Kültürel zekânın çalışanların örgütsel çatışmaları çözme yöntemlerine etkisi

Abstract

Kişilerin zekâlarının tek bir faktör üzerinden açıklandığı geleneksel zekâ kuramları gelişerek çağdaş kuramlara geçildikçe farklı zekâ türleri ortaya çıkmıştır. Çoklu zekâ olarak ifade edilen bu zekâ türlerinden biri de, farklı kültürdeki insanlara karşı duyarlı olma, bulundukları bölgedeki kültüre uyum sağlama ve farklı kültürleri anlayabilme yeteneği olarak tanımlanan kültürel zekâ kavramıdır. Kültürel zekâ, özellikle kültürel olarak farklı insanların bulunduğu örgüt yapılarında daha fazla önem arz etmektedir. Kamu kurumları, farklı kültürlere sahip çalışanların bir araya gelmesiyle oluşan örgüt yapıları olduğu için kültürel zekâ kavramının önemli bir çalışma alanını oluşturmaktadır. Kamu çalışanları, kurumlarındaki diğer çalışma arkadaşlarıyla zaman zaman sorunlar yaşayabilmektedir. Örgütlerde ortaya çıkan bu sorunlar literatürde örgütsel çatışma olarak ifade edilmektedir. Kamu kurumlarında meydana gelen örgütsel çatışmaları çalışanlar genellikle iş arkadaşlarıyla bütünleşerek, kendilerinden ödün vererek, karşı tarafa hükmederek, kaçınarak veya uzlaşarak çözmeye çalışmaktadırlar. Bu çalışma, Antalya'daki çeşitli kamu kurumlarında görev yapan 392 beyaz yakalı kamu çalışanı üzerinde uygulanmıştır. Araştırmada çalışanların kültürel zekâlarını ölçek amacıyla Ang vd. (2007)'nin geliştirdiği İlhan ve Çetin tarafından 2014 yılında Türkçe'ye uyarlanan Kültürel Zekâ Ölçeği kullanılmıştır. Çalışanların örgütsel çatışmaları çözme yöntemlerini tespit etmek amacıyla da Rahim (1983)'in geliştirdiği, Niederauer tarafından 2006 yılında Türkçe'ye uyarlanan Örgütsel Çatışma Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın amacı, kamu çalışanlarının kültürel zekâlarının örgütsel çatışmaları çözme yöntemlerine olan etkisini incelemektir. Bu etkiyi ortaya koymak amacıyla çalışmada nicel veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre kültürel zekânın üstbiliş, biliş, motivasyon ve davranış alt boyutlarının örgütsel çatışmayı çözme yöntemlerinin uzlaşma, kaçınma, bütünleştirme, hükmetme ve ödün verme alt boyutları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı etkisinin olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Demografik ifadelere göre ise, kültürel zekâ ve örgütsel çatışmanın alt boyutları katılımcıların cinsiyet, medeni durum, eğitim durumları, mesleki ve kurumlarındaki tecrübelere göre anlamlı farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir (p<0,05). Araştırma genellikle uluslararası kültürlerde incelenen kültürel zekâ kavramının, örgütsel çatışmayı çözme yöntemleri ile ilişkilendirilerek ulusal bir kültür özelliği gösteren kamu sektöründe araştırılması açısından önem taşımaktadır.

Different types of intelligence have emerged as the traditional theories of intelligence evolved over contemporary theories. One of these types of intelligence, expressed as multiple intelligences, is the concept of cultural intelligence, defined as the ability to be sensitive to people in different cultures, to adapt to the cultures of the regions they are in, and to understand different cultures. Cultural intelligence is particularly important in organizations that are culturally diverse. Public institutions constitute an important field of study of the concept of cultural intelligence as it is the organizational structures formed by the gathering of employees with different cultures. Public employees sometimes have problems with other colleagues in their institutions. These problems emerging in organizations are expressed in the literature as organizational conflict. The organizational conflicts that arise in the public institutions are employees; are trying to solve by integrating with their colleagues, obliging themselves, the other side dominating, avoiding or compromising. This study was conducted on 392 white-collar public employees working in various public institutions in Antalya. In order to scale the cultural intelligence of the researchers, Ang et al. (2007) developed Cultural Intelligence Scale adapted to Turkish language in 2014 by İlhan and Çetin. Organizational Conflict Scale adapted by Niederauer to Turkish in 2006 was developed by Rahim (1983) order to determine the styles of handling organizational conflicts of employees.The purpose of the research is to examine the influence of cultural intelligence of public employees on the styles of handling organizational conflicts. In order to demonstrate this effect, a questionnaire form was used as a quantitative data collection tool. According to the research results, it was determined that metacognition, cognition, motivation and behavior sub-dimensions of cultural intelligence have statistically significant effect on compromise, avoidance, integration, domination and obligation sub-dimensions of the styles of handling organizational conflicts (p<0,05). According to demographic expressions, cultural intelligence and sub-dimensions of organizational clash showed significant differences according to gender, marital status, educational status, professional and institutional experience (p<0,05). The research is important in terms of researching the concept of cultural intelligence, which is generally studied in international cultures, in the public sector, which is characterized by a national cultural characteristic by being associated with styles of handling organizational conflict.