Burdur ilindeki süt işletmeleri çalışanlarında astrovirüs, norovirüs ve rotavirüs varlığının araştırılması

Abstract

Astrovirüs (AsV), Norovirüs (NoV) ve Rotavirüs (RoV) insanlarda viral kaynaklı gastroenterit vakalarının en önemli etkenleri arasında görülmektedir. Bu tez çalışmasında Burdur il merkezi ve Bucak ilçesindeki 5 farklı süt ve süt ürünleri işletmesinin üretim bölümünde çalışan 47 personelin ellerinden (el ayası, el üstü, el parmak araları ve el tırnak uçları) alınan swap örneklerinde ve gaitalarında AsV, NoV ve RoV antijenlerinin varlığının enzim bağlı immünosorbent analizi (ELISA) ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca araştırmaya katılan personelin yaş, eğitim düzeyi, sigara içme durumu, hijyen eğitimi alıp almadıkları ve eldiven kullanımı ile ilgili bilgiler ile çalışmanın yapıldığı dönemde ishal, kusma ve karın ağrısı gibi sindirim sistemi semptomları olup olmadığı anket ile belirlenmiştir. Çalışma sonucunda 1 personelin gaitasında NoV antijeni tespit edilirken incelenen diğer el swap örnekleri ile gaita örneklerinde AsV, NoV ve RoV virüs antijenlerine rastlanmamıştır. Yapılan anket çalışmasında çalışan 47 personelden 42'sinin sıklıkla, 4'ünün de nadiren eldiven kullandığı belirlenmiştir. Çalışmaya katılan 47 personelden 7'sinin hijyen eğitimi almadığı, hijyen eğitimi almayanlardan 1 kişinin de eldiven kullanmadığı tespit edilmiştir. Yine gaitasında NoV antijeni tespit edilen personelin hijyen eğitimi almadığı görülmüştür. Sonuç olarak, çalışma kapsamında olan gıda işletmelerinde çalışan personel ile çalışma ortamlarının virolojik açıdan hijyenik koşullar bakımından uygun ve yeterli olduğu söylenebilir. Ancak bir işletme çalışanının gaitasında NoV antijenin tespit edilmesi işletme personeline ve personelin üretim zincirinde özellikle ambalajlama sırasında temas ettiği gıda maddelerine viral bulaşma potansiyelinin yüksek olduğunu göstermektedir. Bu nedenle gıda işletmelerinde hijyen eğitimi muhtemel enfeksiyon ve salgınların önlenmesi ve iş gücü kayıplarının engellemesi açısından son derece önemlidir. Anahtar Kelimeler: Astrovirüs, Norovirüs, Rotavirüs, ELISA, Süt işletmesi

Astrovirus (AsV), Norovirus (NoV) and Rotavirus (RoV) are regarded as one of the most important agents responsible for viral gastro-enteritis cases in humans. In this study, swab and stool samples were obtained from forty seven employees working in five dairy plants located in Burdur province and the district of Bucak to determine the prevalence of AsV, NoV and RoV antigens by the enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) technique. Swab samples were obtained from both hands (palm, upper part, sides of fingers and fingernail tips) of employees. In a questionnaire, participants were asked to provide information regarding their gender, age, education level, smoking status, hygiene education status, habits of glove use during working as well as whether they had had digestive problems such as diarrhea, vomiting and abdominal pain in the period of study. Results of the stool analyses indicated that NoV antigen was present in an employee of a dairy plant which was not participated in any hygiene education. AsV and RoV antigens were not present in swap and stool samples of any employee. According to results of the questionnaire, 42 of the 47 employees frequently used gloves while 4 employees used gloves rarely. It was determined that 7 of 47 staff was not in participated any hygiene education, and 1 of those 7 staff did not use gloves during working. It can be concluded that hygiene in the working environment and personnel in these dairy plants were sufficient and appropriate from viral perspective. However, detection of NoV antigen in a staff of a dairy plant shows that there is the high viral contamination potential for employees of dairy plants. Thus, hygiene education in food processing plants to prevent possible viral infections and outbreaks and prevent to loss of workforce is extremely important. Keywords: Astrovirus, Norovirus, Rotavirus, ELISA, Dairy plant