Mehmet Akif Ersoy`un düşüncelerinin sosyal bilgiler ders kitaplarına yansıması

Abstract

Kitaplar çocuğun ruhsal ve kişisel yeterliliklerinin geliştirilmesinde ve kişiliğinin biçimlendirilmesinde etkili bir rol oynamaktadır. Bir ülkede bireylere ulaşılmak için kullanılan yollardan birisi de ders kitaplarıdır. Ders kitapları eğitim sisteminin içerisinde, eğitim sistemi de mevcut devlet sistemi bütünlüğü içinde ele alınmalıdır. Bu yüzden kitaplar örtük olarak bireyin kişiliğinin hangi yönde şekillenmesi gerektiğine dair bir yol haritası vermektedir. Ders kitapları bu yol haritasını belirlerken bazı düşünürlerden yardım almaktadır. Akif buhran ve kargaşa ortamında Türk toplumuna fikirleriyle yön vermeye çalışmış, halkı sevmenin onunla bütünleşmenin örneğini göstermiş, milletin dert ve ıstırabına çare aramış, büyük düşünürlerimizden birisidir. Günümüzde toplum Mehmet Akif'i sadece edebiyat yönüyle tanımaktadır. Ancak Mehmet Akif edebiyat yönünün olduğu kadar topluma dair görüşleri de bulunmaktaydı. Toplumda aksaklıklar objektif bir biçimde değerlendirilmiş, saptanmış ve bunlara çözüm yolları önerilmiştir. Ders kitaplarında doğrudan belirtilen bir yaklaşım çizgisi görünmese de Mehmet Akif'in düşüncelerini çizgilerine rastlanmaktadır. İdeal insana dair saptadığı özellikler sosyal bilgiler kitaplarında bireyin şekillendirilmesi için belirtilen genel ve özel amaçlarla örtüşmektedir. Bu yüzden sosyal bilgiler ders kitapları incelenmiş ve Mehmet Akif Ersoy'un ideal insana dair saptadığı özellikler ile paralel yerler bulunmuştur. İzmir ili Torbalı ilçesinde toplam 7 okul incelemeye tabi tutulmuştur. Mehmet Akif Ersoy'u tanıma durumlarını dikkate alan bir ölçek oluşturulmuştur. Akif'in şahsiyeti, düşünceleri, ideal insana dair saptadığı özellikler, Akif'in düşüncelerinin ders kitaplarına yansımaları dikkate alınmıştır. 20 adet öğretmen ve 100 öğrenci üzerinde görüş anketi kullanılmıştır. Ayrıca yapılan ankette öğrenciler ve öğretmenlerin Mehmet Akif'in fikirleri ve yaklaşımları hakkında bilgi sahibi oldukları görülmektedir.

Books play an effective role in the development of the talents and in the formation of the personality in the spiritual direction of the child. Within the textbooks education system, the education system should also be considered within the existing state system integrity. While textbooks determine this roadmap, some thinkers get help. Akif is one of our great thinkers who tried to give direction to the Turkish society in the environment of turbulence and turmoil and showed the example of the integration of the people with the love of the people and tried to solve the trouble and suffering of the nation. Although we cannot see a line of approach directly indicated in the textbooks, we find Mehmet Akif's thoughts on the lines. The characteristics of the ideal person overlap with the general and specific purposes indicated for shaping the individual in social studies books. So social studies textbooks were examined and places parallel to the characteristics that Mehmet Akif Ersoy determined for the ideal person were found. A total of 7 schools were examined in the province of Izmir, Torbalı. Mehmet Akif Ersoy was given a scale that takes into account recognition situations. The characteristics of Akif's personality, thoughts, characteristics of the ideal person, the reflection of Akif's thoughts on the textbooks are taken into consideration. survey scaling was used on 20 teachers and 100 students. Moreover, it is observed that students and teachers have knowledge about Mehmet Akif's ideas and approaches in the perception scale questionnaire.