Ali Şeriati`nin hümanizm eleştirisi

Abstract

Şeriati'nin hümanizm eleştirisi, aynı zamanda onun insana ilişkin felsefesini, tasarımını ve nazarî yaklaşımını belirler. Bu şekilde insanın gündeme getirilmesi, öncelikli olarak `İnsan nedir?` sorusunun her dönemin en büyük soru(n)larından biri olmasıyla açıklanabilir. Söz gelimi modern dönemde hümanist tefekkür biçimleri etrafında bilgi ve teknoloji alanında hâsıl olan gelişmelerle birlikte insanın doğa üzerindeki hâkimiyeti arttığı bilinen bir gerçekliktir. Ancak bunun bir sonucu olarak insan, maddî ihtiyaçlarını karşılama ve konforlu bir hayat yaşama imkânı elde etmiş olsa da hümanist insanın; insanla, toplumla ve diğer varlıklarla ilişkisinde derin gediklerin meydana geldiği de mevzubahis edilebilir. Şeriati, hümanizmin bu şekildeki insan kavrayışına mukabil öncelikle `İnsan nedir?` sorusunu sorar ve insanın diğer bütün soru(n)larının çözümünü verilecek yanıtla ilişkili olduğunu tartışır. Şeriati, bu sorunlara yanıtlara ararken insanın natüralizm, historizm, sosyolojizm ve kendilik zindanı olmak üzere dört zorlayıcının/cebrin etkisinde varoluş mücadelesini sürdürdüğüne dikkatleri çeker. Dolayısıyla insan bu dört zorlayıcı gücün etkisinden özünü kurtarınca, ancak o zaman kemal düzeyinde insan olabilir ve özgürlüğünü hakikat nazarında gerçekleştirebilir. Bu bağlamda Şeriati, modern insanda kutsal bir inanç halini alan hümanizm ve hümanist düşüncelerin mantık süzgecinden geçirilip değerlendirildiklerinde, aslında iddia ettikleri gibi insana değer vermediklerini ve ifadelerinin gerçek hayatta kullanımı mümkün olmayan içi boş düşünceler olduğunu tartışmaktadır. Bu çerçevede bu çalışma, Şeriati'nin düşünceleri temel alınarak, mekanik evren tasarımı önceleyen ve insanı Tanrılaştırma eğilimi içinde olan hümanist düşünmenin/nutkun ve akımların tahlilini amaçlamaktadır.

Shari'ati's critique of humanism, at the same time his philosophy of human, design and view his approach to the cosmic. In this way, it can be explained by the fact that the name açıklan What is Human? Is one of the biggest questions (n) of the period. For example, modernized forms of humanist contemplation are a history in which knowledge and technology prevail, together with people whose nature dominates here. However, as a result of this, it can be said that deep breaches have occurred in meeting human beings, material and their relations with people, society and other communities. Shariati asks the question soru What is human? In in response to the human understanding of humanism, and discusses the solution to all other questions (n) of man. Shari'ati draws attention to the fact that the human being's naturalistic, historical, sociological, and self-evident dictator's response to these problems continues. It can be realized in the light of truth. In this report, when Shari'ati is evaluated and evaluated through the logic filter of humanism and humanist ideas, which take the form of a holy faith in modern man, we evaluate things like those we think and expect statements. In this framework, this study aims to analyze humanistic thinking and currents, which are the foundations of Shari'ati, basic design, mechanical universe design and those who tend to deify human.