Right to fair trial under European Convention on Human Rights and Turkish legal system

Abstract

Oz Bu çalışmada, ceza yargılamasıyla ilgili olduğu ölçüde, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türk hukuku altında adil yargılanma hakkı incelenmektedir. Bu çalışma, 5. maddede düzenlenmiş olan tutukluların hakları dahil olmak üzere yargılanma öncesi hakları veya çoğunlukla 6. madde ile birlikte incelenen 7. ve 13. maddelerde yer alan hakları değil, sadece yargılanma sırasındaki hakları kapsamaktadır. Bu açıdan bu tezin ilk konusu, 6. maddenin kapsam ve gereklerini Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin içtihatlarında yorumlandığı gibi açıklamaktır. Böylece, cezai alanda yöneltilen suçlamalar konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından davasının makul bir süre içinde, adil ve açık olarak görülmesini istemek hakkı (6 § 1); suçsuz sayılma hakkı (6 § 2); yöneltilen suçlamalar hakkında bilgi edinme hakkı (6 § 3 (a)); savunma hazırlamak için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olma hakkı (6 § 3 (b)); kendini savunma veya bir savunmacıdan yararlanma hakkı (6 § 3 (c)); tanık çağırma ve sorgulama hakkı (6 § 3 (d)) ve tercüman hakkı (6 § 3 (e)) konuları ayrı başlıklar altında incelenmektedirler. Tezin ikinci konusu ise adil yargılanma hakkının Türk hukuk düzeninde yerinin tartışılmasıdır. Bu doğrultuda, öncelikle Avrupa Sözleşmesinin iç hukukumuzdaki yeri değerlendirilmekte, daha sonra ise 1982 Anayasası, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ve 2000 tarihli yeni Tasarı'nın hükümleri Avrupa Sözleşmesinin 6. maddesi ile bağlantılı oldukları ölçüde incelemeye alınmaktadırlar. İç hukuka ait çoğu hüküm Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay içtihatları ışığında incelenmektedir. Bu suretle Türk hukukunun Avrupa Sözleşmesi sistemi standardında bir adil yargılanma hakkı sağlayıp sağlayamadığı değerlendirilmektedir. Bu çalışmanın içeriği bakımından Avrupa Sözleşmesi sistemi, hem bir çerçeve oluşturan Avrupa Sözleşmesini hem de bu çerçevenin içini dolduran ve sistemin asıl unsuru olan Avrupa Mahkemesinin içtihat hukukunu ifade etmektedir. Son olarak, Avrupa Sözleşmesi sisteminde iç hukuk yargıcının rolü de değerlendirilmektedir, zira davaları özenle yürütmeleri ve Sözleşme tarafından korunan hakların ihlaline yol açmamaları açısından en önemli rol onlara verilmektedir. Anahtar Sözcükten Adil yargılanma hakkı, fair hearing, davasının adil ve açık olarak görülmesini istemek hakkı, suçsuz sayılma hakkı, yöneltilen suçlamalar hakkında bilgi edinme hakkı, savunma hazırlamak için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olma hakkı, kendini savunma veya bir savunmacıdan yararlanma hakkı, tanık çağırma ve sorgulama hakkı, tercüman hakkı, iç hukuk yargıçlarının rolü.

Abstract In this thesis, the right to fair trial is examined under Article 6 of the European Convention on Human Rights and in Turkish legal system only where the criminal proceedings are concerned. This thesis does not cover pre-trial rights, including the rights of detainees under Article 5 or the rights under Articles 7 and 13 which often interlocks with the examination of Article 6, but only covers rights at trial. With this regard, the first issue of this thesis is to outline the scope and requirements of Article 6 as interpreted in the case law of the European Court of Human Rights. Hence, the right to a fair and public hearing in the determination of criminal charges, within a reasonable time, before an independent and impartial tribunal (6 § 1); presumption of innocence (6 § 2); information about the charges (6 § 3 (a)); adequate time and facilities for preparation (6 § 3 (b)); right to be present and represented (6 § 3 (c)); right to call and examine witnesses (6 § 3 (d)) and right to interpretation (6 § 3 (e)) are all studied under separate topics. The second issue is to discuss the place of the right to fair trial in Turkish legal system. In this respect, first, the hierarchical place of the European Convention in domestic law is evaluated. Then, the relevant provisions of the Constitution of 1982, the Code of Criminal Procedure and its new Draft of 2000 are taken into consideration to the extent that they are related to the Article 6 of the European Convention. Most provisions belonging to domestic law are examined in the light of the decisions of the Constitutional Court and of the Court of Cassation. With this regard, the fact that whether the Turkish law guarantees respect for the fair trial standards of the European Convention system is evaluated. In the context of this thesis, the European Convention system implies both the European Convention which is a framework and the case law of the European Court which fulfils this framework as the real constituent of the system. Finally, the role of domestic judges in the European Convention system is also considered, thus the most important role imposed on them to conduct the trials diligently and not to give rise to any breach of the rights protected under the Convention. Key Words: Right to fair trial, fair hearing, reasonable time, independent and impartial tribunal, presumption of innocence, information about the charges, adequate time and facilities, right to be present and represented, right to call and examine witnesses, right to interpretation, role of domestic judges.