Lise öğrencilerinin algılarına göre ilköğretim ve ortaöğretim okullarının fırsat ve imkân eşitliği açısından değerlendirilmesi

Abstract

Araştırmada, lise öğrencilerinin ilköğretim ve ortaöğretim okullarına yönelik fırsat ve imkân eşitliği algılarını tespit etmek amaçlanmıştır. Nicel bir çalışma olan araştırmada, nedensel karşılaştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma Burdur ili merkez ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrenciler üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, çok aşamalı örnekleme yöntemiyle oluşturulmuştur. Öncelikle, ortaöğretim okulları taban puanlarına göre üç kümeye ayrılmıştır. Ardından her bir kümeden ağırlığı oranında basit seçkisiz örnekleme ile çalışma kapsamına alınan okullar belirlenmiştir. Daha sonra çalışma kapsamındaki okullarda her seviyeden birer sınıf basit seçkisiz olarak çalışma kapsamına alınmıştır. Bu doğrultuda 969 öğrenciye ulaşılmıştır. Veriler, eğitimde fırsat ve imkân eşitliği ölçeği aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmada; yüzde, frekans, ortalama, standart sapma, t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Analizler sonucunda, ilköğretim kademesindeki okullarda mesleki rehberlik ve yönlendirme hizmetlerin yetersiz olduğu, öğrencilerin sosyoekonomik özelliklerini dikkate alma durumunun ve öğrencilerin başarısız oldukları derslerde başarılarını artırma düzeyinin arzu edilen seviyede olmadığı anlaşılmıştır. Yine bu kademedeki okullarda, daha çok öğrencinin güçlü olduğu taraflarını geliştirmeye yönelik uygulamalara gidildiği, zayıf yönlerini kuvvetlendirme çabalarının yetersiz olduğu gözlenmiştir. Ortaöğretim kurumlarında ise öğrencilerin; okul aile işbirliği bağlamında yapılması gereken uygulamaları çok tatminkar bulmadıkları belirlenmiştir. Araştırmada ilköğretim ve ortaöğretim kademesindeki fırsat ve imkân eşitliği uygulamalarına yönelik öğrenci algıları karşılaştırıldığında, ortaöğretim kademesindeki okullarda fırsat ve imkan eşitliği uygulamalarına yönelik algıların ilköğretim kademesine nazaran daha düşük olduğu görülmüştür. Ayrıca araştırmada, okul türlerine, sınıf düzeylerine, cinsiyete ve yerleşim yerine göre hem ilköğretim hem de ortaöğretim kurumlarında fırsat ve imkan eşitliği uygulamalarına yönelik öğrenci algılarının anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

In the research, it was aimed to determine the perceptions of high school students about opportunities and equality practices in primary and secondary schools and high schools. In the quantitative study, causal comparison method was used. The research was carried out on the students who were educated in the central high schools of Burdur province. The study group of the study was formed by multi-stage sampling method. First, they were divided into three groups according to their high school base scores. Then, simple unsupervised samplings of each kind of weight were taken into the scope of the study. Next, in the scope of the study, one class from each level was included in the scope of the study without any simple selection and 969 students were reached. The data were collected through the opportunity and possibility equality scale in education. In the study; statistical techniques such as percentage, frequency, mean, standard deviation, t-test, one way variance analysis (ANOVA) were used. As a result of the analyzes, it was understood that the vocational guidance and guidance services were inadequate in the schools at the primary education level and also it was understood that taking into account the socio-economic characteristics of students and the level of achievement increases in the courses in which students fail are not at the desired level. It has also been observed that there have been applications to improve the students' strengths in these schools and there are insufficient efforts to strengthen the weaknesses of the students at this stage. In the secondary education institutions, it has been determined that the applications made in the context of school-family cooperation are not found to be very satisfactory. Student perceptions were compared in terms of opportunities and equality practices in primary and secondary education in the survey and it was seen that perceptions of opportunities and equality practices in secondary schools are generally lower than in primary education. In addition, it has been determined that according to school types, class levels, sex and place of residence; the student perceptions regarding the application of opportunity and equality in both primary and secondary education institutions were found to differ significantly.