Gül yağı eldesinde destilasyon işlemi öncesi ultrases uygulamasının işlem süresi, uçucu yağ bileşimi ile proses verimine etkisinin araştırılması

Abstract

Bu tez çalışmasında Isparta bölgesinde yetişen gül'den (Rosa damescena Mill.) su destilasyonuyla gül yağı elde edilmiştir. Destilasyon öncesi uygulanan ultrases işleminin işlem süresi, uçucu yağ bileşenleri ve gül yağı verimine etkisi araştırılmıştır. Destilasyon işlemi Clevenger aparatı kullanılarak gerçekleştirilmiş, işlem öncesinde örneklere %50 güç-5dk., %50 güç-10 dk., %100 güç-5dk. ve %100 güç-10 dk. olarak belirlenmiş koşullarda ultrasonik su banyosunda ultrases uygulanmıştır. Ultrases uygulanmayan kontrol grubu ile veriler karşılaştırılmıştır. Ulaşılan en yüksek uçucu yağ verimi, %0,040 ile, M100-10 işlem uygulaması sonrasında yapılan destilasyon işlemi sonucu elde edilmiştir. Ultrases uygulanmayan destilasyon işlemiyle kıyaslandığında, elde edilen uçucu yağ miktarında %14,3 oranında artış sağlanmıştır (P>0,05). Ultrases uygulanmayan yöntemde destilasyon işlemi 180 dk.'da, ultrases işlemi uygulanan yöntemde ise yaklaşık 90 dk.'da tamamlanmış olup ekstraksiyon süresi %50 oranda kısalmıştır. Yapılan GC-MS analizlerinde gül yağında 32 adet bileşen tespit edilmiştir. Tespit edilen bu bileşenlerin oranları değerlendirildiğinde, uygulamalar arasındaki farklılık istatistiki olarak büyük ölçüde önemli bulunmamıştır (P>0,05). Destilasyon işlemi öncesi ultrases uygulamasının ekstraksiyon süresini kısalttığı; uçucu bileşenlerde ise büyük oranda değişikliğe neden olmadığı saptanmıştır

In this thesis, rose oil was produced by water distillation from Rosa damescena Mill. grown in Isparta region. The effect of ultrasonic pretreatment on distillation time, essential oil components and yield were investigated. Distillation procedure was carried out using Clevenger apparatus and before the distillation procedure ultrasound was applied under various conditions as 50% power-5 min, 50% power-10 min, 100% power-5 min and 100% power-10 min in an ultrasonic water bath. The data were compared to the control group in which the conventional distillation process was applied. The highest volatile oil yield was 0,040% which was reached in the distillation process after M100-10 treatment. When results compared with the conventional distillation process, 14,3% increase was achieved regarding the amount of essential oil obtained (P>0,05). Distillation process was completed in 180 min without ultrasonic treatment while ultrasound pre-treated distillation process was completed in 90 min, which means that the extraction time was shortened by 50%. In GC-MS analysis 32 different components were determined in rose oil samples. When the percentages of these components were compared, the difference between the applications was not statistically significant (P>0,05). The ultrasound pre-treated distillation process shortened the extraction time while the process did not cause a large variation on the volatile components.