Schwartz (2001), the Career Adaptability Scale developed by Savickas and Profeli (2012) and the Positive Psychological Capital Scale developed by Luthans et al. (2007).According to the findings of this research both empirically and theoretically, values were found to have a significant effect on the psychological capital and career adaptability of the individual and there is a positive relationship between them. In addition, psychological capital has a direct effect on career adaptation ability and it is also found that there is a meaningful, positive and strong relationship between them. According to this result, the values of self-transcendence, openness to change and conservation are found to be the most effective values on psychological capital. It has been determined that the cultural values that have the greatest effect on career adaptation ability are self-transcendence and change. In addition, the psychological capital's hope and self-efficacy dimensions have been observed to have a high effect on career adaptation ability. In addition, it has been found that the psychological capital as a whole has a meaningful, strong and positive effect on career adaptability.According to the results of the difference analysis made in the context of demographic variables, significant differences were found in the value orientation, the psychological capital and the career adaptation ability in terms of settlement area and gender discrimination of the participants' children. But there is no significant difference in the context of the grade.