The impact of pre-accession financial assistance policy of the European Union on Turkish universities

Abstract

Avrupalılaşma günümüzde hala tartışmaya açık bir kavram olduğu gibi tek bir Avrupalılaşma teorisi de bulunmamaktadır. Bununla birlikte Avrupalılaşma çalışmaları hem Avrupa Birliği üye ülkelerinde hem de aday ülkelerde hızla gelişen bir araştırma alanını oluşturmaktadır. Avrupa Birliği'nin aday ülkelerdeki etkisi üye ülkeler ile karşılaştırıldığında kısıtlı olmasına karşın, Avrupalılaşma çalışmaları aday ülkelerdeki değişim süreçleri ve aktörlerini de analiz etmeye yardımcı teorik yaklaşımlar sunmaktadır. Bu teorik yaklaşımlardan biri olan sosyolojik kurumsalcılık yaklaşımı, aday ülkelerdeki etkinin mekanizmalarına ve süreçlerine ışık tutmaktadır.İlgili Avrupa Birliği politikalarından etkilenen aktörlerin geçirdikleri değişimin bilişsel boyutlarını incelemek de adaptasyon süreçlerinde aktörlerin organizasyonel ve bireysel öğrenmeden nasıl etkilendiğini anlamak açısından gereklidir. Bu çerçevede aday ülkelerde, değişimi tetikleyen faktörleri ve aralarındaki etkileşimi ortaya koyacak şekilde modeller oluşturmak, aday ülkelerdeki değişimin niteliğini anlamak ve Avrupalılaşma literatürünün gelişmesine yardımcı olmak için önemlidir. Bu tezin amacı da Türkiye'de Avrupa Birliği'nin Katılım Öncesi Mali Yardım Politikası'nın neden olduğu kurumsal değişikliklere yol açan bilişsel bileşenleri, bu politika alanının en önemli faydanıcılarından biri olan üniversiteler temelinde incelemek ve bu kapsamda bir model oluşturmaktır. Tez, bu politika temelinde üniversitelerin organizasyonel yapısını oluşturan bilişsel bileşenlerinin, belli koşullar kapsamında ılımlı derecede bir adaptasyona yol açtığını öne sürmektedir.

Europeanization is still a contested concept and there is no single grand theory of Europeanization that can help us to understand how domestic institutions change through processes of adaptation. Although the EU (European Union) impact and mechanism of change are limited compared to those in Member States, Europeanization studies can still shed light on the process of change and agents of change in candidate countries. Among all approaches, sociological institutionalism seems helpful in providing necessary questions researcher to explore the mechanism of impact and process of change with a bottom up perspective considering the cognitive dimension of specific institutional and individual responses to the certain policies in the candidate countries. Pre-accession Financial Assistance Policy (PFAP) is one of those areas where sociological institutionalism can be applied to trace the institutional change as a response to adaptational processes. One group of the receivers and beneficiary institutions of PFAP of the EU in Turkey is the universities. In that context, this thesis asserts that under certain scope of conditions which might affect likelihood of domestic change, cognitive components of the organizational structure of the universities become helpful in overcoming the uncertainties and filter the adaptational pressure emanated from the PFAP through providing appropriate ways of action between institutional levels and lead to modest degree of adaptation. Studying cognitive dimensions of the organizational structures under certain scope of conditions help us understanding how adaptation processes take place inside the organizations and existing structures, processes and performances are affected by organizational and individual learning during the adaptation processes.