Burdur ili pazarlarında satılan bazı meyvelerin antioksidan kapasitelerinin belirlenmesi

Abstract

Canlı organizmalarda normal metabolik süreçlerle birlikte sigara dumanı, çevre kirliliği ve stres gibi etkenlerle oluşan ve DNA, protein, karbonhidrat ve yağ gibi önemli hücresel bileşenleri hasara uğratan oksidatif strese karşı diyetle alınan doğal antioksidanların önemi gün geçtikçe artmaktadır. Meyveler günlük beslenmemizin önemli bir kısmını oluşturan doğal antioksidan kaynaklarıdır. Bu çalışmada Burdur ili halk pazarlarında satılan siyah üzüm (Vitis vinifera L., Burdur dimriti), beyaz üzüm (Vitis vinifera L., razaki), muşmula (Mespilus germanica L.), kızılcık (Cornus mas L.), kuşburnu (Rosa canina L.) ve ahlat (Pyrus elaeagnifolia Pall.) meyvelerinin antioksidan kapasiteleri araştırılmıştır. Çalışma kapsamında bu meyvelerin etli kısımları ve çekirdekleri ayrılarak liyofilize edilip toz hale getirildikten sonra metil alkol, etil alkol ya da su ile ayrı ayrı ekstrakte edilmiştir. Elde edilen ekstraktların antioksidan kapasiteleri DPPH radikali süpürücü aktivite (RSA), Troloks eşdeğer antioksidan kapasite (TEAC) ve bakır (II) indirgeyici antioksidan kapasite (CUPRAC) testleriyle ve toplam fenolik madde ve toplam flavonoid miktarı üzerinden spektroskopik olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, en yüksek antioksidan kapasite DPPH RSA testine göre kızılcık çekirdeğinde (IC50=32,20µg/ml) ve kuşburnu etli kısmında (IC50=672,43µg/ml) belirlenirken TEAC testine göre dimrit üzümü çekirdeği (38,762µmol Troloks/g KA) ve kuşburnu etli kısmında (6,87µmol Troloks/g KA), CUPRAC testine göre yine dimrit üzümü çekirdeği (1362,8µmol Troloks/g KA) ve kızılcık etli kısmında (104,69µmol Troloks/g KA) gözlenmiştir. En yüksek toplam fenolik madde miktarı gallik aside eşdeğer olarak kızılcık çekirdeği (14,90mg GAE/g KA) ve kuşburnu etli kısmında (35,57mg GAE/g KA) bulunmuştur. En yüksek toplam flavonoid miktarı ise kateşine eşdeğer olarak yine dimrit üzümü çekirdeği (13,27mg KAT/g KA) ve kuşburnu etli kısmında (9,82mg KAT/g KA) gözlenmiştir. Çalışmamız sonuçlarının ve ileride bu meyvelerle ilgili yapılacak ayrıntılı fitokimyasal analizlerin özellikle gıda ve eczacılık araştırmalarına ışık tutacağını umut etmekteyiz.Anahtar Kelimeler: Meyve, antioksidan kapasite, toplam fenolik madde, toplam flavonoid

The importance of the natural dietary antioxidants against the oxidative stress which generated by some factors such as smoke, pollution and stress and causing DNA and protein damage, increase daily. Fruits are sources of natural antioxidants that is an important part of our daily diet. In this study, antioxidant capacity of fruits, black grapes (Vitis vinifera L., Burdur Dimriti), white grapes (Vitis vinifera L., razaki), medlar (Mespilus germanica L.), cornelian cherry (Cornus mas L.), rose hip (Rosa canina L.) and pear (Pyrus elaeagnifoli Pall.) sold in the public bazaars in Burdur province, was investigated. Fleshy parts and the seeds were separated, dried and extracted with ethanol, methanol or water. Antioxidant capacity of the extracts were determined by DPPH radical scavenging activity (RSA) test, Trolox equivalent antioxidant capacity (TEAC) and copper (II) reducing antioxidant capacity (CUPRAC) tests and by determining total phenolic and total flavonoid contents, spectroscopically. According to DPPH RSA tests, the highest antioxidant capacity was determined in the seeds of cornelian cherry (IC50=32,20µg/ml) and fleshy parts of rose hip (IC50=672,43µg/ml). According to the TEAC test, the highest antioxidant capacity was determined in the seeds of Dimrit grape (38,762µmol Troloks/g KA) and in the fleshy parts of rose hip (6,87µmol Troloks/g KA). According to the CUPRAC test, the highest antioxidant capacity was determined in the seeds of Dimrit grape (1362,8µmol Troloks/g KA) and the fleshy parts of cornelian cherry (104,69µmol Troloks/g KA). The highest total phenolic content was determined in the seeds of cornelian cherry (14,90mg GAE/g KA ) and the fleshy parts of the rose hip (35,57mg GAE / g KA) as gallic acid equivalent . The highest total flavonoid content was determined in the seeds of Dimrit grapes (13,27mg CAT/ g KA) and the fleshy parts of rose hip (9,82mg CAT/g KA) as catechine equivalent. We hope that our results and the further detailed phytochemistry analyses will be enlightening especially for nutritional and pharmaceutical sciences. Key Words: Fruit, antioxidant capacity, total phenolic substance, total flavonoid