Regionalism versus multilateralism in international trade liberalisation with special referance to the EU

Abstract

Günümüz uluslararası ticaret sisteminde, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) çerçevesinde gerçekleşen çoktaraflı ticaret görüşmelerinin yamsıra bölgeselleşme hareketlerine olan eğilimde de önemli bir artış yaşanmaktadır. Çoktaraflı ticaret systemi esas olarak `ayırımcılık yapmama` ilkesine dayanırken, bölgesel (tercihli) ticaret düzenlemeleri sadece üyelerine ticaret imtiyazları sağladıkları için tanımları gereği ayırımcıdırlar ve dolayısıyla çoktaraflı sisteme aykırıdırlar. Uluslararası ticaret sisteminin `bölgeselleşme` ve `çoktaraflılık` süreçleri arasındaki ilişki, özellikle de bölgeselleşmenin çoktaraflılığa olan etkileri tezin ana konusunu oluşturmaktadır. Tezde temel olarak, bölgesel ticaret düzenlemelerinin çoktaraflı ticaret sisteminin daha fazla güçlenmesini ve liberalleşmesini destekleyip desteklemeyecekleri ve daha da önemlisi hangi şartlar altoda destekleyecekleri tartışılmaktadır. Bölgeselleşmenin çoktaraflılığa olan etkileri, `üye olmayanların` refahına olan statik etkileri ve küresel bir serbest ticaret hedefine yönelik `dinamik zaman-yolu` etkileri olarak ikiye ayrılarak incelenmektedir. Bölgeselleşmenin çoktaraflılığa dinamik zaman-yolu bağlanımda olan olumsuz etldlerinin önemi farkında olunmakla beraber, üye olmayanların refahına olan zararlı etkiler (ticaret saptırma etkisi) tezde -çözüm üretmek açısından- merkezi bir yer teşkil etmektedir. Buna uygun olarak tezin amacı, tercihli ticaret düzenmelerinin özelde üye olmayanların refahına genelde ise çoktaraflı ticarete zarar vermeyecek şekilde oluşturulmalarına yönelik çözüm üretmek olmuştur. Bu amaca ulaşmak için tezde önerilen yol uluslararası kuralların -ki bu durumda ilgili GATT/DTÖ kurallarının- ticaret saptırma etkisinin önlenmesi amacıyla yeniden tasarlanmasıdır. Bölgeselleşmenin artmasının çoktaraflı ticaret sistemine zararlı bir fenomen olduğu sonucuna varılmış; ve bu tehdite karşı en etkili yolun, bölgeselleşmenin üye olmayanlara olan zararlı refah etkilerini önlemeye yönelik kurallara sahip, açık ve güçlü bir çoktaraflı ticaret sistemi olduğu saptanmıştır. Aksi takdirde, dünya ticaret sisteminin bölgeselleşmeye olan eğilim nedeniyle daha da bölünmesi ve çoktaraflılığm geleceğinin tehlikeye girmesi kuvvetle muhtemeldir. Doha Ticaret Turu görüşmelerindeki son hezimet AB'nin etkili bir Amerikan liderliğinin yokluğunda kontrolü acilen ele almaşım gerektirmektedir. Dolayısıyla, tezde AB'nin daha güçlü ve daha liberal bir çoktaraflı ticaret sistemi lehine ABD'nin yerine liderlik etmesi gerektiği önerilmektedir. Özellikle zorluklarla dolu bir ticaret turunun yaşandığı ve derhal insiyatif alınması gerektiği böyle bir dönemde bu öneri daha da anlam kazanmaktadır.

A distinctive feature of the contemporary world trading system, which experiences the development of a worldwide trend towards increased regionalism, is the co-existence of regional (preferential) trade arrangements alongside multilateral trade negotiations. While the GATT/WTO-based multilateral trading system depends on the principle of `non discrimination`, regional trading arrangements are, by definition, discriminatory and, therefore, contradictory to the multilateral system since trade concessions are granted only to members. The relation between these two patterns of international trading system -particularly effects of regionalism on multilateralism- is the main subject of the thesis. The thesis debates whether and -more importantly- under what conditions, regional trade arrangements underpins further strengthening and liberalisation of the multilateral trading system. Effects of regionalism on multilateralism are analysed in the thesis by distinguishing between static effects of regionalism on `non-members' welfare` and its `dynamic time-path` effects toward worldwide non-discriminatory trade liberalisation. Besides the awareness of the thesis regarding the importance of adverse effects of regionalism on multilateralism in dynamic time-path sense, adverse static effects of regionalism (trade diversion effects) on non- members occupy a central place in the thesis with respect to finding a solution. In accordance with this focus of the thesis, its objective is to structure preferential trade arrangements so as to avoid harming non-members' welfare in particular and the multilateral trade in general. The way, which is proposed in the thesis to reach this objective, is redesigning international laws -in this case the relevant GATT/WTO rules- with a view to containing trade diversion. An open and strong multilateral trading system having adequate rules to contain adverse welfare effects of the regionalism on the non-members is the best guarantee against the threat of proliferation of regionalism, which is considered in this thesis as harmful both in static sense and dynamic time-path sense. Otherwise, the world trading system might get even more fragmented due to the enduring tendency towards regionalism, and the future of the multilateralism might be jeopardised. The last breakdown in the Doha Development Round negotiations poses an immediate necessity for the EU to take the control in the absence of an effective American leadership. Therefore, the thesis proposes that the EU should be a leader replacing the US in support of a strengthened and a more liberal multilateral trading system particularly in such a period experiencing a thorny multilateral trade round.