(8276 nolu Temettûât Defterine göre) XIX. yüzyılda Savaştepe`nin ekonomik ve sosyal durumu

Abstract

Osmanlı Devleti, Tanzimat ile birlikte birçok alanda köklü bir değişim ve yeniden yapılandırma sürecine girmiş ve en büyük yenilikler modern bir düzen oluşturmak amacıyla malî alanda yapılmıştır. Bu doğrultuda herkesten kazancı ölçüsünde vergi alarak istisnasız herkesin vergilendirilmesi, güçlü bir malî yönetim oluşturacak bu gelirlerin doğrudan devlet adına toplanması hedeflenerek, halkın gelirlerinin tespiti için sayım yapılmasına karar verilmiştir. Osmanlı topraklarındaki tebaanın emlâk, arazi ve hayvanat durumlarının tespiti için yapılan ilk sayımH.1256/M.1840tarihinde, ikincisi ise H.1260-61/M.1844-45tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Bu sayımların kaydedildiği defter serilerine Temettûât Defterleriadı verilmiştir Temettûât defterleri, sayımların yapıldığı dönem ile bu dönemde bireylerin sahip olduğu emlâk ve arazi durumları, meslek grupları, kazançları, aile ve şahıs adları gibi çok geniş bir alanda araştırmacılara bilgi sunmaktadır. Bu çalışma, Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde ML.VRD.TMT.d8276 katalog numarasıyla kayıtlı olan İvrindi Kazası Kur'asının Temettûât Defteri kullanılarak yapılmıştır. Defterin transkripsiyonunun yapılmasının ardından ortaya çıkan verianalizi sonucunda XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin İvrindi Kazası'nın bir karyesi olan Giresun'un (Savaştepe) sosyal ve ekonomik durumunu yansıtan detaylı bilgiler değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Temettûât,Giresun, Savaştepe, Sosyal ve Ekonomik Durum

With Tanzimat, Ottoman Empire started a process of reconstruction and a fundamental differentiation. In this avenue, it was decided to register for determining the public revenue and to tax everyone with no exception based on income level to generate a powerful financial administration. The first register to determine real estate, land and animal wealth of Ottoman nationals was conducted in H. 1256 / M. 1840, while the second one was done H. 1260 / M. 1844-45. The notebook series these registers wererecorded were named Temettûât Registers. Temettûât Registers provide researchers with a wide range of information involving the time period the register was conducted, the real estate and land individuals own, occupation types, incomes, family names and individual names. In this study, Ivrindi Temettutat Register which is cataloged as ML. VRD. TMT. d 08276 has been analysed. The analysis of the data obtained after transcription of the Temettûât register, revealed detailed information about social and economic status of Giresun'un the mids of XIX. century.Key Words:Temettûât, Giresun, Savaştepe, Social and Economical Status