Feqiyê Teyran`ın varlık görüşü

Abstract

Bu tezde İslam tasavvuf düşüncesinin ana meselelerinden biri olan varlık düşüncesi Feqiyê Teyran açısından ele alınmıştır. Feqiyê Teyran'ın varlık meselesine kendi düşüncesinde yer vermesi, tasavvuf düşüncesinin genel çerçevesi içinde değerlendirilebilir. Ancak Feqî'nin kendi düşüncelerini serdederken takip ettiği yöntem, kendisine özgü bir nitelik taşımaktadır. Feqiyê Teyran Divan'ında, görüşlerini aktarırken varlıkla ilgili meselelere dağınık olarak yer vermiştir. Fakat yine de onun bu dağınık açıklamalarının takip ettiği bir sistematik yapıdan söz edilebilir. Nitekim Feqî, varlıkla ilgili görüşlerini genel itibariyle vahdet-i vücûd düşüncesi içerisinde ortaya koyar.Tez, giriş ve sonuç bölümleri hariç, Feqiyê Teyran'da varlıkla ilgili temel meseleler, Feqiyê Teyran'da varlığın mertebeleri ve Feqiyê Teyran'da vahdet-i vücûd düşüncesi olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Bu bölümlerde öncelikle Feqiyê Teyran'ın tasavvufun bazı temel meselelerindeki yaklaşımı ele alınmış, sonra da varlığın mertebeleri konusuna yer verilmiştir. Ardından da Feqiyê Teyran'ın düşüncesinde vahdet-i vücûd anlayışı ele alınmıştır.Anahtar Kelimeler: Feqiyê Teyran, varlık, vahdet-i vücûd, varlığın mertebeleri, tasavvuf düşüncesi

In this thesis, one of the basic topics of Islamic mysticism, the problem of existence is examined with Feqiye Teyran's thought. Feqiye Teyran's view of existence can be evaluated within general frame of mysticism. However, some comments that Feqi presented while he was propounding his own ideas have its own characteristic features. In his Divan, while Feqiye Teyran propounding his ideas on existence, he disconnectedly gave place to these issues. Yet, a systematic structure of these disconnected expressions can be mentioned. Indeed, he generally puts forward his ideas on existence within the frame of unity of existence. Except for introduction and conclusion parts, thesis consists of three parts, unity of existence for Feqiye Teyran, basic issues of existence for Feqiye Teyran and extents of existence for Feqiye Teyran. In these parts Feqiye Teyran's attitude about some basic issues on mysticism is studied firstly, then given place to extents of existence. Afterwards, unity of existence in Feqiye Teyran's thought is reviewed.Key Words: Feqiye Teyran, existence, unity of existence, extents of existence, mysticism