Genişleme politikası bağlamında Avrupa Birliği-Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri ilişkilerinin kuramsal boyutu

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, Avrupa Birliği'nin Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri ile genişlemesini iki uluslararası ilişkiler teorisinin argümanları doğrultusunda analiz etmektir. Genişleme, Avrupa Birliği'nin kendisini tanımlayan ve uluslararası sistem içerisindeki konumunu belirleyen bir süreç ve aynı zamanda politika alanıdır. Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri ile gerçekleşen genişleme, Avrupa bütünleşmesi sürecinde atılan en önemli ve bununla birlikte en tartışmalı adımlardan biridir. Çalışmada, Avrupa Birliği'nin Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri ile genişlemesi uluslararası yapıya ve devlet davranışlarına vurgu yapan neorealizm ve sistemik inşacılık teorileri ile incelenmiştir. Avrupa Birliği üye devletlerinin genişleme kararı almasına neden olan etmenler üzerine yoğunlaşılmış ve sistemik inşacılığın neorealizme kıyas ile genişlemeyi açıklayıcı gücünün daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The basic purpose of this dissertation is to analyse enlargement of the European Union with Central and Eastern European Countries in line with arguments of two International Relations theories. Enlargement is both a policy and a process that describes European Union itself and determines its position in international system. Enlargement with Central and Eastern European Countries is one of the most important and in the meantime controversial steps in the process of European integration. In dissertation, enlargement of the European Union with Central and Eastern European countries was examined with neorealism and systemic constructivism that emphasize international structure and state behaviour. It is concentrated upon factors that led to European Union member states' enlargement decisions and it is concluded that explanatory power of systemic constructivism on enlargement is more in comparison with neorealism.